Một nhóm các cáo báo viên đặc biệt của Liên Hiệp Quốc vừa gửi một văn thư đến chính phủ Việt Nam bày tỏ sự quan ngại về việc nhà báo độc lập Lê Hữu Minh Tuấn không được điều trị y tế thích hợp khi đang thụ án dài hạn tại một trại giam do Bộ Công an quản lý.
“Chúng tôi bày tỏ quan ngại sâu sắc liên quan đến tình trạng sức khỏe của ông Tuấn đang suy giảm nghiêm trọng trong thời gian thụ án 11 năm tù”, bức thư đề ngày 5/3/2024 và được công bố hôm 3/5/2024 của các báo cáo viên đặc biệt của Liên Hiệp Quốc (LHQ) viết.
“Chúng tôi lo ngại rằng sức khỏe của ông Tuấn dường như không tốt, và trở nên trầm trọng hơn do không được chăm sóc và điều trị y tế đầy đủ trong thời gian bị giam giữ. Chúng tôi còn lo ngại hơn nữa về các tin tức cho rằng điều kiện sống kém cỏi ở trong tù”, vẫn văn thư của các chuyên gia LHQ.
Ngày 27/12/2023, gia đình ông Tuấn làm đơn gửi Cục Cảnh sát Quản lý trại giam (C10) thuộc Bộ Công an, ban giám thị trại giam Xuyên Mộc và Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao xin tạm đình chỉ thi hành án cho ông vì lý do y tế và xin được chuyển ông đến bệnh viện để điều trị y tế cần thiết. Đến ngày 09/01/2024, Cục quản lý trại giam C10 bác đơn, nói rằng ông Tuấn “không đủ điều kiện để được hoãn thi hành án”, văn thư của LHQ cho biết.
Hồi tháng 3/2024, khi các báo cáo viên LHQ soạn văn thư này, họ cho rằng tình hình sức khỏe của ông Tuấn được cho là “cực kỳ kém và sụt mất khoảng 20 kg trong thời gian bị giam giữ” (từ 75 kg xuống còn 56 kg), và xem “đây là điều đáng lo ngại” khi xét đến các triệu chứng khi ấy của ông và tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư đại tràng.
VOA đã liên lạc Bộ Ngoại giao Việt Nam, Cục quản lý trại giam C10 của Bộ Công an, đề nghị họ cho ý kiến về văn thư mới nhất liên quan đến tình hình sức khỏe của ông Tuấn, nhưng chưa được phản hồi.
Ông Tuấn hiện đang thụ án tại trại giam Xuyên Mộc, thuộc địa bàn tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, do Bộ Công quan quản lý.
Tính đến ngày 3/5, đã qua 60 ngày từ ngày gửi văn thư, chính quyền Việt Nam vẫn chưa hồi đáp, theo một thông cáo cùng ngày của Văn phòng Cao ủy Nhân quyền LHQ.
Trước đó, các chuyên gia nhân quyền LHQ đã nêu trường hợp của ông Tuấn vào tháng 9/2020 và tháng 11/2021 với chính phủ Việt Nam, nhấn mạnh rằng việc ông bị bắt giam hồi 6/2020 có liên quan trực tiếp đến công việc của ông với tư cách là một nhà báo độc lập và người bảo vệ nhân quyền và tự do bày tỏ quan điểm của mình trái với chính sách của Chính phủ Việt Nam, đồng thời cho rằng việc bắt giam ông “là một phần của cuộc trấn áp rộng rãi hơn đối với các nhà báo ở Việt Nam”.
Ngoài ra, Nhóm công tác về giam giữ tùy tiện của Liên hợp quốc (WGAD), trong bản Ý kiến số 11/2021, kết luận rằng việc giam giữ ông Tuấn là “tùy tiện”.
Từ bang California, Mỹ, bà Lê Thị Hòai Tâm, chị của ông Tuấn, hôm 6/5 bày tỏ sự kỳ vọng với VOA về việc các báo cáo viên LHQ lên tiếng cho em của bà: “Hy vọng cho Tuấn một cơ hội để được định cư sang một đất nước khác hoặc được thăm khám sức khỏe vì sức khỏe của Tuấn vẫn còn rất yếu”.
Hồi tháng 3/2024, bà Tâm gặp bà Michelle Steel, Dân biểu liên bang địa hạt 45, California, để vận động kêu gọi phóng thích ông Tuấn.
“Chính quyền Cộng sản Việt Nam đã đi theo kế hoạch do Đảng Cộng sản Trung Quốc vạch ra, đàn áp bất kỳ ai nghi ngờ sự kiểm soát của họ”, Dân biểu Steel cho biết sau cuộc gặp với bà Tâm tại California hôm 21/3. “Điều này không thể được phép tiếp tục. Hôm nay tôi rất vinh dự được gặp gia đình ông Tuấn cùng với những người khác đang đấu tranh cho tự do cho rất nhiều người đang bị cầm tù oan ở Việt Nam”.
Hồi tháng 1/2024, tổ chức Phóng viên Không biên giới (RSF) và Theo dõi Nhân quyền (HRW) cùng lên tiếng kêu gọi chính quyền Việt Nam trả tự do cho ông Tuấn, vì sức khỏe của ông “suy giảm nghiêm trọng”.
Ông Lê Hữu Minh Tuấn, 35 tuổi, trước khi bị bắt là biên tập viên của trang Việt Nam Thời báo thuộc Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam (IJAVN), một tổ chức không được chính quyền Việt Nam công nhận. Các thành viên khác của hội này cũng bị bắt và đang thụ án tù bao gồm nhà báo độc lập Phạm Chí Dũng, nhà báo độc lập Nguyễn Tường Thuỵ.
