Quyền lực bị bán trong nước – Sức mạnh bị lạm dụng ra bên ngoài
VietnamWeek Special Commentary
(Bình luận của VietnamWeek về chính sách nhập cư và sự lạm quyền trong chính quyền Trump)
PHẦN I: KHI QUYỀN LỰC CÔNG TRỞ THÀNH HÀNG HÓA
Vụ kiện của Phòng Thương mại Hoa Kỳ – đại diện cho hơn 300.000 doanh nghiệp – chống lại chính quyền Trump vì sắc lệnh áp phí 100.000 USD cho mỗi visa H-1B không chỉ là một tranh chấp hành chính.
Đó là phát súng cảnh báo đầu tiên về một hiện tượng nguy hiểm hơn: quyền lực công bị tư nhân hóa, và nước Mỹ bị đem ra mua bán từng mảnh.
Sắc lệnh H-1B mới không chỉ tăng chi phí cho doanh nghiệp; nó còn mở cửa cho đặc quyền.
Bộ trưởng An ninh Nội địa có quyền “miễn trừ trong các trường hợp vì lợi ích quốc gia.”
Cơ chế ấy, trên danh nghĩa là linh hoạt, nhưng trên thực tế tạo ra một thị trường xin-cho quyền lực.
Khi chính phủ đặt một rào cản cực đoan rồi mở ra cánh cửa xin ngoại lệ, luật pháp không còn là khung công lý – mà trở thành công cụ mặc cả.
Ai có quan hệ, ai có tiền, ai biết cách lobby – người đó được “miễn trừ.”
Còn những doanh nghiệp nhỏ, những cá nhân tài năng nhưng không giàu, bị bỏ lại sau cánh cổng của “giấc mơ Mỹ.”
Đây là sự đảo ngược tinh thần của nền cộng hòa Mỹ:
Luật không còn để bảo vệ công dân khỏi quyền lực, mà để quyền lực chọn ai được bảo vệ.
PHẦN II: KHI SỨC MẠNH QUỐC GIA BỊ LẠM DỤNG ĐỂ BẮT NẠT
Trong khi quyền lực công ở trong nước bị tư nhân hóa và mua bán, thì sức mạnh của Mỹ – về kinh tế, quân sự và ngoại giao – lại bị Trump sử dụng như công cụ bắt nạt đồng minh.
Từ NATO đến G7, từ Tokyo đến Berlin, ông Trump biến những mối quan hệ chiến lược được xây dựng bằng niềm tin thành các hợp đồng kinh doanh mang tính trừng phạt:
-
Đòi đồng minh “trả tiền” để được Mỹ bảo vệ.
-
Đe dọa rút quân khỏi châu Âu nếu không “chia sẻ chi phí.”
-
Đánh thuế vào hàng hóa từ Canada, Hàn Quốc, Mexico, và EU như thể họ là kẻ thù.
-
Trong khi lại ca ngợi các lãnh đạo độc tài ở Moscow, Bắc Kinh, hay Riyadh như “những người có thể làm ăn được.”
Đó là một nước Mỹ không còn dẫn dắt thế giới bằng lý tưởng, mà bằng áp lực và mặc cả.
NHỮNG NGƯỜI LÀM NÊN NƯỚC MỸ ĐANG BỊ PHẢN BỘI
Không phải Trump, không phải giới tài phiệt, mà chính:
-
Những người lao động chăm chỉ,
-
Những nhà khoa học và kỹ sư nhập cư,
-
Những người lính quả cảm,
mới là linh hồn của sức mạnh Mỹ.
Chính họ đã biến quốc gia này thành hình mẫu của thế giới tự do – bằng trí tuệ, lòng dũng cảm và đức tin vào công lý.
Nhưng hôm nay, công sức ấy đang bị sử dụng để mặc cả và đe dọa, thay vì xây dựng và dẫn dắt.
Với nhiều người Mỹ yêu nước, điều ấy không chỉ là sai, mà là nỗi xấu hổ quốc gia.
Bởi vì sức mạnh của nước Mỹ chưa bao giờ nằm ở vũ khí hay tiền bạc.
Nó nằm ở niềm tin rằng tự do, phẩm giá và công bằng không thể đem ra bán.
MỘT SIÊU CƯỜNG ĐANG QUÊN LINH HỒN CỦA MÌNH
Khi quyền lực trong nước bị biến thành hàng hóa, và sức mạnh đối ngoại bị biến thành vũ khí ép buộc, thì nước Mỹ không còn là “City upon a Hill” – ngọn đồi sáng soi thế giới – mà là một đế chế của giao dịch quyền lực.
Trump có thể tự hào rằng ông “vận hành nước Mỹ như một doanh nghiệp.”
Nhưng nếu quốc gia này trở thành công ty tư nhân của những thỏa thuận chính trị, thì nước Mỹ sẽ mất chính linh hồn làm nên sức mạnh của mình.
AMERICA IS NOT FOR SALE. NOR FOR BULLYING.
Một đất nước không thể bị “bán lẻ” từng chính sách mà vẫn giữ được phẩm giá.
Một siêu cường không thể dùng sức mạnh để bắt nạt mà vẫn được tôn trọng.
Vì bản chất của cộng hòa không nằm ở giá trị thị trường, mà ở giá trị công dân.
Nếu nước Mỹ từng là ngọn hải đăng của thế giới tự do, thì ánh sáng ấy chỉ còn ý nghĩa khi nó soi bằng công lý, chứ không bằng quyền lực.
America is not for sale.
And American power is not for bullying.
Nếu nước Mỹ quên điều đó, thế giới sẽ không còn tin vào ngọn đồi ấy nữa – và bóng tối của tham vọng sẽ nuốt chửng chính ánh sáng từng dẫn dắt nhân loại.
️ VietnamWeek Magazine Feature
Bài bình luận chính trị – xã hội của VietnamWeek.net, tháng 10 năm 2025.