Tổng thống Donald Trump vừa tuyên bố sẽ cấp “Tariff Dividend” – tức “cổ tức thuế quan” – trị giá 2.000 USD cho mỗi người dân Mỹ, trừ nhóm thu nhập cao. Ông nói, “nước Mỹ nay đã giàu có nhờ thuế quan”, và đã đến lúc “chia lại lợi tức cho người dân”.
Nghe qua, đó là một tuyên bố hào phóng. Nhưng đằng sau lời hứa ấy là một nghịch lý chính trị – và là minh họa sống động cho thứ chính trị biểu tượng (symbolic politics) mà Trump sử dụng thành thục.
Không có thứ gọi là “cổ tức thuế quan”
Theo Hiến pháp và luật ngân sách Mỹ, thuế quan là khoản thu của liên bang, và mọi chi tiêu phải được Quốc hội phê chuẩn. Không có quy định nào cho phép Tổng thống tự ý trích thuế quan để phát tiền mặt cho dân. Do đó, “Tariff Dividend” không phải là chính sách, mà là một ẩn dụ chính trị – được tung ra để gợi cảm giác “ông chủ Nhà Trắng đang ban phát của cải”.
Người Mỹ đang mất nhiều hơn những gì họ được hứa
Ngay trong khi Trump khoe về “cổ tức 2.000 USD”, giá thực phẩm trong nước đã tăng trung bình 11–12% chỉ trong 9 tháng đầu năm 2025, kể từ khi ông trở lại Nhà Trắng.
Theo dữ liệu Cục Thống kê Lao động Hoa Kỳ (BLS) và Washington Post (10/2025), mức tăng cụ thể của các mặt hàng thiết yếu như sau:
| Sản phẩm | Nhóm hàng | Mức tăng giá (Jan–Sep 2025) |
|---|---|---|
| Cà phê | Đồ uống không cồn | +15.3% |
| Thịt bò xay | Thịt, cá, trứng | +14.2% |
| Thịt bò nướng | Thịt, cá, trứng | +13.6% |
| Thịt bò bít tết | Thịt, cá, trứng | +10.1% |
| Chuối | Rau củ quả | +7.9% |
| Bánh ngọt, cupcake | Ngũ cốc, bánh kẹo | +6.0% |
Trong khi đó, nghiên cứu của Yale University’s Budget Lab (2025) cho thấy chính sách thuế quan mới của Trump khiến giá tiêu dùng toàn nền kinh tế tăng 1,8%, tương đương tổn thất thu nhập thực khoảng 2.400 USD/năm đối với một hộ gia đình trung vị.
Nói thẳng ra: “Cổ tức” 2.000 USD chỉ là cách Trump phát lại phần tiền mà chính sách của ông đã khiến người dân mất đi.
“Chia lại” hay “lấy lại”?
Trump nói sẽ loại trừ “người giàu”, nhưng cùng lúc, ông vẫn cắt giảm thuế cho các tập đoàn lớn và từ chối chi trả quyền lợi SNAP cho người nghèo trong thời kỳ chính phủ đóng cửa. Một tay hứa phát tiền, tay kia giữ ngân khố, đó là sự mâu thuẫn trần trụi giữa lời nói và hành động.
Thực chất, lời hứa 2.000 USD chỉ là cách ông định nghĩa lại chủ nghĩa dân túy: ban ơn từ tiền của dân, rồi gọi đó là chiến thắng.
Một ảo tưởng được dựng bằng vàng và khẩu hiệu
Tuyên bố này đến cùng thời điểm Nhà Trắng chi 300 triệu USD xây ballroom dát vàng mới, trong khi hàng triệu người Mỹ mất quyền lợi tem phiếu thực phẩm (SNAP). Đó là hình ảnh biểu tượng của nước Mỹ dưới thời Trump: cung điện sáng lóa bên cạnh những bếp ăn trống rỗng.
“Tariff Dividend” vì thế không chỉ là một lời hứa hão, mà còn là phép thử về nhận thức của công chúng — liệu người Mỹ có còn tin rằng họ đang được “ban phát” từ một nhà lãnh đạo, hay đủ tỉnh táo để thấy chính họ là người đang chi trả cho sự hào nhoáng ấy.
Bình luận của VietnamWeek.net
Nguồn trích dẫn:
- Yale University, Budget Lab Report – “The State of U.S. Tariffs”, August 2025.
- U.S. Bureau of Labor Statistics (BLS) – CPI Food Index, September 2025.
- Washington Post Economics Desk, “Grocery Price Changes Since January 2025,” October 2025.
- ABC7 News, “Trump Says He’ll Issue $2,000 Tariff Dividend,” November 2025.
- Associated Press, “USDA Confirms SNAP Funds Withheld During Shutdown,” October 2025.
- The Hill / Axios, Survey on White House East Wing Construction, 2025.