Mấy ngày qua, trạm thu phí BOT Cai Lậy bỗng nổi tiếng khắp thế giới do những đồng tiền lẻ 200Đ, 500Đ được dùng cho việc trả phí. Với 120.000Đ mà dùng tờ mệnh giá 500Đ phải đếm tới 240 lần.
Nếu tài xế cố tình tán tỉnh các cô bé xinh đẹp thu tiền thì thời gian cho môt xe qua khoảng 10-15 phút. Tắc đường, kẹt xe và vỡ trận BOT là đương nhiên.
BOT ghi hình và nhờ công an can thiệp. Công an quyền to thế nên các cháu đua nhau thi vào công an, 30 điểm 3 môn vẫn trượt.
Tài xế không có lỗi khi dùng tiền lẻ vì tiền lẻ, tiền chẵn đều là tiền của Ngân hàng NN Việt Nam in ra. Không có luật nào bắt người ta phải tiêu tiền chẵn, mọi đồng tiền sinh ra đều có quyền bình đẳng.
Nếu BOT đặt hợp lý, tiền thu hợp lý, lái xe sẵn sàng rút tiền chẵn, ai chả hiểu thời gian là tiền bạc.
Khổ một nỗi là các bố BOT nắn đường và bắt mọi xe phải qua cổng BOT này, một kiểu móc túi dưới danh nghĩa phát triển mỹ miều.
Đó là chưa kể nhiều nơi đường có sẵn, vào ngày đẹp giời, mấy bố BOT mang nhựa đường ra trải như đoạn quốc lộ 1 từ cầu Giẽ đi Phủ Lý, thêm cái phân cách, vẽ lại vạch và dựng trạm…thu phí.
Cốt đường, mặt đường là do dân đóng thuế làm từ thuở lập nước, bây giờ thành của riêng BOT vì góp vài phân nhựa đường làm phẳng, các cụ gọi là “dây máu ăn phần” mà phần rất to.
Quay lại chuyện BOT Cai Lậy. Chỉ là những đồng tiền lẻ nhỏ nhoi nhưng các tài xế đang thách thức cả hệ thống giao thông to lớn có BOT vô lý, mà thách thức lại đúng luật.
Thế giới mở có nhiều thay đổi, trong có các quyền lực lớn đang bị quyền lực nhỏ thách thức.
Trong cuốn “Sự suy tàn của quyền lực”, tác giả Moises Naim kể về vụ Al Qaeda tấn công nước Mỹ chỉ dùng 500.000USD nhưng kết quả làm thiệt hại tới 3,3 ngàn tỷ. 1 đô của khủng bố phá hoại 7 triệu đô la của Mỹ.
Mấy đồng tiền lẻ của tài xế trả phí cho BOT không thể so sánh với vụ 9-11 của Mỹ vì một bên là khủng bố, một bên là sự phản đối ngầm dự án BOT vô lý. Nhưng sự thiệt hại kinh tế thì khá giống nhau.
Dự án 1400 tỷ của BOT Cai Lậy bị những đồng 500 lẻ đe dọa phá sản.
Người ta nói về quyền lực mềm đang thắng quyền lực cứng, quyền lực nhỏ thắng quyền lực to.
Cao tốc Việt Nam đang có quyền lực tiền lẻ đe dọa tiền chẵn. Những tay chơi sau tay lái đang thách thức các ông lớn ngồi salon máy lạnh nghĩ ra BOT để móc túi.
Như Moises Naim nói trong cuốn sách, quyền lực đang chuyển biến từ cơ bắp sang trí não, từ Tây sang Đông, và sự chuyển biến này không được nhận ra và hiểu biết một cách đầy đủ nên kiểu BOT vỡ trận sẽ còn nữa.
HM.
