Quốc gia nào được lợi và bị thiệt hại trong National Security Strategy 2025?

Trong bức tranh địa–chiến lược mà National Security Strategy 2025 phác họa, trật tự thế giới không chỉ dịch chuyển — nó bị đảo chiều. Khi Hoa Kỳ thu mình về Tây Bán Cầu và từ bỏ vai trò “cảnh sát toàn cầu”, bản đồ quyền lực lập tức được vẽ lại với những kẻ thắng lớn và những quốc gia chịu thiệt hại nặng nề. Nga và Trung Quốc hưởng lợi chưa từng có, trong khi Ukraine, châu Âu, Đài Loan và ASEAN lại rơi vào vùng trũng chiến lược. Câu hỏi cốt lõi không còn là “Mỹ sẽ làm gì?” mà là “Ai sống sót và ai mất mát trong kỷ nguyên America First mới?” Đây là bản phân tích những quốc gia được hưởng lợi – và những nước phải trả giá – từ NSS 2025, văn bản đang tái định hình trật tự thế giới theo hướng khó đoán nhất trong nhiều thập kỷ.

NHỮNG QUỐC GIA ĐƯỢC LỢI

1. Nga – quốc gia hưởng lợi lớn nhất từ NSS 2025

Đây là câu trả lời ngắn gọn và không thể né tránh:

Nga thắng chiến lược.

Lý do:

1. Mỹ giảm ưu tiên Ukraine, giảm ràng buộc NATO → tạo khoảng trống quyền lực cho Nga.

2. Không xem Nga là “đe dọa số 1” → giảm áp lực chiến lược lên Moscow.

3. Khuyến khích châu Âu tự lo → đúng điều Kremlin muốn để chia rẽ phương Tây.

4. Mỹ ưu tiên Tây Bán Cầu → giảm dồn lực ở châu Âu.

5. Áp lực buộc đàm phán hòa bình “hạ cánh mềm” → 100% có lợi cho Nga trong bối cảnh kiểm soát thực địa.

Kết luận:

Mỹ thu mình → Nga tăng biên độ hành động.

Ukraine bị đẩy vào thế bất lợi.

Châu Âu rơi vào khủng hoảng chiến lược.

2. Trung Quốc – hưởng lợi gián tiếp nhưng rất lớn

Dù không phải “được Mỹ ưu ái”, Trung Quốc được lợi vì Mỹ giảm đối đầu quân sự và chuyển sang cạnh tranh kinh tế.

Trung Quốc được lợi vì:

1. Không còn bị gọi là “mối đe dọa số 1” → giảm mức độ huy động chiến lược của Mỹ.

2. Mỹ giảm vai trò ở Đông Á – Biển Đông – Đài Loan → Trung Quốc rảnh tay hơn để gây sức ép.

3. NATO suy yếu → Trung Quốc dễ chia rẽ châu Âu.

4. ASEAN thiếu sự chống lưng từ Mỹ → Bắc Kinh có thêm đòn bẩy với Việt Nam, Philippines, Singapore.

5. Mỹ ưu tiên Tây Bán Cầu → giảm tập trung vào Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.

Kết luận:

Không phải Trung Quốc mạnh lên, mà Mỹ rút bớt sức lực → khoảng trống đủ lớn để Bắc Kinh tận dụng.

3. Các phong trào dân túy – hữu khuynh tại Châu Âu

NSS 2025 công khai nói Mỹ muốn “nuôi dưỡng lực lượng phản kháng bên trong châu Âu” – tức là:

• AfD (Đức)

• Le Pen (Pháp)

• PVV (Hà Lan)

• Fidesz (Hungary)

• Slovakia, Áo, Ý các đảng cánh hữu

Tất cả đều hưởng lợi vì:

1. Mỹ gây áp lực lên EU về di cư → chủ đề sở trường của họ.

2. Mỹ không mặn mà với NATO → họ có cớ tấn công “Brussels không bảo vệ chúng ta”.

3. Mỹ ủng hộ đường lối “quốc gia trên hết” → hợp với chủ trương của họ.

4. Một số nước Trung Đông

Đặc biệt:

• Saudi Arabia

• Israel

• UAE

Lý do:

1. NSS 2025 ưu tiên ổn định năng lượng và kiềm chế Iran, không phải dân chủ hóa Trung Đông.

2. Mỹ duy trì hợp tác an ninh – thương mại, không chất vấn nhân quyền.

3. Các nước này có thể thỏa thuận song phương với Mỹ để đổi lấy quyền lợi.

QUỐC GIA ĐƯỢC LỢI MỘT PHẦN / HƯỞNG LỢI CÓ ĐIỀU KIỆN

1. Brazil – Mexico – Colombia – Chile – khu vực Mỹ Latin

Vì NSS 2025 đặt Tây Bán Cầu lên ưu tiên số 1, nhiều nước khu vực này sẽ được Mỹ:

• tăng đầu tư

• tăng hợp tác an ninh

• mời gọi tham gia chuỗi cung ứng

• xem như đối tác chiến lược để “giữ ổn định sân sau”

Tuy nhiên:

• họ cũng sẽ chịu áp lực về nhập cư, ma túy, kiểm soát biên giới.

• nghĩa là “được lợi nhưng phải chấp nhận” Mỹ ưu tiên lợi ích của Mỹ trước.

2. Ấn Độ

Ấn Độ được lợi vì:

1. Mỹ giảm tập trung vào đối đầu quân sự với Trung Quốc → Ấn Độ dễ “đi dây” mà không bị thúc ép chọn phe.

2. Mỹ vẫn cần Ấn Độ để kiềm Trung dài hạn → New Delhi được tăng đòn bẩy.

3. Ấn Độ muốn thế giới đa cực → NSS 2025 giúp đẩy nhanh quá trình đó.

NHỮNG QUỐC GIA BỊ THIỆT HẠI

1. Ukraine – quốc gia chịu thiệt hại nặng nề nhất

NSS 2025 đặt dấu chấm hết cho:

• chiến lược “Ukraine là tiền tuyến dân chủ”

• cam kết “đánh bại Nga”

• chiến lược viện trợ vô điều kiện

Hệ quả:

• Ukraine bị đẩy vào đàm phán yếu thế

• Nguy cơ phải chấp nhận thỏa thuận không có lợi

• Không còn đảm bảo NATO mở rộng trong tương lai gần

• Chiến tranh có thể đóng băng bất lợi cho Kyiv

2. EU – Đức – Pháp – nền tảng liên minh phương Tây bị đe dọa

Châu Âu bị thiệt hại nặng vì:

1. Mỹ công khai giảm cam kết NATO

2. Mỹ đứng về phía lực lượng dân túy chống lại chính phủ châu Âu

3. Châu Âu phải tự chi trả 2–4% GDP cho quốc phòng

4. Nga được lợi → nguy hiểm trực tiếp cho Đông Âu

5. EU mất chỗ dựa chiến lược để chống Trung Quốc

3. Đài Loan

Không phải Mỹ bỏ Đài Loan, nhưng:

• Mỹ không cam kết can thiệp quân sự

• Đài Loan phải tự lo nhiều hơn

• Mỹ sợ chiến tranh trực tiếp → lựa chọn răn đe hạn chế

• Trung Quốc sẽ dùng vùng xám (quấy nhiễu, phong tỏa kinh tế) để bào mòn

Thiệt hại:

An ninh Đài Loan trở nên bấp bênh hơn bao giờ hết từ năm 1979.

4. ASEAN – đặc biệt Việt Nam, Philippines

ASEAN thiệt hại vì:

1. Mỹ giảm ưu tiên Đông Á

2. Trọng tâm chuyển sang Tây Bán Cầu

3. Trung Quốc rảnh tay gây sức ép ở Biển Đông

4. Mỹ sẽ không “đánh Trung Quốc giúp”

5. ASEAN bị đẩy vào thế tự lực chiến lược

Việt Nam bị ảnh hưởng trực tiếp:

• Không có ô an ninh miễn phí

• Trung Quốc có lợi thế lớn hơn

• Tình thế ngoại giao trở nên phức tạp hơn

5. Hàn Quốc – Nhật Bản

Hai quốc gia đồng minh chủ chốt cũng bị thiệt:

1. Mỹ yêu cầu họ gánh 60–70% chi phí phòng thủ

2. Mỹ không muốn sa lầy vào chiến tranh Đông Bắc Á

3. Trung Quốc bớt bị kiềm chế → áp lực địa chiến lược tăng

Nhật – Hàn phải tăng ngân sách quốc phòng chưa từng có.

Bảng tổng kết nhanh

Kết luận sắc lạnh

NSS 2025 tạo ra một thế giới không có “Pax Americana”, mà là một thế giới đa cực – hỗn độn, nơi mỗi quốc gia phải tự bảo vệ mình.

• Nga và Trung Quốc là hai nước hưởng lợi chiến lược.

• Ukraine, EU, Đài Loan và ASEAN là những khu vực chịu tổn thất lớn nhất.

• Mỹ quay về “pháo đài Tây Bán Cầu”.

• Phần còn lại của thế giới buộc phải tự xoay xở.