Tác giả: Nguyễn Văn Hải (Điếu Cày)
Nguồn: VietnamWeek.net – Kinh tế nhìn từ góc phố
Mỗi khi bảng điện tử ở trạm xăng nhảy thêm vài số, chúng ta thường tự hỏi:
“Lại giá dầu thế giới tăng nữa à?”
Nhưng ở Mỹ lúc này, câu chuyện lớn hơn rất nhiều:
Giá xăng không chỉ phụ thuộc vào dầu – mà còn bị điều khiển bởi quyền lực chính trị.
⛽ 1. Ở góc phố: đồng lương không theo kịp cây xăng
Một người tài xế giao hàng chia sẻ:
“Tôi làm thêm giờ nhiều hơn, nhưng đổ xăng vẫn hụt.”
Giá xăng tăng đồng nghĩa:
-
Mọi hàng hóa vận chuyển đều tăng theo
-
Chi phí đi làm tăng
-
Thu nhập thực tế giảm
Đây chính là lạm phát trong đời sống thật, chứ không nằm trên biểu đồ.
2. Lý do nào cũng đúng… nhưng chưa đủ
Những yếu tố quen thuộc:
-
Giá dầu thô biến động vì chiến sự Trung Đông
-
Nguồn cung bị cắt giảm bởi OPEC+
-
Nhu cầu mùa du lịch tăng mạnh
Tất cả đúng, nhưng chỉ giải thích được một nửa.
Nửa còn lại nằm trong… chính trường Washington.
️ 3. Chính trị chen vào trạm xăng
Chính quyền Trump:
-
Áp thuế cao lên hàng hóa Trung Quốc và Mexico → chi phí vận chuyển tăng
-
Siết di trú → thiếu tài xế xe tải, thiếu lao động trong ngành dầu khí
-
Gây chiến thương mại → đẩy chi phí nhập khẩu nhiên liệu tăng
-
Ưu tiên quyền lực hơn ổn định thị trường → bất định giá cả kéo dài
Giá xăng tăng không phải do thị trường tự nhiên — mà do các lệnh ban ra từ Nhà Trắng.
Một chuyên gia năng lượng nhận định:
“Đổ xăng bây giờ, bạn đang trả tiền cho xung đột chính sách.”
4. Quyền lực làm giá xăng đắt thế nào?
| Nguyên nhân | Tác động đến giá |
|---|---|
| Thuế quan vận tải – thiết bị nhập khẩu | Tăng chi phí lọc dầu & vận chuyển |
| Siết lao động nhập cư | Chi phí nhân công trong toàn chuỗi tăng |
| Căng thẳng ngoại giao | Nỗi sợ gián đoạn nguồn cung → đầu cơ tăng |
| Bất ổn chính trị nội địa | Nhà đầu tư mua vàng, rút khỏi USD → giá xăng tăng theo |
➡️ Giá xăng trở thành chỉ số rủi ro chính trị chứ không chỉ là hàng hóa thông thường.
5. Ai được – ai mất?
| Bên hưởng lợi | Bên thiệt hại |
|---|---|
| Các tập đoàn dầu khí lớn | Người lao động, tài xế, doanh nghiệp nhỏ |
| Nhà đầu tư đầu cơ năng lượng | Người dân đô thị & vùng nghèo |
| Chính trị gia “hô phong hoán vũ” | Công lý kinh tế và niềm tin vào thị trường |
Nghịch lý:
Chính sách “vì dân” đang lấy tiền từ ví của chính người dân ấy.
✅ Kết
Giá xăng hôm nay là một tấm gương:
Phản chiếu sức mạnh của quyền lực nhiều hơn sức mạnh của dầu.
Trên góc phố ta sống, mỗi lần trả thêm vài đồng tại trạm xăng là trả thêm cái giá của những quyết định xa vời ở Washington.
Nếu muốn giá xăng giảm, nước Mỹ phải:
-
Giảm thuế quan làm tăng chi phí năng lượng
-
Ổn định quan hệ thương mại
-
Bảo vệ chuỗi cung ứng thay vì khuấy động nó
Bởi kinh tế không nên là con tin của chính trị.
Câu hỏi cho bạn đọc
-
Bạn đã phải thay đổi thói quen đi lại vì giá xăng chưa?
-
Bạn có nghĩ giá xăng hôm nay phản ánh thị trường hay phản ánh chính trị?
-
Bạn muốn chúng tôi phân tích mặt hàng thiết yếu nào tiếp theo?
✍️ Chia sẻ câu chuyện của bạn dưới bài viết — vì kinh tế bắt đầu từ mỗi góc phố.