Tập Cận Bình vẫn coi Kim Jong Un như một chư hầu. Khi họ Kim gửi quân sang giúp Vladimir Putin đánh quân Ukraine, chắc đã được Tập ưng thuận. Vì Tập cũng không muốn Putin thất bại. Quân Ukraine đã đánh thẳng sang Nga, chiếm một vùng tỉnh Kursk, Putin không muốn rút quân từ Ukraine về chống đỡ, Kim Jong Un bèn giúp một tay.
Tuy bị ràng buộc mật thiết với Trung Cộng, Kim Jong Un tỏ ra đang ngả về phía Nga. Lần cuối cùng Kim Jong Un gặp Tập Cận Bình là từ năm 2019; nhưng trong năm 2023 Kim Jong Un đã gặp Putin hai lần. Trong dịp lễ hội kỷ niệm 75 năm chế độ cộng sản chiếm được chính quyền ở Trung Quốc, Kim Jong Un chỉ gửi một bản văn chúc mừng khô khan; nhưng nhân ngày sinh nhật Putin, Kim Jong Un đã gọi ông ta là “đồng chí thân yêu nhất!” theo Colin Demarest, trên mạng Axios.
Đây cũng là cơ hội cho Kim Jong Un chứng tỏ mình có thực lực. Trước khi cho quân cứu viện Nga, Kim đã phóng một hỏa tiễn liên lục địa tầm xa nhất từ trước đến nay. Ít nhất 10,000 đến 12,000 quân Bắc Hàn đã được gửi qua Nga, hơn 3,000 đã tới Kursk, bắt đầu đụng trận, theo tin BBC. Đây cũng là một dịp để binh sĩ Bắc Hàn được tập luyện làm quen với chiến trường mới, với những máy bay không người lái (drones).
Ahn Chan-il, một trung úy Bắc Hàn đã đào ngũ qua Nam Hàn, nói với hãng tin AP rằng binh sĩ Bắc Hàn được đi Nga chắc rất vui mừng. Đây là cơ hội “cả đời mới có một lần.” Thứ nhất, họ được trả lương cao hơn. Lương tháng của một bộ đội Bắc Hàn được lãnh chỉ khoảng $1, một đô la Mỹ, cũng như lương công nhân bình thường, theo lời các quân nhân đào ngũ. Bây giờ, Nga sẽ trả lương cho họ, ước chừng $2,000 đô la mỗi tháng. Chắc họ chỉ được hưởng 5% đến 10% số tiền đó, còn chính phủ Bắc Hàn sẽ thu hết. Bản tin AP thuật lời ông Nam Sung-wook, một cựu sĩ quan Tình Báo Nam Hàn, nói rằng Kim Jong Un sẽ kiếm được hàng trăm triệu mỹ kim rút từ tiền lương Putin trả cho lính Bắc Hàn. Nhưng sẽ có hàng trăm ngàn bộ đội Bắc Hàn tình nguyện đi Ukraine, vì số lương $10 đô la hay $20 đô la một tháng cũng là những món tiền lớn đối với họ!
Choi Jung-hoon, một cựu trung úy trong quân đội Bắc Hàn nghĩ rằng các bộ đội này sẽ rất hãnh diện khi được tuyển vào đoàn quân viễn chinh, theo bản tin AP. Đây là lần đầu tiên những người trẻ này được ra nước ngoài. Theo Trung úy Ahn, các bộ đội từ Ukraine trở về sẽ được nâng điểm nếu xin gia nhập Đảng Lao Động để hưởng các ưu đãi dành cho đảng viên. Ho sẽ được cấp hộ khẩu dễ hơn nếu muốn về thủ đô Bình Nhưỡng cư ngụ; đó là một giấc mơ của nhiều người Bắc Hàn. Kang Mi-Jin, một quân nhân Bắc Hàn đào ngũ, nói rằng gia đình của các bộ đội được đi Ukraine sẽ được cho hưởng các chế độ tốt hơn. Chỉ tiêu trên sổ gạo, sổ thịt, sổ đường, vân vân, sẽ tăng lên, có thể được cấp một căn hộ rộng hơn, con cái xin vào đại học dễ dàng hơn, vân vân.
Nhưng các bộ đội Bắc Hàn qua Nga sẽ bị “làm thịt” vì thiếu kinh nghiệm chiến trường, không quen với địa hình mới, lại đối đầu với quân đội Ukraine thiện chiến. Lính Bắc Hàn còn bị lính Nga kỳ thị. Báo USA TODAY đã nghe một cuốn băng thâu thanh do quân Ukraine “nghe lén” các câu chuyện giữa binh sĩ Nga với nhau, than phiền về bộ đội của Kim Jong Un. Qua các mẩu đối thoại đó, tình báo Ukraine thấy mỗi nhóm 30 lính Bắc Hàn có ba lính Nga và một thông dịch viên đi kèm. Nhiều binh sĩ Nga đã ồn ào phản đối khi cấp chỉ huy ra lệnh chuyển giao xe bọc sắt cho lính Bắc Hàn; vì chính quân đội Nga đang thiếu xe chuyên chở an toàn. Trong vụ cãi cọ đầy tiếng chửi thề, một lính Nga gọi bộ đội Bắc Hàn là “bọn Tàu” với ý khinh thường.
Một nỗi khó khăn trước mắt cho bộ đội Bắc Hàn là phải chiến đấu trên một địa thế mới lạ, BBC nhận xét. Họ được tập luyện trên những vùng núi non ở Triều Tiên, nay sẽ phải hành quân trên những cánh đồng bằng ở Nga và Ukraine. Họ cũng chưa có dịp làm quen với hình thái chiến tranh mới, như các súng và hỏa tiễn điều khiển bằng điện tử, các vụ tập kích bằng máy bay không người lái. Lần cuối cùng quân Bắc Hàn lâm trận đã hơn 70 năm trước, từ cuộc nội chiến 1950-1953, khi Kim Nhật Thành, ông nội của Kim Jong Un đánh xuống Hán Thành. Mỹ nhảy vào giúp Nam Hàn; quân Bắc Hàn bị đẩy lùi đến sông Áp Lục, tại biên giới dài 1,400 cây số với Trung Quốc, Mao Trạch Đông phải đưa hàng triệu quân sang cứu.
Nhưng Vladimir Putin vẫn cần bộ đội của Kim Jong Un qua giúp. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin nhận xét: “Chúng ta biết Putin đã đi nhờ vả (tin-cupping) mua vũ khí của Bắc Hàn và Iran. Bây giờ phải cầu viện quân đội của một chế độ đang bị cả thế giới khinh miệt; chứng tỏ ông ta đang gặp khó khăn bối rối như thế nào.”
Báo mạng Business Insider tiết lộ ý kiến của các chuyên viên viện Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), nói rằng “Nga đang khẩn cấp cần thêm lính,” đưa quân Bắc Hàn qua để tránh không phải ra lệnh động viên lần thứ hai. Quân Nga đã thiệt hại 690,000 binh sĩ, chết hoặc bị thương. Hiện nay mỗi ngày mất khoảng 1,200 người.
Chính phủ Nam Hàn đã lên án “Kim Jong Un không ngần ngại bán mạng sống các thanh niên miền Bắc, đem họ làm mồi cho súng đạn; biến quân đội thành đạo lính đánh thuê,” lời Bộ trưởng Quốc phòng Kim Yong Hyun nói với nhà báo Colin Demarest, mạng Axios. Cũng theo mạng tin này, Nam Hàn có ý định sẽ bắt đầu chung cấp vũ khí cho Ukraine. “Dây thân hữu giữa Bình Nhưỡng (Pyongyang) với Moscow thắt chặt hơn, họ sẽ mạnh dạn hơn khi đương đầu với Mỹ, và tình trạng lệ thuộc vào Trung Cộng sẽ được nới lỏng.”
Trung Cộng có thể đã được báo trước và không can thiệp vụ Kim Jong Un gửi quân qua Nga. Theo trang tin Business Insider, Sari Arho Havrén, thuộc Viện Dịch vụ Thống Nhất Hoàng Gia Anh (Royal United Services Institute), cho rằng Tập Cận Bình đã ngầm chấp nhận cuộc trao đổi giữa Putin và Kim. Trung Cộng và Bắc Hàn đã ký một hiệp ước hổ tương và cộng tác năm 1961, là hiệp ước quốc phòng duy nhất, Bắc Kinh không ký với bất cứ quốc gia nào khác. Chế độ Bình Nhưỡng lệ thuộc vào Bắc Kinh, không thể nào thoát được. Hơn 90% nền ngoại thương của Bắc Hàn là mua bán với Trung Quốc, đặc biệt là thực phẩm và xăng dầu. Tuy nhiên, bộ Ngoại giao Trung Cộng vẫn tuyên bố họ không biết gì về vụ lính Bắc Hàn được gửi qua Nga. Đây là một cách tránh đụng chạm với các nước Tây phương, họ đang hết lòng ủng hộ Ukraine.
Trung Cộng cần giao thương với Liên hiệp Âu châu (EU). Thương vụ giữa EU với Trung Quốc lên đến $799 tỷ mỹ kim trong năm 2023; lớn hàng thứ hai, chỉ thua các vụ mua bán giữa 28 nước này với Mỹ, theo Business Insider. Chính phủ các nước EU đã cho Bắc Kinh biết họ sẽ đánh thuế quan trên các xe chạy điện, vì các công ty Trung Quốc được chính phủ trợ cấp. Business Insider cho biết suất thuế có thể lên tới 35.3%, so với suất thuế 10% hiện nay.
Đây là thêm một mối lo cho ông Tập Cận Bình, trong lúc ông đang cố gắng phục hồi nền kinh tế trong nước. Những khóa khăn đe dọa là dân tiêu thụ bớt xài tiền, chỉ lo tiết kiệm; giới trẻ thất nghiệp nhiều quá; nạn giảm phát đe dọa; và cuộc khủng hoảng bất động sản không có đường giải quyết. Tập Cận Bình không thể can ngăn Kim Jong Un đừng giúp Putin ở Ukraine.
Cuối cùng cuộc chiến tranh Ukraine có thể sẽ chấm dứt sớm hơn, không cần chờ đến lúc bộ đội Bắc Hàn bị hy sinh hết. Cựu Tổng thống Mỹ, và nay là tổng thống tân cử, Donald Trump, từng tuyên bố ông có thể chấm dứt chiến tranh tại Ukraine và “sẽ thực hiện điều đó chỉ trong 24 giờ”. Trong tuần qua, ông đã điện thoại với Tổng thống Volodymyr Zelenskyy, có ông Elon Musk tham dự – gần đây Musk đã điện thoại với Putin nhiều lần, theo the Wall Street Journal. Mỗi người có thể nói một câu cũng đủ khiến ông Zelenskyy chấp nhận thương thuyết ngưng bắn với Putin. Ông Trump chỉ cần báo tin tiền viện trợ cho Ukraine sẽ phải giảm vì chính phủ Mỹ lo ngân sách khiếm hụt. Ông Musk chỉ cần ngỏ ý không biết còn cho quân đội Ukraine sử dụng hệ thống viễn thông với ba ngàn vệ tinh của ông đang bay quanh trái đất nữa hay không. Các chú bộ đội Bắc Hàn sẽ được nghỉ ngơi, hưởng chuyến xuất ngoại đầu tiên trong đời, còn Kim Jong Un vẫn được Vladimir Putin trả tiền cho thuê lính!
Ngô Nhân Dụng là bút hiệu của Đỗ Quý Toàn khi phụ trách mục Bình Luận trên Nhật báo Người Việt, từ năm 1995 khi ông về định cư tại Quận Orange, California, cho tới Tháng Hai năm 2020. Trước đó ông dạy môn Tài chánh học (Finance) ở các Đại học McGill và UQAM tại Montréal, Canada là nơi gia đình ông tới tị nạn từ năm 1975. Năm 1989, trước khi bức Tường Berlin sụp đổ, ông xuất bản cuốn Đổi Mới Kinh Tế dưới bút hiệu Vương Hữu Bột, kể kinh nghiệm thay đổi cơ cấu nền kinh tế cộng sản ở các nước từ Hungary, Trung Quốc, tới Nga và các nước Đông Âu. Cuốn sách xuất bản gần đây nhất, ký tên Ngô Nhân Dụng, là Đứng Vững Ngàn Năm – Nhờ đâu nước Việt vẫn còn sau ngàn năm Bắc thuộc?
Cuốn sách đầu tiên ký tên Đỗ Quý Toàn xuất bản ở California là Yêu Con Dạy Con Nên Người Việt, do nhà Văn Nghệ ấn hành, năm 1979. Ông cũng đã in nhiều tập thơ từ năm 1965 và tập tiểu luận Tìm Thơ Trong Tiếng Nói do Thanh Văn xuất bản năm 1992.
Trong blog này Ngô Nhân Dụng sẽ viết tiếp những bài Bình Luận về các vấn đề thời sự thuộc các lãnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, dưới mắt nhìn của một người Việt sống xa quê hương.
Đây là một blog cá nhân được đăng tải trên Đài VOA nhưng không nhất thiết tương đồng với quan điểm của đài và của chính phủ Hoa Kỳ.
