Trd Xuan
Theo Tass ngày 24-3, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova tiết lộ các cuộc đàm phán giữa các phái đoàn Nga và Mỹ tại Riyadh (Saudi Arabia) đang diễn ra theo hình thức đàm phán kín.
“Thậm chí còn không có chụp ảnh nghi thức cho thời điểm bắt đầu cuộc đàm phán”, bà Zakharova chia sẻ với các sinh viên tại Đại học Kinh tế Nga Plekhanov.
“Điều duy nhất chúng tôi công bố là đoàn xe đến tòa nhà nơi (đàm phán) diễn ra. Không có phát biểu mở đầu nào trước ống kính cả”, bà Zakharova nói thêm.
Khoảng 14h ngày 24-3 (giờ Việt Nam), phái đoàn Nga có cuộc gặp riêng với các đại diện Mỹ và bắt đầu đàm phán tại Riyadh.
Nhà Trắng cho biết mục đích của cuộc đàm phán là đạt được thỏa thuận ngừng bắn ở Biển Đen và cho phép vận tải hàng hải tự do.
Theo Đài Al Jazeera, không có đột phá nào được mong đợi trong cuộc đàm phán Mỹ – Nga tại Saudi Arabia.
Đài này dẫn lời bà Zakharova cho biết Nga không có kỳ vọng về một bước đột phá ở Riyadh.
Hiện cả phía Nga và Mỹ chưa đưa ra phát biểu công khai nào về cuộc họp tại Riyadh. Trong giờ nghỉ sau gần 3 giờ đàm phán, ông Grigory Karasin, chủ tịch Ủy ban Đối ngoại của Thượng viện Nga, nói với Hãng thông tấn Interfax rằng các cuộc trao đổi đang tiến triển “sáng tạo” và hai bên đã thảo luận về các vấn đề được coi là “gây khó chịu” trong quan hệ song phương.
Theo cập nhật của Tass vào khoảng 23h (giờ Việt Nam), các đại diện của Mỹ và Nga trong cuộc đàm phán tại Riyadh đã có một lần tạm dừng nữa. Tính cho đến nay, cuộc đàm phán đã có hai lần tạm dừng.
Đây là cuộc đàm phán kín. Do đó, cơ quan an ninh Saudi Arabia đã yêu cầu các phóng viên rời khỏi khách sạn khi phái đoàn hai nước bước vào phòng họp.
Phái đoàn Nga do Chủ tịch Ủy ban các vấn đề quốc tế của Hội đồng Liên bang Grigory Karasin và cố vấn của giám đốc Cơ quan An ninh Liên bang (FSB) Sergey Beseda dẫn đầu.
Phái đoàn Mỹ gồm Giám đốc hoạch định chính sách của Bộ Ngoại giao Michael Anton, các trợ lý của Đặc phái viên Tổng thống về Nga-Ukraine Keith Kellogg và Cố vấn An ninh Quốc gia Mike Waltz.
Trước đó, trong ngày 23/3, phái đoàn Mỹ đã tiến hành cuộc đàm phán kéo dài 6 tiếng với phái đoàn Ukraine tại Riyadh. Kết quả của cuộc đàm phán này sẽ được phía Mỹ “báo cáo” với phái đoàn Nga để xin ý kiến từ Nga.
Nội dung có vẻ khiêm tốn, cuộc đàm phán trước hết sẽ đề cập tới Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen. Đây là sáng kiến từng có hiệu lực vào năm 2022-2023 nhằm thiết lập các hành lang an toàn cho việc xuất khẩu ngũ cốc.
Cuộc đàm phán lần này sẽ tập trung vào đề xuất ngừng bắn trên Biển Đen để “cả hai phía có thể vận chuyển ngũ cốc, nhiên liệu và nối lại hoạt động thương mại”.
Sau đó, hai phái đoàn sẽ thảo luận về ranh giới kiểm soát trên chiến trường, vấn đề gìn giữ hòa bình và một số vấn đề lãnh thổ để hướng tới hòa bình lâu dài.nt Time0:03
Trả lời đài Fox News (Mỹ) một ngày trước cuộc đàm phán Saudi, Đặc phái viên của Tổng thống Mỹ về Trung Đông Steve Witkoff – người từng được ông Trump giao trọng trách đến gặp ông Putin hôm 13/3 để thảo luận về đề xuất ngừng bắn 30 ngày – đã bày tỏ sự lạc quan rằng, bất kỳ thỏa thuận nào đạt được trong ngày 24/3 cũng sẽ mở đường cho lệnh ngừng bắn “toàn diện”. “Tôi nghĩ các vị sẽ thấy một số tiến triển thực sự ở Saudi Arabia trong ngày 24/3, đặc biệt là khi nội dung đàm phán có tác động tới lệnh ngừng bắn ở Biển Đen giữa tàu hai nước” – Ông Witkoff nói.
Tuy nhiên, cùng ngày, Điện Kremlin đã cảnh báo về “tiến trình đàm phán khó khăn”.
“Chúng ta chỉ mới ở giai đoạn đầu của con đường này” – Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nói, đồng thời lưu ý có “nhiều câu hỏi và sắc thái” cần bàn đến về cách thức thực hiện lệnh ngừng bắn tiềm năng.
“Sẽ có những cuộc đàm phán khó khăn ở phía trước” – Ông Peskov lưu ý, điều kiện chính của Nga để đạt được hòa bình cũng chưa được thực hiện: Cả Mỹ và châu Âu đều chưa ngừng cung cấp vũ khí cho Kiev.
Theo hãng tin CNN (Mỹ), trong khi nhiều nhà quan sát từ Washington và khắp châu Âu hy vọng một số dấu hiệu tích cực ban đầu trong các cuộc đàm phán vừa qua có thể được chuyển hóa thành lệnh ngừng bắn hoàn toàn trong 30 ngày và các cuộc đàm phán dài hạn hơn, nhưng thực tế cho thấy “vẫn tồn lại một khoảng cách lớn về kỳ vọng giữa Nga, Ukraine và Mỹ”.
Trong những ngày qua, Nga và Ukraine liên tiếp cáo buộc nhau vi phạm lệnh ngừng bắn tạm thời vào các cơ sở năng lượng mà ông Putin và ông Trump đã thống nhất trong cuộc điện đàm hôm 18/3.
Ngoài ra, ông Sergey Beseda – thành viên phái đoàn đàm phán của Nga – được đánh giá là người theo chủ nghĩa dân tộc cứng rắn, và rất ủng hộ chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga tại Ukraine.
Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen – được ký kết vào tháng 7/2022 do Liên Hợp Quốc làm trung gian – là chủ đề quan trọng nhất trong cuộc đàm phán giữa phái đoàn Nga-Mỹ hôm nay. Đây không chỉ là vấn đề xuất khẩu ngũ cốc an toàn, mà còn là vấn đề đảm bảo hàng hải ở Biển Đen.
“Về thỏa thuận này, chúng tôi đã hoàn thành nghĩa vụ của mình, nhưng nghĩa vụ đối với chúng tôi vẫn chưa được thực hiện” – Ông Peskov nói.
Trợ lý Tổng thống Nga Yuri Ushakov lưu ý, phái đoàn Nga-Mỹ sẽ thảo luận về việc khôi phục sáng kiến, nhưng việc thực hiện sáng kiến đòi hỏi phải loại bỏ các vấn đề chính như việc Ukraine sử dụng hành lang thương mại để vận chuyển vũ khí và bỏ qua các thủ tục kiểm tra tàu.
Ông Ivan Loshkarev, phó giáo sư Khoa Lý thuyết Chính trị tại MGIMO thuộc Bộ Ngoại giao Nga cho biết, có 2 điều cần phải thay đổi trong Sáng kiến Biển Đen: Hướng cung cấp ngũ cốc và Lỗ hổng để Ukraine vận chuyển vũ khí dưới vỏ bọc “hàng hóa vì hòa bình”.
Theo Izvestia, trước thềm cuộc đàm phán tại Saudi, Mỹ đã thể hiện cách tiếp cận thực dụng, linh hoạt và nhìn chung là tích cực đối với Nga. Đặc biệt, chính quyền Trump “đã chấp nhận miễn trừ các khoản thanh toán khí đốt của Hungary cho Nga ra khỏi lệnh trừng phạt của Mỹ”.
Thông tin này đã được Ngoại trưởng Hungary Peter Szijjarto xác nhận hôm 23/3.
Trước đó, thời chính quyến tiền nhiệm Bộ Tài chính Mỹ đã áp lệnh trừng phạt đối với hơn 50 tổ chức tài chính Nga, bao gồm Gazprombank – ngân hàng Nga cuối cùng còn được kết nối với hệ thống tin nhắn liên ngân hàng SWIFT, cùng 6 chi nhánh quốc tế của ngân hàng này.
Điều đó kéo theo sự đình trệ các khoản thanh toán khí đốt cho Nga trong nhiều tháng. Moscow đã nhiều lần lên án lệnh trừng phạt này là bất hợp pháp.
Tổng thống Nga Putin cảnh báo, các biện pháp này không thể khiến Nga rơi vào bất ổn kinh tế và bị cô lập khỏi hệ thống tài chính toàn cầu.
Ngoài động thái tích cực trên của chính quyền mới của Mỹ, việc bình thường hóa quan hệ giữa Moscow và Washington cũng có thể được thực hiện được thông qua các lợi ích kinh tế. Mỹ quan tâm đến việc tiếp cận năng lượng để kích thích sản xuất, trong khi Nga quan tâm đến việc dỡ bỏ các hạn chế.
“Do đó, khả năng khôi phục đường ống dẫn khí đốt Nord Streams có thể tạo thành cơ sở cho một thỏa thuận (giữa hai phía)”.
Chính quyền Trump làm “con thoi” giữa Ukraine và Nga, điều này đã đem lại cho tên tội phạm Putin ở vào một vị thế không thể tốt hơn từ khi xua quân xâm lược Ukraine.
