Dưới đây là (Trump’s 28-Point Plan) dựa trên các bản rò rỉ, tài liệu do Axios/AP/Reuters/WaPo đăng tải.
Tôi chia thành 4 phần cho bạn dễ theo dõi:
PHẦN 1 — 28 ĐIỂM (TÓM TẮT CHÍNH XÁC NHẤT CÓ THỂ)
(Tập hợp từ Axios, CBS, AP, Reuters — bản “gần chính thức nhất”)
NHÓM A — Lãnh thổ & Chủ quyền (Điểm 1–5)
-
Ukraine công nhận Crimea “sẽ vẫn thuộc Nga”.
-
Ukraine chấp nhận thực tế Nga kiểm soát Luhansk & Donetsk (một dạng “tình trạng đặc biệt”).
-
Ukraine từ bỏ nỗ lực quân sự nhằm khôi phục hai vùng này.
-
Nga cam kết ngưng bắn lập tức, duy trì đường ranh giới hiện tại.
-
Tổ chức giám sát quốc tế (không phải OSCE) sẽ theo dõi ngưng bắn.
Tác động:
– Đây là nhượng bộ lớn nhất; về bản chất là hợp thức hóa thành quả xâm lược của Nga.
– Ukraine khó chấp nhận: vì đây là mất lãnh thổ lâu dài.
– Nga đạt được những gì Putin chưa giành được bằng quân sự.
NHÓM B — An ninh & NATO (Điểm 6–10)
-
Ukraine cam kết không gia nhập NATO (ghi vào Hiến pháp).
-
NATO sẽ không triển khai quân thường trú tại Ukraine.
-
Ukraine được phép nhận vũ khí phòng thủ, nhưng phải đăng ký và kiểm toán chặt.
-
Ukraine giới hạn quân đội ở mức ~600.000 quân thời bình.
-
Nga đồng ý không tấn công Ukraine trong 10 năm (nhưng không có cơ chế trừng phạt nếu vi phạm).
Tác động:
– Ukraine bị ràng buộc chiến lược, mất quyền tự do liên minh.
– Lực lượng quân sự bị bóp nghẹt — nguy cơ không đủ sức tự vệ.
– NATO về cơ bản bị “khóa tay” trên sườn phía đông.
NHÓM C — Kinh tế, tái thiết & trừng phạt (Điểm 11–17)
-
Một quỹ tái thiết Ukraine trị giá 200 tỷ USD từ G7 + Trung Đông.
-
Nga phải đóng góp không phải bằng tiền mà bằng “nhượng bộ kinh tế” (không rõ).
-
Một số lệnh trừng phạt Nga được nới hoặc gỡ nếu tuân thủ thỏa thuận.
-
Ukraine được ưu tiên gia nhập EU (nhưng không phải NATO).
-
Tái mở cửa xuất khẩu ngũ cốc Biển Đen không hạn chế.
-
Nga và Ukraine bắt đầu tái lập hoạt động thương mại “phi quân sự”.
-
G7 giám sát dòng tiền tái thiết.
Tác động:
– Nga có lợi vì được gỡ trừng phạt khi chưa rút quân.
– Ukraine được hứa hẹn nhiều tiền, nhưng không ai chắc Trump hoặc Qatar/Saudi/UAE sẽ chi thật.
– EU bị buộc nhận vai trò “ngân hàng tái thiết”.
NHÓM D — G8, ngoại giao & vai trò Nga (Điểm 18–22)
-
Nga quay trở lại G8 trong vòng 12 tháng (nếu tuân thủ).
-
Khôi phục quan hệ ngoại giao Mỹ-Nga ở cấp đại sứ đầy đủ.
-
Họp thượng đỉnh Mỹ–Nga mỗi năm.
-
Thành lập “Ủy ban An ninh Âu–Á” mới (do Mỹ chủ trì).
-
Nga rút dần vũ khí hạng nặng khỏi tiền tuyến (không có deadline).
Tác động:
– Nga phục hồi tư cách cường quốc, quay lại bàn lớn.
– Putin đạt mục tiêu chiến lược: bình thường hóa quan hệ mà không chịu trách nhiệm chiến tranh.
NHÓM E — Chính trị nội bộ Ukraine (Điểm 23–27)
-
Ukraine tiến hành sửa đổi Hiến pháp (trung lập vĩnh viễn).
-
Bầu cử quốc hội mới trong vòng 18 tháng sau ngưng bắn.
-
Bầu cử tổng thống trong vòng 24 tháng.
-
Thiết lập cơ chế “phi chính trị hóa quân đội”.
-
Ủy ban quốc tế giám sát bầu cử.
Tác động:
– Mỹ và Nga sẽ có ảnh hưởng lớn đến chính trường Ukraine.
– Cảm giác can thiệp vào chính trị nội bộ Ukraine rất rõ ràng.
ĐIỂM 28 — Thành lập “Hội đồng Hòa bình” (Peace Council)
-
Hội đồng Hòa bình do Donald Trump làm Chủ tọa 5 năm, có quyền giám sát việc thực thi toàn bộ thỏa thuận.
Tác động:
– Trump biến mình thành trọng tài quốc tế có quyền lực lớn nhất sau WWII.
– Đây là điểm gây tranh cãi nhất ở châu Âu.
PHẦN 2 — PHÂN TÍCH TÁC ĐỘNG THEO CHIỀU SÂU
1.
Đối với Ukraine
– Mất lãnh thổ lâu dài (Crimea + 2 vùng miền Đông).
– Bị khóa trong trạng thái trung lập vĩnh viễn.
– Lực lượng quân sự giới hạn = không đủ sức chống tái xâm lược.
– Bị đẩy vào thế phụ thuộc Mỹ/Nga hơn là quyết định độc lập.
Đây là lý do Zelensky gọi kế hoạch là “dead on arrival”.
2.
Đối với Nga
– Hợp thức hóa xâm lược.
– Gỡ trừng phạt từng phần, cải thiện kinh tế.
– Quay vào G8 → thắng lợi chiến lược.
– Tái lập vị thế siêu cường ngang Mỹ.
Putin nhận món quà chính trị lớn nhất từ 2014 đến nay.
3.
Đối với châu Âu
– Mất quyền kiểm soát chiến lược.
– EU phẫn nộ vì không được tham vấn đầy đủ.
– Anh–Pháp–Đức đã gửi counter-proposal để sửa lại 12/28 điểm.
4.
Đối với Mỹ và Trump
– Trump trở thành “kiến trúc sư hòa bình độc quyền”.
– Nhưng kế hoạch bị xem là phục vụ lợi ích Nga.
– Quốc hội Mỹ (cả CH + DC) có thể phản ứng mạnh vì điều 28 (Peace Council).
PHẦN 3 — CÁC ĐIỂM GÂY TRANH CÃI NHẤT
-
Công nhận Crimea thuộc Nga.
-
Ukraine từ bỏ NATO.
-
Giới hạn quân đội Ukraine.
-
Nga được quay lại G8.
-
Trump đứng đầu hội đồng hòa bình 5 năm.
-
Không có cơ chế trừng phạt nếu Nga vi phạm.
-
Hiến pháp Ukraine bị ép sửa đổi.
Điểm 5 (Trump Chủ tọa Hội đồng Hòa bình) bị châu Âu xem là “không thể chấp nhận”.
PHẦN 4 — DIỄN BIẾN MỚI NHẤT (TÍNH ĐẾN SÁNG HÔM NAY)
✔ EU đã chính thức gửi đề xuất sửa đổi (counter-proposal) 40 trang.
✔ Ukraine nói họ “không thể chấp nhận các điều khoản về lãnh thổ”.
✔ Nga “hoan nghênh 28 điểm” nhưng đòi thêm điều kiện (không truy tố tội ác chiến tranh).
✔ Trump nói kế hoạch “chưa phải bản cuối”.
Tức là:
Kế hoạch 28 vẫn sống, nhưng đang bị phản đối từ ba phía: Ukraine, EU, và một phần Quốc hội Mỹ.
Nga là bên duy nhất hoàn toàn hài lòng.