Thư các dân biểu Mỹ giục bộ ngoại giao can thiệp, giúp Y Quynh Bdap định cư

Ngài Antony J. Blinken
Bộ trưởng
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ
2201 C Street, NW
Washington, D.C. 20520

Kính gửi Bộ trưởng Blinken,
Chúng tôi viết thư này để bày tỏ mối quan ngại về trường hợp của nhà hoạt động người Thượng Y Quỳnh Bdap, một người tị nạn được Liên hợp quốc chỉ định. Ông Y Quỳnh Bdap là một nhà bảo vệ nhân quyền và tôn giáo nổi tiếng và là thành viên của nhóm dân tộc thiểu số Ê Đê. Ông Y Quỳnh Bdap hiện đang phải đối mặt với lệnh dẫn độ từ Thái Lan sang Việt Nam, nơi ông sẽ phải đối mặt với sự đàn áp, tra tấn và đối xử bất công. Vì vậy, chúng tôi yêu cầu ngài can thiệp vào vấn đề nhạy cảm này.

Ông Y Quỳnh Bdap là một người tị nạn được Liên hợp quốc công nhận, một dân tộc thiểu số đến từ Việt Nam, người đã thành lập Montagnards Stand for Justice (MSFJ) và là một nhà hoạt động vì quyền tự do tôn giáo, quyền bảo vệ người bản địa và quyền con người. Những nỗ lực của ông trong việc đào tạo người Thượng dân tộc thiểu số tại Việt Nam về luật pháp Việt Nam và quốc tế, cũng như cách thu thập và báo cáo các cuộc đàn áp tôn giáo, đã khiến ông trở thành mục tiêu của chế độ Hà Nội. Ông Bdap đã trốn sang Thái Lan vào năm 2018 và đang sống theo quy chế tị nạn của Liên hợp quốc trong thời gian chờ tái định cư ở một quốc gia thứ ba.

Vào tháng 1 năm 2024, ông đã bị chính quyền Việt Nam kết án vắng mặt về các tội danh khủng bố liên quan đến vụ tấn công được cho là xảy ra vào tháng 6 năm 2023 tại tỉnh Đắk Lắk ở Tây Nguyên của Việt Nam. Ông Bdap đã nhiều lần và kiên quyết phủ nhận mọi sự liên quan và Báo cáo viên đặc biệt của Liên hợp quốc về Người bảo vệ nhân quyền đã xác nhận không có mối liên hệ đáng tin cậy nào giữa ông Bdap và các cáo buộc. Các cáo buộc khủng bố bịa đặt của chính phủ Việt Nam nhằm tạo ra nỗi sợ hãi và ngăn cản các quốc gia cung cấp nơi tái định cư cho ông Y Quỳnh Bdap và gia đình ông. Đây là một trường hợp rõ ràng về sự đàn áp xuyên quốc gia. Nếu Hoa Kỳ hoặc một quốc gia thứ ba không can thiệp, việc dẫn độ ông Y Quỳnh Bdap về Việt Nam có vẻ sắp xảy ra.

Tuần trước, tân chủ tịch nước và Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam, Tô Lâm, đã đến thăm Hoa Kỳ để tham dự Đại hội đồng Liên hợp quốc, gặp gỡ Tổng thống Joe Biden và các doanh nghiệp Hoa Kỳ, và ca ngợi những tiến bộ mà Việt Nam đã đạt được trong quan hệ Hoa Kỳ-Việt Nam và pháp quyền tại Việt Nam để thu hút đầu tư của Hoa Kỳ. Chỉ một ngày trước chuyến thăm, chính phủ Việt Nam đã trả tự do cho nhà hoạt động nổi tiếng Trần Huỳnh Duy Thức và người ủng hộ công lý khí hậu Hoàng Thị Minh Hồng. Ông Thức được trả tự do sớm hơn 8 tháng so với bản án 16 năm tù vì các hoạt động hòa bình trong khi bà Hoàng đang thụ án 3 năm tù vì tội danh “trốn thuế” bịa đặt. Nếu chính phủ Việt Nam thành công trong việc gây sức ép buộc Thái Lan dẫn độ ông Y Quỳnh Bdap, thì đó sẽ là một cuộc tấn công trắng trợn vào công lý, làm lu mờ mọi tiến bộ mà Việt Nam đã đạt được và cũng sẽ làm tăng thêm hồ sơ tệ hại của Việt Nam về nhân quyền.

Như bạn đã biết, tòa án Việt Nam đã chứng minh lịch sử xét xử vội vàng, buộc tội các nhà hoạt động phạm tội mà không có bằng chứng và đưa ra những bản án khắc nghiệt theo luật an ninh quốc gia mơ hồ. Ngoài ra, Bộ Công an Việt Nam và ban quản lý nhà tù đã được biết đến là đã ngược đãi, đe dọa và thậm chí tra tấn các nhà hoạt động trong thời gian bị giam giữ, với mục đích là ép buộc họ phải nhận tội. Nếu ông Y Quỳnh Bdap bị dẫn độ về Việt Nam, ông sẽ phải đối mặt với nguy cơ bị tra tấn và sẽ không được hưởng quy trình tố tụng hợp pháp và phiên tòa xét xử miễn phí. Vì lý do này, các tổ chức phi chính phủ quốc tế và các cơ quan của Liên hợp quốc đã lên án các nỗ lực dẫn độ ông Y Quỳnh Bdap về Việt Nam.

Hơn nữa, việc dẫn độ ông Y Quỳnh Bdap sẽ vi phạm Đạo luật chống tra tấn của Thái Lan (Đạo luật phòng ngừa và trấn áp tra tấn và cưỡng bức mất tích B.E.2565), đạo luật này cấm các tổ chức chính phủ hoặc viên chức nhà nước trục xuất, trục xuất hoặc dẫn độ một người sang một quốc gia khác khi có căn cứ đáng kể để tin rằng người đó sẽ có nguy cơ bị tra tấn, đối xử tàn ác, vô nhân đạo hoặc hạ nhục hoặc cưỡng bức mất tích.

Với vấn đề nhạy cảm này, chúng tôi kêu gọi ngài và Bộ Ngoại giao can thiệp và ngăn chặn việc dẫn độ ông Y Quỳnh Bdap từ Thái Lan về Việt Nam và xem xét cho phép ông Bdap tái định cư tại Hoa Kỳ. Chúng tôi rất trân trọng sự quan tâm và cân nhắc của ngài trong vấn đề cấp bách này.

The Honorable Antony J. Blinken
Secretary
U.S. Department of State
2201 C Street, NW
Washington, D.C. 20520

Dear Secretary Blinken,
We write to express concerns in the case of Montagnard activist Y Quynh Bdap, a United
Nations designated refugee. Mr. Y Quynh Bdap is a prominent human and religious rights
defender and member of the Ede ethnic minority group. Mr. Y Quynh Bdap is currently facing extradition from Thailand to Vietnam, where he will face persecution, torture, and unfair treatment. As such, we request your intervention in this time sensitive matter.

Mr. Y Quynh Bdap is a UN-recognized refugee, an ethnic minority from Vietnam who founded the Montagnards Stand for Justice (MSFJ), and an activist for religious freedom, indigenous protections, and human rights. His efforts to train ethnic Montagnards in Vietnam on Vietnamese and international laws, as well as how to collect and report religious persecutions, made him a target of the Hanoi regime. Mr. Bdap escaped to Thailand in 2018 and has been living under UN refugee status awaiting resettlement to a third country.

In January 2024, he was convicted by Vietnamese authorities in absentia of terrorist offenses relating to an alleged June 2023 attack in Dak Lak province in Vietnam’s Central Highlands. Mr. Bdap has repeatedly and vigorously denied any involvement and the UN Special Rapporteur on Human Rights Defenders has confirmed there is no credible link between Mr. Bdap and the allegations. The Vietnamese government’s trumped-up terrorism charges serve to create fear and deter countries from offering resettlement to Mr. Y Quynh Bdap and his family. This is a clear case of transnational repression. Unless the United States or a third country intervenes, Mr. Y Quynh Bdap’s extradition to Vietnam appears imminent.

Last week, Vietnam’s new president and Communist Party Chief, To Lam, visited the United
States to attend the U.N. General Assembly, met with President Joe Biden and U.S. businesses, and touted the progress Vietnam has made in US-Vietnam relations and the rule of laws in Vietnam to attract U.S. investments. Just a day prior to the visit, the Vietnamese government released prominent activist Tran Huynh Duy Thuc and climate justice advocate Hoang Thi Minh Hong. Mr. Thuc was released 8 months shy of his 16-year sentence for peaceful activities while Ms. Hoang was serving a 3-year sentence for trumped up “tax-evasion” charges. If the Vietnamese government succeeds in pressuring Thailand to extradite Mr. Y Quynh Bdap, it will be a blatant assault on justice, overshadows any progress Vietnam has made, and will also add to Vietnam’s abysmal record on human rights.
As you know, the Vietnamese court has demonstrated a history of hasty trials, charging activists with crimes without evidence, and giving them harsh sentences under vague national security laws. In addition, the Vietnamese Public Security Ministry and prison management have been known to abuse, intimidate, and even torture activists in detention, with the goal of extracting a forced confession. Should Mr. Y Quynh Bdap be extradited to Vietnam, he will face the danger of torture and will not receive proper due process and a free trial. For this reason, international NGOs and UN bodies have condemned attempts to extradite Mr. Y Quynh Bdap to Vietnam.

Furthermore, an extradition of Mr. Y Quynh Bdap will be a violation of Thailand’s own Anti-
Torture Act (Prevention and Suppression of Torture and Enforced Disappearance Act B.E.

2565), which prohibits government organizations or public officials from expelling, deporting, or extraditing a person to another country where there are substantial grounds for believing that the person would be in danger of torture, cruel, inhuman, or degrading treatment, or enforced disappearance.
Given this time sensitive matter, we urge you and the State Department to intervene and prevent the extradition of Mr. Y Quynh Bdap from Thailand to Vietnam and to consider allowing Mr. Bdap to resettle in the United States. Your attention and consideration in this urgent matter is greatly appreciated.