Tổng thống Trump trong cuộc gặp năm 2017 với nhà lãnh đạo Trung Quốc, Tập Cận Bình. Ông Trump có một lịch sử lâu dài theo đuổi các thỏa thuận cấp phép thương hiệu tại Trung Quốc. (Ảnh: Stephen Crowley / New York Times)
Trong khi ông đặt câu hỏi về vị trí của đối thủ với Trung Quốc, thuế của Tổng thống Trump tiết lộ chi tiết về các hoạt động của chính ông ở đó, bao gồm cả một tài khoản ngân hàng chưa được biết trước đây.
Mike McIntire, Russ Buettner, Susanne Craig
20/10/2020
Dịch bởi: Người Mỹ Gốc Việt
Tổng thống Trump và các đồng minh của ông đã cố gắng tô vẻ ứng cử viên Đảng Dân chủ, Joseph R. Biden Jr., như là mềm yếu với Trung Quốc, một phần bằng cách chỉ ra các giao dịch kinh doanh của con trai ông ấy ở đó.
Các đảng viên Cộng hòa tại Thượng viện đã đưa ra một báo cáo khẳng định, trong số những thứ khác, rằng con trai của ông Biden là Hunter “đã mở tài khoản ngân hàng” với một doanh nhân Trung Quốc, như một phần của những gì nó cho là rất nhiều mối quan hệ của anh ta với “công dân nước ngoài và chính phủ nước ngoài trên khắp toàn cầu.”
Nhưng lịch sử kinh doanh của chính ông Trump chứa đầy các giao dịch tài chính ở nước ngoài và một số có liên quan đến nhà nước Trung Quốc. Ông đã dành một thập kỷ theo đuổi không thành công các dự án ở Trung Quốc, điều hành một văn phòng ở đó trong kỳ tranh cử tổng thống đầu tiên và tạo dựng mối quan hệ đối tác với một công ty lớn do nhà nước kiểm soát.
Và hóa ra Trung Quốc là một trong ba quốc gia nước ngoài – những quốc gia còn lại là Anh và Ireland – nơi ông Trump duy trì những tài khoản ngân hàng, theo một phân tích về hồ sơ thuế của tổng thống, bị New York Times thu thập. Các tài khoản nước ngoài không hiển thị trên các công bố tài chính công khai của ông Trump, nơi ông phải liệt kê các tài sản cá nhân, vì chúng được giữ dưới tên công ty. Danh tính của các tổ chức tài chính không rõ ràng.
Tài khoản Trung Quốc được kiểm soát bởi công ty Trump International Hotels Management LLC., mà hồ sơ thuế cho thấy đã nộp 188.561 đô la tiền thuế ở Trung Quốc trong khi theo đuổi các hợp đồng cấp phép thương hiệu ở đó từ năm 2013 đến năm 2015.
Hồ sơ thuế không bao gồm chi tiết về số tiền có thể đã chuyển qua các tài khoản ở nước ngoài, mặc dù Sở thuế vụ yêu cầu người khai thuế phải báo cáo phần thu nhập của họ có được từ các quốc gia khác. Các tài khoản tại Anh và Ireland do các công ty vận hành các sân gôn của ông Trump ở Scotland và Ireland nắm giữ, các công ty này thường xuyên báo cáo doanh thu hàng triệu đô la từ các quốc gia đó. Công ty Trump International Hotels Management chỉ tường trình có vài nghìn đô la từ Trung Quốc.
Trả lời câu hỏi của New York Times, luật sư Alan Garten của tập đoàn Trump Organization cho biết công ty đã “mở tài khoản với một ngân hàng Trung Quốc có văn phòng tại Hoa Kỳ để nộp thuế địa phương” liên quan đến nỗ lực kinh doanh ở đó. Ông cho biết công ty đã mở tài khoản sau khi thành lập văn phòng tại Trung Quốc để “khám phá tiềm năng cho các giao dịch khách sạn ở châu Á.”
Ông Garten nói: “Không có thương vụ, giao dịch hoặc các hoạt động kinh doanh khác được thực hiện và kể từ năm 2015, văn phòng vẫn không hoạt động. Mặc dù tài khoản ngân hàng vẫn mở, nó chưa bao giờ được sử dụng cho bất kỳ mục đích nào khác.”
Ông Garten sẽ không xác định ngân hàng ở Trung Quốc nơi tài khoản được giữ. Cho đến năm ngoái, ngân hàng do nhà nước kiểm soát lớn nhất của Trung Quốc đã thuê ba tầng trong Tòa Tháp Trump Tower, một hợp đồng thuê béo bở đã thu hút các cáo buộc về xung đột lợi ích đối với tổng thống.
Tòa Tháp Trump Tower ở Manhattan đã có một hợp đồng cho thuê béo bở cho đến năm ngoái với ngân hàng lớn nhất Trung Quốc do nhà nước kiểm soát. (Ảnh: Dave Sanders / The New York Times)
Trung Quốc tiếp tục là một vấn đề trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2020, từ cuộc chiến thương mại của tổng thống cho đến sự chỉ trích của ông về nguồn gốc của đại dịch coronavirus. Chiến dịch tranh cử của ông đã cố gắng miêu tả ông Biden như một “con rối” của Trung Quốc, khi là phó tổng thống, đã hiểu sai về những nguy cơ gây ra bởi quyền lực ngày càng tăng của nước này. Ông Trump cũng đã tìm cách bêu xấu đối thủ của mình bằng những khẳng định thổi phồng hoặc thiếu căn cứ về các giao dịch kinh doanh của Hunter Biden ở đó khi cha của anh ta còn đương chức.
Ông Trump nói gần đây khi đề cập đến con trai của ông Biden: “Anh ta giống như một chiếc máy hút bụi – anh ta theo cha mình đi khắp nơi để thu thập. Thật là đáng xấu hổ. Đó là một gia đình tội phạm.”
Trong một tuyên bố gây hiểu lầm được khuếch đại bởi những người đại diện như người con trai Donald Trump Jr và luật sư Rudolph W. Giuliani, tổng thống đã nói rằng người con của Biden đã “rời Trung Quốc” với 1,5 tỷ đô la sau khi tháp tùng cha mình trong chuyến công du chính thức vào năm 2013. Vô số bài báo và các trang kiểm chứng sự thật đã giải thích rằng con số khổng lồ này thực sự là một mục tiêu gây quỹ do một công ty đầu tư đặt ra, trong đó Hunter Biden có được 10% cổ phần sau khi cha anh ta rời nhiệm sở. Công ty đã nhận được sự hỗ trợ tài chính từ một ngân hàng lớn do nhà nước kiểm soát, nhưng không rõ mục tiêu gây quỹ đã bao giờ đạt được hay chưa và không có bằng chứng Hunter Biden nhận được một khoản thanh toán lớn nào cho cá nhân anh ta.
Về phía cựu phó tổng thống, các tiết lộ tài chính công khai của ông, cùng với các tờ khai thuế thu nhập mà ông tự nguyện công bố, không cho thấy thu nhập hoặc giao dịch kinh doanh nào của ông ở Trung Quốc. Tuy nhiên, có rất nhiều bằng chứng về những nỗ lực của ông Trump trong việc tham gia vào vô số công ty Mỹ đã kinh doanh ở đó từ lâu – và hồ sơ thuế của ông và các công ty của ông mà báo New York Times thu được đã cung cấp thông tin chi tiết mới về chúng.
Tựa như ở Nga, nơi ông đã thăm dò các dự án khách sạn và tòa tháp ở Moscow mà không thành công, ông Trump từ lâu đã tìm kiếm một thỏa thuận cấp phép thương hiệu ở Trung Quốc. Những nỗ lực của ông ít nhất là từ năm 2006, khi ông nộp đơn đăng ký thương hiệu ở Hồng Kông và đại lục. Nhiều sự chấp thuận của chính phủ Trung Quốc đã được đưa ra chỉ sau khi ông trở thành tổng thống. (Con gái của tổng thống Ivanka Trump cũng giành được sự chấp thuận các thương hiệu tại Trung Quốc cho doanh nghiệp của riêng cá nhân cô sau khi cô ta vào làm việc tại Nhà Trắng.)
Các thương hiệu Trump đã được chính phủ Trung Quốc chấp thuận. (Ảnh: Ng Han Guan / AP)
Một thương hiệu do con gái của tổng thống nắm giữ. (Ảnh: Mark Schiefelbein / AP)
Năm 2008, ông Trump theo đuổi dự án toà tháp văn phòng ở Quảng Châu mà chưa bao giờ khởi sắc. Nhưng những nỗ lực của ông đã tăng tốc vào năm 2012 với việc mở văn phòng tại Thượng Hải và hồ sơ thuế cho thấy một trong những công ty liên quan đến Trung Quốc của ông là THC China Development LLC đã yêu cầu khấu trừ 84.000 đô la trong năm đó cho chi phí đi lại, chi phí pháp lý và chi phí văn phòng.
Sau khi kể như cắm được cái cờ ở đó, ông Trump đã tìm được một đối tác trong công ty State Grid Corporation, một trong những doanh nghiệp do chính phủ kiểm soát lớn nhất quốc gia. Hãng tin AFP đã báo cáo vào năm 2016 rằng mối quan hệ đối tác sẽ liên quan đến việc cấp phép thương hiệu và quản lý một dự án phát triển ở Bắc Kinh. Ông Trump được cho là vẫn theo đuổi thỏa thuận nhiều tháng sau khi khởi động chiến dịch tranh cử tổng thống đầu tiên của mình, nhưng nó đã bị huỷ bỏ sau khi công ty State Grid vướng vào một cuộc điều tra tham nhũng của chính quyền Trung Quốc.
Từ hồ sơ thuế, khó có thể xác định chính xác số tiền mà ông Trump đã bỏ ra để kinh doanh tại Trung Quốc. Hồ sơ cho thấy ông đã đầu tư ít nhất 192.000 đô la vào năm công ty nhỏ được tạo ra đặc biệt để theo đuổi các dự án ở đó trong nhiều năm. Các công ty này đã đòi ít nhất 97.400 USD chi phí kinh doanh kể từ năm 2010, bao gồm một số khoản thanh toán nhỏ cho thuế và phí kế toán vào năm 2018.
Nhưng các kế hoạch của ông Trump ở Trung Quốc phần lớn được thúc đẩy bởi một công ty khác, Trump International Hotels Management – công ty có tài khoản ở một ngân hàng Trung Quốc.
Công ty có quyền sở hữu trực tiếp THC China Development, nhưng cũng tham gia vào việc quản lý các bất động sản mang thương hiệu Trump khác trên khắp thế giới và không thể phân tích từ hồ sơ thuế của nó xem có bao nhiêu hoạt động tài chính liên quan đến Trung Quốc. Nó thường báo cáo một vài triệu đô la thu nhập hàng năm và các chi phí được khấu trừ.
Năm 2017, công ty báo cáo doanh thu tăng đột biến bất thường – khoảng 17,5 triệu đô la, nhiều hơn 5 năm trước đó cộng lại. Nó đi kèm với việc ông Trump rút 15,1 triệu đô la từ tài khoản vốn của công ty.
Trong các tiết lộ tài chính công khai của tổng thống cho năm đó, ông đã báo cáo con số doanh thu lớn và chỉ mô tả nó là “phí quản lý và các khoản thanh toán hợp đồng khác”. Một sự kiện quan trọng đối với công ty được biết là đã xảy ra vào năm 2017 là việc mua lại hợp đồng quản lý khách sạn SoHo ở New York, mà Bloomberg báo cáo có giá khoảng 6 triệu đô la.
Ông Garten đã không bình luận về số tiền cụ thể mà Bloomberg trích dẫn, nhưng nói rằng hợp đồng mua lại đại diện cho “một phần đáng kể” doanh thu của công ty và số tiền còn lại không liên quan đến Trung Quốc.
Bên ngoài Trung Quốc, ông Trump đã thành công hơn trong việc thu hút những người Trung Quốc giàu có mua bất động sản của mình ở các nước khác. Các khách sạn và tòa tháp của ông ở Las Vegas và Vancouver, British Columbia – những địa phương nổi tiếng với việc thu hút các nhà đầu tư bất động sản Trung Quốc – đã tìm thấy rất nhiều người mua Trung Quốc, và trong ít nhất một trường hợp đã thu hút sự chú ý của Cục Điều tra Liên bang F.B.I.
Trong chiến dịch tranh cử năm 2016, một công ty vỏ bọc kiểm soát bởi một cặp vợ chồng Trung Quốc đến từ Vancouver đã mua 11 căn, với giá 3,1 triệu USD, trong tòa tháp Las Vegas mà ông Trump đồng sở hữu với ông trùm sòng bạc Phil Ruffin. Chủ một công ty dịch vụ tài chính có trụ sở tại Las Vegas nói với The Times rằng ông sau đó đã được hai đặc vụ F.B.I. hỏi về công ty đứng sau các vụ mua bán, mà ông ta nói đã sử dụng địa chỉ văn phòng của mình trong các giấy tờ thành lập mà ông ta không hề hay biết. Không biết liệu cuộc điều tra đã đi đến đâu.
Những người biểu tình bên ngoài Trump International Hotel & Tower ở Vancouver, British Columbia, một bất động sản đã thu hút người mua Trung Quốc. (Ảnh: Ben Nelms / Bloomberg)
Ông Garten cho biết tập đoàn Trump Organization “chưa bao giờ bị F.B.I. liên hệ và họ không có kiến thức về bất kỳ cuộc điều tra nào.”
Tại Vancouver, nhiều người Trung Quốc mua các căn hộ trong khách sạn và tòa tháp của ông Trump đã giúp tăng phí cấp phép thương hiệu tại dự án đó lên 5,8 triệu đô la vào năm 2016, là năm nó hoàn thành, theo hồ sơ thuế. Dự án được xây dựng bởi một công ty có trụ sở tại Canada, được kiểm soát bởi gia đình người giàu nhất Malaysia, Tony Tiah Thee Kian. Ông này là người điều hành nhiều khách sạn ở Trung Quốc và các nơi khác. CNN đã đưa tin vào năm 2018 rằng hoạt động ở Vancouver là chủ đề của một cuộc xem xét phản gián liên quan đến điều tra an ninh về Ivanka Trump trước khi cô vào làm việc trong chính phủ.
Và không lâu sau khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 2016, ông Trump báo cáo đã bán một căn hộ xa hoa tại một trong những tòa nhà ở Manhattan với giá 15,8 triệu USD cho một nữ doanh nhân người Mỹ gốc Hoa tên là Xiao Yan Chen, người đã mua lại căn hộ mà Ivanka Trump và chồng của cô cư ngụ trước đó, trong một giao dịch nằm ngoài thị trường. Bà Chen điều hành một công ty tư vấn quốc tế và được biết là có mối quan hệ cấp cao với chính phủ và giới chóp bu chính trị ở Trung Quốc.
Hồ sơ thuế của ông Trump cho thấy ông đã báo cáo thu lời được ít nhất là 5,6 triệu đô la từ việc bán căn hộ đó vào năm 2017, năm đầu tiên ông làm tổng thống./.
Trump: I love China
Các bài liên quan:
Thuế của Trump có cho thấy ông ta là kẻ thất bại, gian lận hay tội phạm không?
18 tiết lộ từ một đống hồ sơ thuế của Trump
Nguyên bản tiếng Anh:
