Mới vừa rồi, Ukraine đã dùng kế dương đông kích tây, thông qua giả vờ như tấn công từ phía nam, đã thu hút một số lượng lớn quân Nga về phía nam và triển khai tấn công Kherson. Với thông tin chính xác do NATO cung cấp, quân đội Ukraine dường như đã nắm bắt cơ hội và tiến hành phản công từ hướng Kharkov. Gần như không gặp phải sự kháng cự nào lớn, quân đội Nga nhanh chóng mất đi hai thị trấn quân sự quan trọng là Balakleya và Kupyansk, trực tiếp dẫn đến việc 16.000 quân Nga đóng tại Izum bị quân đội Ukraine bao vây từ 3 phía.
Trong số đó, Balakleya là thị trấn chiến lược đầu tiên bị quân đội Ukraine tái chiếm kể từ khi chiến tranh Nga-Ukraine bùng nổ. Và Kupyansk là căn cứ hậu cần của quân đội Nga ở Izum, một số lượng lớn pháo và đạn dược của quân đội Nga được cất giữ ở Kupyansk để chuyển tiếp đến Izum, phòng khi quân đội Nga mất Balakleya, họ vẫn có thể dựa vào kho đạn ở Kupyansk để trấn thủ Izum.
Tuy nhiên, khi hai thị trấn quan trọng Balakleya và Kupyansk đều bị mất, quân Nga đóng ở Izum trở thành mục tiêu bị bao vây từ 3 phía. Hơn nữa, trong trường hợp không bị bao vây, tuyến đường sắt duy nhất của quân đội Nga ở thành phố Izum cũng nằm trong tầm tấn công của bệ phóng tên lửa Haimas của Ukraine. Nếu quân đội Ukraine sử dụng bệ phóng tên lửa Haimas để phá hủy tuyến đường sắt cuối cùng này, quân đội Nga ở Izum sẽ không còn đường thoát và sẽ trở thành cá trong rọ không biết chạy đàng nào.
Điều này đã khiến quân đội Nga ở Izum tháo chạy cực nhanh. Chỉ trong 3 ngày, toàn bộ quân Nga ở 3 thị trấn quân sự lớn Balaklea, Kupyansk và Izum đã rút lui về Donetsk. Có thể nói, việc rút lui của quân đội Nga có phần hoảng loạn, hầu như không có sự chống cự ra hồn nào mà bỏ chạy quá nhanh.
Như chúng ta đã biết, để chiếm được thành phố Izum, quân đội Nga đã chiến đấu gian khổ trong 2 tháng. Nhưng đánh mất Izum chỉ trong 3 ngày. Mặc dù báo chí Nga loan tin rằng quân đội Nga chuyển hướng chiến lược nhằm bảo toàn sức mạnh quân sự và trong quá trình rút lui, đã tiêu diệt hàng nghìn quân Ukraina và hàng trăm xe bọc thép. Đây hoàn toàn là phét lác. Nếu hàng nghìn quân Ukraine thực sự bị xóa sổ và hàng trăm xe bọc thép bị phá hủy, quân đội Nga và Ukraine đã phải trải qua một trận chiến khốc liệt. Nhưng chuyện này hoàn toàn không hề xẩy ra.
Trên thực tế là quân đội Nga hầu như không phát động cuộc kháng cự lớn nào, và chỉ trong một khoảng thời gian rất ngắn, họ đã bỏ chạy với tốc độ rất nhanh. Rõ ràng, việc bỏ lại thành phố và nhanh chóng chạy trốn hoàn toàn không phải là một cuộc rút lui có tổ chức, kỷ luật và chiến lược, mà giống như một cuộc chạy trốn hoảng loạn và tan tác.
Trong cuộc rút lui của quân đội Nga, để đề phòng quân đội Ukraine đuổi theo, quân Nga đã chủ động cho nổ cây cầu hai làn duy nhất bắc qua sông Oskol. (Xem ảnh)
Có thêm thông tin cho rằng Putin đã ra lệnh cấm quân Nga ở Izum rút lui. Nhưng khi đối mặt với sự sống và cái chết, mệnh lệnh của vua cũng không ngăn được quân lính khi thần chết cận kề.
Tại sao quân đội Ukraine bỗng trở nên dũng mãnh vậy? Về chiến thuật, đây là một cuộc bao vây xen kẽ rất thành công, sử dụng được bản chất thâm tuý của chiến thuật xen kẽ.
Trước khi bao vây Izum, Lữ đoàn đổ bộ đường không số 81 của Ukraine và Lữ đoàn cơ giới số 92 đã thực hiện các nhiệm vụ xen kẽ bí mật. Trong khi quân Nga hoàn toàn không phát hiện đã tiến sâu vào khu rừng ở bờ đông sông Oscoll để hội mặt sau đó hoàn thành bao vây quân Nga ở Izum.
Trên quan điểm chiến lược, quân đội Ukraine đã thể hiện khá tốt. Về đòn dư luận, một số lượng lớn tin tức về cuộc phản công Kherson được tung ra để làm quân đội Nga hoang mang, và một cuộc phản công thực sự với tổn thất nặng nề đã được phát động nhằm vào quân Nga tại Kherson để quân Nga tin rằng, quân đội Ukraine sẽ chiếm lại Kherson.
Trong tình huống này, quân Nga đóng ở Donetsk không thể quay đầu trở lại tham chiến, và sự điều quân duy nhất của quân Nga chỉ ở Kharkov. Khi quân đội Nga di chuyển chủ lực khỏi Kharkov, thì cơ hội phản công mà quân đội Ukraine chờ đợi từ lâu đã đến. Trong các hoạt động tác chiến xen kẽ và xuyên suốt, khả năng giữ bí mật của quân đội Ukraine cũng đạt mức gần như hoàn hảo, qua mặt hoặc đánh lừa thành công hệ thống trinh sát của quân đội Nga.
Có thể nói, để phản công Kharkov, quân đội Ukraine đã triển khai rất kỹ lưỡng. Và thời gian nắm bắt chính xác. Qua những điều này có thể thấy, lực lượng chủ lực của quân đội Ukraine đóng tại Kharkov về kỷ luật hay ý chí chiến đấu là điều mà quân Nga không thể coi thường. Ngay từ đầu chiến dịch Mariupol, lẽ ra quân Nga phải từ bỏ thái độ khinh thường quân đội Ukraine.
Đây là thất bại bi thảm thứ hai mà quân Nga phải gánh chịu kể từ khi Chiến tranh Nga-Ukraine. Lần thứ nhất là thất bại với ý đồ chớp nhoáng chiếm Kyiv, trong lúc rút lui, quân Nga đã bị quân đội Ukraine bao vây khiến Tập đoàn quân 35 của Nga bị tổn thất nặng nề. Trong trận thua này, Trung đoàn Dù 237 của Nga đã bị tiêu diệt thảm khốc, chỉ huy Trung đoàn bộ binh cơ giới độc lập số 22 mất tích, và cơ hội bao vây Slavyansk từ phía bắc cũng bị đánh mất.
Đánh giá về kết quả trận đánh, quân Nga gần như rơi vào thất bại toàn diện trên hướng Kharkov, và chỉ có thể rút về Donetsk.
Một lý do quan trọng dẫn đến chiến thắng to lớn của quân đội Ukraine trước Kharkov lần này là do quân Nga đóng tại đây về cơ bản là một số quân “ô hợp” không thích hợp với địa hình chiến đấu, chẳng hạn như Lữ đoàn 200 Xe máy độc lập của Hạm đội Phương Bắc, Lữ đoàn 55 Kavkaz và Sư đoàn 39 bộ binh cơ giới của đảo Sakhalin và Lữ đoàn 61 Thủy quân Lục chiến Độc lập của Hạm đội Phương Bắc. Nhìn vào binh chủng này đã thấy đến từ Viễn Đông hoặc Hạm đội phương Bắc. Về hiệu quả chiến đấu, kém xa so với quân át chủ bài trung ương Nga.
Đối với quân đội Nga, mất Izyum thì dễ, nhưng tái chiếm lại nơi này sẽ rất khó. Đây là trận then chốt mà quân đội Ukraine giành được trong trận chiến bảo vệ quê hương. Cho dù đó là do tinh thần chiến đấu của quân đội Ukraine hay do viện trợ quân sự của NATO, đều mang lại niềm tin lớn cho quân đội Ukraine.
Để quân đội Ukraine có thể tiến xa đến mức này, tất nhiên sự hỗ trợ quân sự của NATO là rất quan trọng. Nhưng nếu quân Ukraina không thành công trong việc phòng thủ Kyiv, nếu không chống trả ngoan cường trong trận Mariupol, nếu không có đòn tấn công chính xác để nhấn chìm tuần dương hạm “Matxcova”, nếu không có sự phòng thủ nghiêm ngặt ở Slavyansk, nếu không có những trận đánh du kích quấy rối Bán đảo Crimea thì chắc Ukraine cũng đã bị NATO chán nản mà bỏ rơi.
Đối với quân đội Nga, điều đáng sợ nhất không phải là thất bại mà chính là việc cuộc chiến Nga-Ukraine đánh đến nay đã bộc lộ hệ thống tác chiến thường quy của quân đội Nga quá lạc hậu, đã bị NATO bỏ xa. Trong khi NATO vẫn còn một lượng lớn vũ khí tiên tiến thông thường chưa tham chiến, nhưng quân đội Nga đã bắt đầu có dấu hiệu suy sút.
Trong Chiến tranh Nga-Thổ Nhĩ Kỳ, Chiến tranh Nga-Nhật, cuộc xâm lược Ili ở Tân Cương, Trung Quốc, Chiến tranh Liên Xô-Phần Lan và cuộc xâm lược Afghanistan, quân đội Nga đều đã chiến bại. Những sự kiện đáng khen ngợi nhất trong lịch sử quân đội Nga là các trận chiến vệ quốc, chẳng hạn như đánh bại Napoléon trong Chiến tranh Nga-Pháp và đánh bại Hitler trong Chiến tranh thế giới thứ hai. Đây là trận chiến oanh liệt bảo vệ quê hương của quân đội Nga, cuộc phản công bắt đầu từ Matxcova, sự bi tráng và uy nghiêm của nó là điều không thể xóa nhòa trong bất kỳ sử sách nào.
Nhưng cuộc xâm lược Ukraine thì chiến thắng không thể có được đối với quân đội Nga. Trong Chiến tranh thế giới thứ hai, quân đội Liên Xô có thể chiến thắng bởi được hưởng lợi từ sự hỗ trợ lớn của Đồng minh bằng mọi giá. Giống như tình trạng của quân Ukraina ngày nay, Ukraina phản công dưới sự hỗ trợ mạnh mẽ của Mỹ và NATO. Tin chắc rằng, cuộc chiến bảo vệ đất nước của họ sẽ thắng lợi.
Từ chiến thắng này đã xẩy ra biến chuyển nội bộ trong chính trường Nga. Theo tờ Daily Beast, ngày càng có nhiều quan chức Nga thúc giục Putin rời khỏi Điện Kremlin khi Nga hứng chịu một loạt thất bại nhục nhã ở Ukraine như đã thuật lại ở trên.
Sau khi một số đại biểu thị chính ở thành phố St.Petersburg, quê hương của Putin kêu gọi Duma Quốc gia xét xử nhà lãnh đạo Nga về tội phản quốc, các đồng nghiệp của họ ở Moscow cũng đã tham gia và yêu cầu Putin từ chức vì họ cho rằng quan điểm của Putin là “lỗi thời một cách vô vọng”.
Một đại diện thành phố của quận Lomonosovsky, Mạc Tư Khoa đã gửi một bức thư ngỏ cho Putin, nói với ông ta rằng, ông đã thực hiện “những cải cách tốt” trong nhiệm kỳ đầu tiên và thứ hai của mình. Nhưng sau đó, “mọi thứ đã diễn ra sai lầm”.
“Những luận điệu mà ông và cấp dưới của ông sử dụng từ lâu nay mang tính không khoan dung và hiếu chiến, cuối cùng đã đưa đất nước chúng ta trở lại thời kỳ Chiến tranh Lạnh tàn bạo. Nước Nga lại bắt đầu bị ám ảnh bởi nỗi sợ hãi và hận thù, chúng ta lại đang đe dọa toàn thế giới bằng vũ khí hạt nhân” Bức thư viết.
“Chúng tôi yêu cầu ông từ chức bởi quan điểm và mô hình quản trị của ông đã lỗi thời và cản trở sự phát triển của Nga và tiềm năng của nhân loại”, các đại biểu kết luận.
Mặc dù họ không đề cập đến cuộc chiến ở Ukraine, nhưng lời yêu cầu của họ được đưa ra khi “chiến dịch quân sự đặc biệt” điên cuồng của Putin nhằm xâm lược Ukraine đang bị thất bại nặng nề, hàng nghìn quân Nga bỏ chạy và quân đội Ukraine đã tiến hành một loạt các cuộc phản công đột ngột và tái chiếm các vùng lãnh thổ bị Nga chiếm đóng.
Ngay cả kênh Telegram ủng hộ Điện Kremlin do các blogger quân sự Nga điều hành cũng có bước chuyển biến mạnh mẽ khi Ukraine tuyên bố chiến thắng hôm thứ Bảy vừa qua. Họ bắt đầu công khai bình luận giới lãnh đạo quân sự – và chính Putin – và vụ bê bối thất bại đáng xấu hổ.
Một blogger vốn ủng hộ Điện Kremlin viết: “Ông ta là một ma cà rồng giống như Stalin nói rằng chúng ta không mất gì cả, không sao cả. Nhưng những kẻ hèn nhát chạy trốn từ chiến trường về là cảnh báo một nguy cơ có thật”.
Các nhà tuyên truyền Nga đã từng vỗ ngực với cái gọi là “chiến thắng tất yếu” trong sáu tháng đầu của cuộc chiến đột nhiên thay đổi thái độ. Tổng biên tập RT Margarita Simonyan, người từng nhiều lần kêu gọi Moscow hãy quét sạch Ukraine không thương tiếc, bất ngờ đăng trên Twitter một bài dài đầy tình cảm kêu gọi hai nước nên đoàn kết lại.
“Trong tình huống này, bức tranh đẹp nhất về tương lai là bức tranh về quá khứ, quá khứ chung của chúng ta … Khi mọi người ở bên nhau, khi Ngày Chiến thắng, khi diễu hành, khi tiếng Nga và tiếng Ukraine được giảng dạy”, cô ta viết :” Ngày càng hoài niệm hơn về một thời hát những câu hát mĩ miều bằng ngôn ngữ này và ngôn ngữ khác”.
Hỡi anh em Ukraine, hãy hát vang bài quốc ca bi hùng của các bạn để chuẩn bị đón chào cuộc chiến thắng vệ quốc vĩ đại sắp đến.
Ukraine chẳng hề gục ngã, bất diệt thay, tự do và danh dự của Người
Và bầu trời, hỡi đồng bào, Khi chúng ta mỉm cười lần nữa!
Kẻ thù của ta rồi sẽ chết, như tuyết tan chảy trong mùa xuân
Và chúng ta sẽ thống trị trên mảnh đất của chúng ta
Linh hồn và thân thể chúng ta, ngã xuống vì tự do
Chúng ta, những người có tổ tiên, và chính chúng ta, những người Cossack đầy niềm tự hào!
Vinh quang thuộc về Ukraina!
