Yêu cầu tái cân bằng của Trung Quốc

Project Syndicate

Nguồn : China’s Rebalancing Imperative

Stephen S. Roach19 tháng 4 năm 2024

Tư duy chính sách phản chu kỳ cố hữu của Trung Quốc đang bị sai lệch so với những thách thức mang tính cơ cấu: rủi ro giảm phát gia tăng, trầm trọng hơn do tác động qua lại chết người giữa dân số già đi nhanh chóng và các vấn đề nghiêm trọng về năng suất. Các nhà chức trách cần đưa ra một phản ứng mới để giải phóng tăng trưởng dựa trên tiêu dùng.

NEW HAVEN – Trung Quốc đang phải đối mặt với một loạt vấn đề: nền kinh tế hoạt động kém hiệu quả, xung đột giữa các siêu cường với Hoa Kỳ, những trở ngại gay gắt về nhân khẩu học và thách thức nghiêm trọng về năng suất. Phản ứng chính sách của nước này cho đến nay vẫn dựa trên một vở kịch đã được chứng minh là thành công trong quá khứ nhưng điều đó có thể vẫn chưa đủ ở thời điểm hiện tại. Bị tấn công từ mọi phía, chính quyền Trung Quốc cần có sự can đảm và trí tưởng tượng để nghĩ ra những giải pháp mới.

Mặc dù là một người cực kỳ lạc quan về Trung Quốc trong 25 năm, đầu tiên là một chủ ngân hàng đầu tư và gần đây là một học giả, tôi đã trở nên thận trọng hơn nhiều về triển vọng kinh tế trung và dài hạn của đất nước. Đây không phải là sự thay đổi tự phát trong suy nghĩ của tôi mà phản ánh mối lo ngại ngày càng tăng của tôi về sự không phù hợp giữa các lực lượng cơ cấu mạnh mẽ và bộ công cụ phản chu kỳ tiêu chuẩn đã lỗi thời của Trung Quốc.

Thách thức chính sách này nêu bật nhu cầu của Trung Quốc trong việc chuyển đổi từ mô hình tăng trưởng dựa vào xuất khẩu và đầu tư sang mô hình ngày càng được thúc đẩy bởi tiêu dùng tư nhân. Trên thực tế, tôi đã nhiều lần nhấn mạnh đến mệnh lệnh tái cân bằng của Trung Quốc, bao gồm cả trong khóa học Yale của tôi “Trung Quốc tiếp theo”, các cuốn sách của tôi Không cân bằng: Sự phụ thuộc lẫn nhau của Mỹ và Trung Quốc và gần đây hơn là Xung đột ngẫu nhiên: Mỹ, Trung Quốc và sự xung đột của những câu chuyện sai sự thật, và trong các bài thuyết trình tại Diễn đàn Phát triển Trung Quốc trong nhiều năm.

Những câu chuyện phát triển thành công nhất hầu như luôn liên quan đến những thay đổi lớn về nguồn lực tăng trưởng kinh tế, từ đó cho phép các nền kinh tế tự tái tạo khi cần thiết hoặc theo kế hoạch. Nếu không làm như vậy có thể dẫn đến cái gọi là bẫy thu nhập trung bình, vốn đã bao trùm hầu hết các nền kinh tế mới nổi kể từ Thế chiến II. Ở Trung Quốc, sự tương tác giữa các áp lực bên ngoài ngày càng tăng, mức tiêu dùng hộ gia đình tụt hậu và năng suất giảm đang thúc đẩy yêu cầu tái cân bằng sẽ ngày càng định hình các lựa chọn chính sách của Trung Quốc trong những năm tới.

Sự chậm trễ lại đến

Là một nền kinh tế nghèo nàn vào cuối những năm 1970, Trung Quốc đang rất cần một công thức tăng trưởng mới. Các nước phát triển, trong tình trạng lạm phát đình trệ, đã nhận ra điều tương tự. Tự do hóa thương mại đưa ra một giải pháp đôi bên cùng có lợi. Phù hợp với chiến lược “cải cách và mở cửa” của Đặng Tiểu Bình, Trung Quốc đã chuyển sang nhu cầu bên ngoài – đặc biệt là từ Mỹ – để tạo ra tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ dựa trên xuất khẩu và đầu tư. Hàng hóa giá rẻ, chất lượng ngày càng cao của Trung Quốc là một lợi ích cho người tiêu dùng có thu nhập hạn chế ở phương Tây – một cuộc hôn nhân kinh tế giữa sự tiện lợi đã mở ra một làn sóng toàn cầu hóa mạnh mẽ.

Từ đầu những năm 1980 cho đến năm 2005, Trung Quốc được cho là nước hưởng lợi lớn nhất từ ​​tự do hóa thương mại. Nhưng cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008-2009 đã đảo ngược vai trò của nó. Trung Quốc đã đi từ vị trí “người nhận” toàn cầu – dựa vào nhu cầu bên ngoài để hỗ trợ nền kinh tế của mình – trở thành “nhà sản xuất” toàn cầu – tạo ra sản lượng gia tăng để hỗ trợ một thế giới đang phải đối mặt với sự thiếu hụt tổng cầu trầm trọng. Quả thực, tốc độ tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ của Trung Quốc là điều duy nhất ngăn cản một thế giới mong manh hậu khủng hoảng rơi trở lại suy thoái.

Kết quả của việc đảo ngược vai trò này là Trung Quốc xứng đáng được coi là động lực tăng trưởng kinh tế toàn cầu, đặc biệt là trong thập kỷ sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu. Như Hình 1 cho thấy, Trung Quốc chiếm tới 32% mức tăng trưởng tích lũy trong GDP thế giới từ năm 2010 đến năm 2019, so với 24% từ năm 2000 đến năm 2008. Tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ của Trung Quốc đã củng cố tỷ trọng của Trung Quốc trong GDP thế giới tính theo sức mua tăng mạnh. ngang giá (PPP), từ 11,1% năm 2007 lên 17,2% năm 2019.

Nhưng Trung Quốc không còn là động lực tăng trưởng như trước đây. Trung Quốc chỉ chiếm 24% mức tăng trưởng tích lũy trong GDP thế giới từ năm 2020 đến năm 2023. Mặc dù vẫn rất ấn tượng và cao hơn nhiều so với bất kỳ quốc gia nào khác, nhưng đóng góp của Trung Quốc vào tăng trưởng toàn cầu đã giảm xuống mức trước năm 2008. Sự thay đổi này phản ánh mức tăng ngày càng giảm của Trung Quốc trong tỷ trọng sản lượng thế giới tính theo PPP và quan trọng hơn là tốc độ tăng trưởng kinh tế của nước này chậm lại, từ 7,7% trong năm 2010-19 xuống còn 5,5% trong năm 2021-23.

Phát hiện này trái ngược với những câu chuyện mà tôi đã gặp gần đây ở Trung Quốc. Các quan chức Trung Quốc và truyền thông địa phương vẫn ca ngợi Trung Quốc là động lực chính cho tăng trưởng kinh tế toàn cầu. Mặc dù đúng về mặt kỹ thuật nhưng câu chuyện lại mang nhiều sắc thái hơn. Theo Triển vọng kinh tế thế giới mới nhất của Quỹ Tiền tệ Quốc tế, đóng góp của Trung Quốc vào tăng trưởng toàn cầu sẽ giảm hơn nữa, xuống còn khoảng 22% vào năm 2027-28. Đúng vậy, Trung Quốc vẫn là động lực tăng trưởng chính của thế giới, nhưng điều này phản ánh quy mô của nền kinh tế Trung Quốc hơn là sự năng động cơ bản của nó. Động cơ tăng trưởng toàn cầu được thúc đẩy bởi nền kinh tế Trung Quốc đang chậm lại.

Tất nhiên, có một khía cạnh quan trọng khác cho tất cả những điều này: xung đột Mỹ-Trung. Tháng này đánh dấu kỷ niệm lần thứ sáu của cuộc chiến thương mại Trung-Mỹ, bắt đầu vào năm 2018 khi cựu Tổng thống Donald Trump đưa ra mức tăng mạnh thuế quan của Mỹ đối với hàng nhập khẩu của Trung Quốc. Chính quyền của Tổng thống Joe Biden phần lớn đã duy trì các mức thuế quan thời Trump, đồng thời áp đặt các biện pháp trừng phạt bổ sung thông qua cái gọi là danh sách thực thể và “giảm rủi ro”, tập trung vào các công nghệ tiên tiến quan trọng đối với an ninh quốc gia.

Kết quả là, lợi ích hiệu quả từng có vẻ như chưa có giới hạn của việc gia công và sản xuất ở nước ngoài – một khía cạnh của siêu toàn cầu hóa mang lại lợi ích cho Trung Quốc nhiều hơn bất kỳ thị trường mới nổi nào khác – đã nhường chỗ cho sự chuyển dịch theo định hướng địa chính trị sang “bạn bè ở nước ngoài”. đã chuyển hướng thương mại ra khỏi Trung Quốc. Sự tách rời một phần này diễn ra như một sự thức tỉnh đặc biệt thô lỗ đối với Trung Quốc. Toàn cầu hóa mang lại những gì thì quá trình phi toàn cầu hóa sẽ lấy đi. Trừ khi có bước đột phá thần kỳ trong xung đột Mỹ-Trung – điều rất khó xảy ra trước cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào tháng 11 – các yếu tố địa chính trị sẽ tiếp tục gây áp lực lên nền kinh tế Trung Quốc.

Cuối cùng, điều đáng chú ý là nền kinh tế thế giới gần như không mạnh như các báo cáo trên phương tiện truyền thông đưa tin. Chắc chắn rằng, với thành tích kinh tế mạnh mẽ đáng ngạc nhiên của Hoa Kỳ, người ta đang đồn thổi về một cuộc hạ cánh mềm toàn cầu và như Hình 2 cho thấy, nền kinh tế toàn cầu được dự đoán sẽ tăng trưởng với tốc độ 3,1% cho đến năm 2028. Nhưng một quỹ đạo như vậy là không phải là không có rủi ro, bởi tốc độ tăng trưởng toàn cầu 3,1% nằm ở giữa xu hướng dài hạn khoảng 3,5% và ngưỡng 2,5% thường gắn liền với suy thoái kinh tế toàn cầu. Giữa những rủi ro suy giảm đối với tăng trưởng kinh tế ở cả châu Âu và Nhật Bản, một cú sốc lớn khác – khó có thể tưởng tượng được, do sự bùng nổ gần đây của hai cuộc chiến tranh lớn và căng thẳng địa chiến lược gia tăng ở châu Á – có thể khiến tăng trưởng kinh tế thế giới giảm xuống mức trì trệ.

Nếu điều đó xảy ra, nền kinh tế toàn cầu sẽ thiếu bất kỳ tấm đệm nào và một cú sốc khác có thể dễ dàng khiến thế giới rơi vào suy thoái. Như được minh họa trong Hình 2, bất cứ khi nào tăng trưởng kinh tế thế giới giảm xuống mức thấp hơn trong vùng 2,5-3% thì suy thoái kinh tế toàn cầu sẽ thường xuyên xảy ra hơn. Không cần phải nói, kết quả như vậy sẽ đặc biệt gây khó khăn cho mô hình tăng trưởng phụ thuộc vào xuất khẩu của Trung Quốc, vốn vốn dễ bị tổn thương trước cái mà chính quyền Trung Quốc gọi là “môi trường quốc tế phức tạp và nghiêm trọng”.

Với vô số những trở ngại mà Trung Quốc hiện đang phải đối mặt, cả trong và ngoài nước, việc tìm kiếm các nguồn tăng trưởng kinh tế thay thế – điều mà Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gọi là “mô hình phát triển mới” – đã trở thành một ưu tiên cấp bách.

Giải phóng nhu cầu trong nước

Đây không phải là lần đầu tiên Trung Quốc phải đương đầu với những cú sốc tiêu cực toàn cầu. Bắt đầu từ cuộc khủng hoảng tài chính châu Á vào cuối những năm 1990 và cuộc suy thoái dot-com vào đầu những năm 2000, tiếp tục đến cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008-09 và đại dịch COVID-19 gần đây hơn, Trung Quốc đã sử dụng các công cụ chính sách nghịch chu kỳ truyền thống, cả tài chính và tài chính. và tiền tệ, để duy trì tốc độ tăng trưởng GDP nhanh chóng. Khi tham dự Diễn đàn Phát triển Trung Quốc vào đầu những năm 2000, tôi nhớ đã thảo luận về những cú sốc bên ngoài có thể xảy ra với Thủ tướng lúc đó là Chu Dung Cơ. Phản ứng của ông – một biện pháp kích thích tài chính chủ động dựa trên đầu tư – vẫn là một đặc điểm quan trọng trong vở kịch của Trung Quốc.

Nhưng ngày nay, sự suy thoái lớn trong lĩnh vực bất động sản của Trung Quốc, được khuếch đại bởi khoản nợ khổng lồ, đã làm xói mòn tiềm năng của bất kỳ khoản bù đắp đầu tư nào, làm giảm đáng kể lợi ích có thể có của các chính sách nghịch chu kỳ. Điều đó đặt sự tập trung thẳng vào người tiêu dùng Trung Quốc.

Từ lâu, rõ ràng là tỷ trọng tiêu dùng hộ gia đình trong nền kinh tế Trung Quốc là quá thấp, như Hình 3 cho thấy. Thủ phạm chính là thiếu mạng lưới an sinh xã hội rộng khắp; các quy định về hưu trí và chăm sóc sức khoẻ đặc biệt không đầy đủ. Trước một tương lai không chắc chắn, người tiêu dùng già ở Trung Quốc lựa chọn tiết kiệm phòng ngừa do sợ hãi thay vì tiêu dùng tùy ý. Cho đến khi thách thức cấp bách này được giải quyết, tình trạng tiêu dùng dưới mức và tiết kiệm quá mức sẽ vẫn tồn tại.

Hơn nữa, thị trường bất động sản gặp khó khăn sâu sắc của Trung Quốc đã bổ sung thêm một khía cạnh mới cho động thái này, với giá nhà giảm và tài sản hộ gia đình giảm làm trầm trọng thêm tính dễ bị tổn thương về kinh tế đã kìm hãm tiêu dùng tư nhân. Tổng hợp lại, những lực lượng này sẽ tiếp tục cản trở quá trình tái cân bằng của Trung Quốc, một kết quả đặc biệt đáng lo ngại đối với một nền kinh tế đang rất cần những nguồn tăng trưởng mới.

Tiêu dùng nội địa trì trệ của Trung Quốc trái ngược với quan điểm chính thức của chính phủ về tình trạng nền kinh tế Trung Quốc. Theo Thông cáo Thống kê mới nhất của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, chi tiêu tiêu dùng cuối cùng được ước tính đã đóng góp 4,3 điểm phần trăm, hay hơn 80%, trong mức tăng 5,2% của tổng GDP Trung Quốc vào năm ngoái – gần gấp ba lần mức 1,5 điểm phần trăm đóng góp. bằng cách hình thành tổng vốn.

Những số liệu này vẽ nên một bức tranh mạnh mẽ đáng kinh ngạc về tăng trưởng kinh tế Trung Quốc dựa trên tiêu dùng. Sự khác biệt trong mô tả của tôi về mức tiêu dùng dưới mức của Trung Quốc phần lớn là về mặt kỹ thuật, có thể truy nguyên từ Hệ thống Tài khoản Quốc gia của Liên hợp quốc (SNA), tiêu chuẩn quốc tế về kế toán thu nhập quốc dân.

SNA đo lường mức tiêu dùng cuối cùng bằng tổng mức tiêu dùng của hộ gia đình cộng với mức tiêu dùng của “cộng đồng rộng lớn hơn” gồm các doanh nghiệp và đơn vị chính phủ. Theo số liệu mới nhất, hai hạng mục sau chiếm khoảng 16 điểm phần trăm trong GDP của Trung Quốc vào năm 2022, điều này đã thúc đẩy tỷ trọng chi tiêu tiêu dùng cuối cùng dựa trên SNA tính trên GDP lên khoảng 53,2% vào năm 2022, cao hơn nhiều so với mức 37,2% được quy cho lĩnh vực hộ gia đình.

Do đó, khi các nhà chức trách Trung Quốc khoe khoang về sức mạnh mới của tăng trưởng kinh tế dựa vào tiêu dùng, điều quan trọng là phải hiểu rằng họ đang sử dụng một thước đo tiêu dùng quốc gia rộng hơn nhiều so với tôi. Trọng tâm của tôi chỉ là chi tiêu tiêu dùng cuối cùng của hộ gia đình, một phân khúc yếu kém kinh niên của nền kinh tế Trung Quốc vẫn là ứng cử viên hàng đầu để thúc đẩy quá trình tái cân bằng đã quá hạn lâu – và ngày càng cấp bách.

Trong khi các lập luận về việc tái cân bằng do người tiêu dùng dẫn đầu đã được xác lập rõ ràng, cuộc tham vấn Điều IV mới nhất của IMF với Trung Quốc đã nhấn mạnh trường hợp này. Các nhà nghiên cứu của IMF nhận thấy rằng tỷ lệ tiết kiệm hộ gia đình của Trung Quốc, khoảng 33% vào năm 2022, trái ngược hẳn với tỷ lệ tiết kiệm hộ gia đình trung bình toàn cầu mà Quỹ đưa ra là khoảng 12%. Điều này có thể phản ánh áp lực lên giá tài sản – vâng, nhà ở, cũng như các cổ phiếu dưới nước đang phải chịu đựng một thị trường giá xuống kéo dài ba năm.

Đồng thời, IMF ước tính rằng Trung Quốc chỉ chi 8% GDP cho bảo trợ xã hội, ở mức thấp so với các quốc gia tương đương và bằng một nửa số tiền mà Nhật Bản chi tiêu. Theo đó, IMF kết luận rằng “các biện pháp mở rộng mạng lưới an toàn xã hội, giúp giảm nhu cầu tiết kiệm phòng ngừa của các hộ gia đình, là cần thiết để tái cân bằng”. Với áp lực địa chính trị ngày càng gia tăng và thị trường bất động sản Trung Quốc đang ngập trong nợ nần tiếp tục giảm phát, tôi không thể đồng ý hơn.

Triển vọng tăng trưởng có thể phụ thuộc vào năng suất

Nhưng ngay cả khi việc tái cân bằng do người tiêu dùng dẫn đầu không thành hiện thực trong những năm tới thì tất cả vẫn chưa bị mất. Một kịch bản như vậy sẽ tập trung hơn vào giải pháp dựa trên năng suất cho tình thế tiến thoái lưỡng nan về tăng trưởng của Trung Quốc. Lý thuyết kinh tế nêu rõ rằng việc duy trì tăng trưởng GDP ổn định với ít lao động hơn đòi hỏi phải thu được nhiều giá trị gia tăng hơn từ mỗi người, nghĩa là việc thúc đẩy tăng trưởng năng suất là điều quan trọng hơn cả.

Năng suất có vai trò quan trọng đối với hệ thống xã hội chủ nghĩa dựa trên thị trường của Trung Quốc cũng như đối với nền kinh tế tư bản chủ nghĩa. Các nhà kinh tế đã xác định một số nguồn tăng trưởng năng suất nổi bật, bao gồm công nghệ, đầu tư vào nguồn nhân lực, nghiên cứu và phát triển, và sự chuyển dịch giữa các ngành trong cơ cấu sản lượng quốc gia. Robert Solow, người đoạt giải Nobel quá cố, cha đẻ trí tuệ của lý thuyết tăng trưởng hiện đại, đã phát biểu hay nhất khi coi năng suất là đại diện “dư lượng” cho tiến bộ công nghệ sau khi tính đến những đóng góp vật chất vào sản lượng do lao động và vốn tạo ra.

Paul Krugman đã áp dụng khuôn khổ tính toán tăng trưởng của Solow vào cuộc sống trong một bài báo nổi tiếng trên Bộ Ngoại giao năm 1994, trong đó nhấn mạnh sự khác biệt giữa “mồ hôi và cảm hứng” trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế. Trong lời cảnh báo trước về cuộc khủng hoảng tài chính châu Á 1997-98, Krugman lập luận rằng thành công của Những con hổ Đông Á đang phát triển nhanh cuối cùng là không bền vững vì nó dựa trên mồ hôi của việc “bắt kịp” tốc độ tăng trưởng đạt được bằng cách xây dựng năng lực mới và nâng cao năng lực. lao động từ vùng nông thôn có năng suất thấp đến các thành phố có năng suất cao hơn. Ông kết luận, những nền kinh tế này đã không thể theo kịp thiên tài truyền cảm hứng gắn liền với phần dư năng suất Solow.

Chính quyền Trung Quốc nên lưu ý những bài học này khi họ dự tính cách cải thiện năng suất. Trung Quốc được cho là đã đưa khái niệm mồ hôi đến mức cực đoan, được hưởng lợi to lớn từ mô hình phát triển được xây dựng dựa trên tốc độ tăng trưởng dân số nhanh chóng, tình trạng di cư đô thị chưa từng có và đầu tư lớn vào năng lực sản xuất và cơ sở hạ tầng.

Nhưng giới hạn về mồ hôi ngày càng rõ ràng: Liên Hợp Quốc ước tính rằng dân số trong độ tuổi lao động của Trung Quốc đạt đỉnh vào năm 2015 và sẽ giảm gần 220 triệu vào năm 2049. Hơn nữa, tốc độ đô thị hóa của Trung Quốc đang bắt đầu chững lại khi đạt gần 70%, trong khi tổng đầu tư tính theo tỷ trọng trong GDP vẫn cực kỳ cao, ở mức hơn 40%. Với những con số này, người ta có thể kết luận rằng Trung Quốc hiện phải chuyển từ đổ mồ hôi sang cảm hứng, nhấn mạnh vai trò quyết định tiềm tàng của năng suất trong việc định hình triển vọng tăng trưởng của đất nước – đặc biệt nếu tái cân bằng do người tiêu dùng dẫn đầu vẫn gây thất vọng.

Trên thực tế, các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc, nhận thức được mối nguy hiểm của sự thiếu hụt tăng trưởng năng suất, đã ngày càng tập trung vào nhu cầu tránh tình huống như Nhật Bản. Trong nhiều năm qua, chính phủ Trung Quốc đã thúc đẩy cải cách cơ cấu phía cung để loại bỏ các công ty “xác sống” kém năng suất và tăng năng suất của các công ty còn sống sót, đồng thời nhấn mạnh việc nâng cấp công nghiệp dựa trên công nghệ của “các ngành công nghiệp mới nổi chiến lược”.

Trong khi đạt được tăng trưởng nhờ năng suất là mục tiêu của những nỗ lực như vậy, các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc hiện đang định hình nó theo một cách hơi khác – cụ thể là, sự nhấn mạnh của Tập Cận Bình vào “các lực lượng sản xuất mới” để thúc đẩy phát triển kinh tế chất lượng cao hơn. Truyền thông nhà nước Trung Quốc gọi đây là “sự đổi mới và phát triển lý thuyết Marxist về lực lượng sản xuất”. Vào tháng 2, Tập Cận Bình đã xác định các lực lượng sản xuất mới là những lực lượng “được thúc đẩy bởi những đột phá công nghệ mang tính cách mạng, sự phân bổ sáng tạo các yếu tố sản xuất cũng như sự chuyển đổi và nâng cấp sâu sắc các ngành công nghiệp… với sự gia tăng đáng kể về năng suất các yếu tố tổng hợp là chỉ số cốt lõi” (nhấn mạnh thêm).

Bất kể nó được đóng khung như thế nào, việc tập trung vào tăng trưởng năng suất nhân tố tổng hợp (TFP) vẫn là âm nhạc lọt vào tai tôi. Tại Diễn đàn Phát triển Trung Quốc năm ngoái, tôi đã nhấn mạnh tầm quan trọng đặc biệt của câu hỏi hóc búa về TFP của Trung Quốc – như Hình 4 cho thấy, nó đang có xu hướng giảm kể từ năm 2011 – đối với sự thành công hay thất bại của tái cân bằng cơ cấu. Điều này chủ yếu là do nghiên cứu đã chỉ ra rằng sự chậm lại trong tăng trưởng TFP của Nhật Bản có thể là nguyên nhân dẫn đến sự nối tiếp của những thập kỷ mất mát của quốc gia này.

Xu hướng này sẽ không dễ dàng đảo ngược, đặc biệt khi nền kinh tế Trung Quốc hiện đang nhận được nhiều sự hỗ trợ hơn từ các doanh nghiệp nhà nước có năng suất thấp, trong khi “tinh thần động vật” của khu vực tư nhân có năng suất cao hơn vẫn chịu áp lực pháp lý gay gắt. Nhưng Tập đã đúng khi đối đầu trực tiếp với vấn đề này. TFP sẽ có vai trò quyết định trong việc giải quyết thách thức tăng trưởng cuối cùng của Trung Quốc: quá trình chuyển đổi từ mồ hôi sang cảm hứng.

Thách thức chính sách của Trung Quốc

Tôi đã không xem nhẹ quan điểm thận trọng hơn này, và tôi đã phải hứng chịu khá nhiều chỉ trích vì nó, đặc biệt là từ các chính trị gia Mỹ có thành kiến ​​lâu đời và các cộng sự truyền thông của họ, những người trong nhiều năm qua đã chỉ trích quan điểm lạc quan hơn của tôi về Trung Quốc. sự phát triển. John Maynard Keynes thường được ghi nhận (mặc dù không chính xác) là người khiêm tốn khi nói: “Khi sự thật thay đổi, tôi thay đổi quyết định”. Có thể có chút nghi ngờ rằng thực tế xung quanh nền kinh tế Trung Quốc đã thay đổi.

Cho đến gần đây, những người bạn Trung Quốc của tôi đã cởi mở hơn trong việc tranh luận liệu các vấn đề cơ cấu của Trung Quốc – đặc biệt là nợ nần, sự thay đổi nhân khẩu học và rủi ro giảm phát gia tăng – hiện có bắt đầu giống với những vấn đề đã gây ra cho Nhật Bản từ lâu hay không. Cho rằng việc Nhật Bản không giải quyết được nền tảng cơ cấu và thể chế của vấn đề TFP nghiêm trọng là yếu tố chính góp phần gây ra tình trạng bất ổn kéo dài của nước này, và rằng những mối lo ngại tương tự đó còn vang vọng ở Trung Quốc ngày nay, nên đặt câu hỏi liệu nền kinh tế Trung Quốc có thể bị mắc kẹt trong một tình trạng bất ổn kéo dài hay không là điều thích hợp. cái bẫy tương tự. Hơn nữa, việc đảo ngược xu hướng giảm TFP phù hợp với cả khuôn khổ tái cân bằng do tôi đề xuất và những nhận xét chính sách gần đây của Tập Cận Bình.

Cuối cùng, đây không phải là bài tập học thuật. Mô tả một vấn đề mà không tìm ra giải pháp là một việc làm vô ích. Với tinh thần đó, tôi kết thúc bằng phần đánh giá về chiến lược chính sách hiện tại của Trung Quốc qua lăng kính mệnh lệnh tái cân bằng của Trung Quốc và đưa ra ba kết luận dự kiến:

Đầu tiên, chính phủ Trung Quốc cần có phản ứng chính sách sáng suốt hơn trước những thách thức tăng trưởng sâu sắc của mình. Sự phụ thuộc vào cái mà từ lâu họ gọi là “kích thích tài chính chủ động và chính sách tiền tệ thận trọng”, tuy cần thiết, nhưng vẫn chưa đủ và quá giống với bộ công cụ mà Trung Quốc đã triển khai thành công sau các cuộc khủng hoảng tài chính trong quá khứ.

Các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc một lần nữa dường như đang phải sử dụng đến sức mạnh mạnh mẽ của việc bơm tiền mặt lớn để giải quyết những bất ổn lớn trên thị trường bất động sản, các phương tiện cấp vốn của chính quyền địa phương và thị trường chứng khoán. Nhưng chúng có thể không đủ để bù đắp những trở ngại mạnh mẽ về cơ cấu và thúc đẩy mục tiêu tái cân bằng kinh tế, điều này cho thấy rủi ro đối với mục tiêu tăng trưởng chính thức khoảng 5% trong năm nay đang nghiêng về phía nhược điểm.

Thứ hai, các chiến thuật nghịch chu kỳ ngắn hạn không giải quyết hiệu quả các vấn đề cơ cấu sâu xa đang cản trở quá trình tái cân bằng của Trung Quốc. Sự kết hợp giữa áp lực bên ngoài và mức tiêu dùng hộ gia đình tụt hậu khiến Trung Quốc không còn lựa chọn nào khác ngoài việc tăng năng suất để đạt được mục tiêu tăng trưởng trung và dài hạn. Sự tập trung gần đây của Tập Cận Bình vào “các lực lượng sản xuất mới” của một “mô hình phát triển mới” và các sáng kiến ​​từ phía cung nhằm nâng cao năng suất mà Thủ tướng Lý Cường đã công bố trong Báo cáo Công tác Chính phủ năm nay là rất đáng khích lệ.

Nhưng những thách thức về năng suất đặc biệt gây khó khăn cho Trung Quốc, khiến TFP của nước này có xu hướng giảm gần đây. Do đó, các nhà lãnh đạo kinh tế của đất nước phải đánh giá sâu sắc hơn dựa trên mô hình về mối liên hệ mang tính phân tích và thực nghiệm giữa thiết kế chính sách của Trung Quốc và vũng lầy TFP của nước này.

Cuối cùng, đã đến lúc chính quyền Trung Quốc phải cải cách mạng lưới an sinh xã hội như một phương tiện để bắt đầu tái cân bằng do người tiêu dùng làm chủ đạo. Nâng cao dịch vụ xã hội hiện được xếp quá thấp, ở vị trí thứ 10, trong danh sách “các nhiệm vụ chính cho năm 2024” trong báo cáo của Li. Cần phải chuyển trọng tâm từ việc tập trung vào số lượng – tăng cường đăng ký tham gia các chương trình chăm sóc sức khỏe và hưu trí trên toàn quốc – sang cải thiện chất lượng các chương trình phúc lợi bằng cách tăng lợi ích mà các chương trình này mang lại. Chỉ khi đó khoản tiết kiệm quá mức do sợ hãi của dân số già mới có thể được thay thế bằng xu hướng chi tiêu ngày càng tăng.

Thật không may, các sáng kiến ​​chính sách mới nhất của Trung Quốc, chẳng hạn như sáng kiến ​​“tiêu dùng không lo lắng” và chương trình trao đổi hàng hóa tiêu dùng, đều mơ hồ và chỉ tập trung vào ngắn hạn. Những kích thích này khó có thể thúc đẩy tăng trưởng tiêu dùng hộ gia đình dài hạn đến mức cần thiết để nâng tỷ trọng cực kỳ thấp trong GDP. Con đường tái cân bằng đi thẳng vào tiềm năng chưa được khai thác của người tiêu dùng Trung Quốc.

Lưu tâm đến sự thiếu hụt nguồn cảm hứng mà cuối cùng đã khiến kỳ tích tăng trưởng ở Đông Á sụp đổ, các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc phải nắm bắt thời cơ. Tư duy chính sách phản chu kỳ cố thủ đã không phù hợp với những thách thức cơ cấu của Trung Quốc: rủi ro giảm phát ngày càng gia tăng, càng trở nên trầm trọng hơn do tác động qua lại chết người giữa dân số già đi nhanh chóng và các vấn đề nghiêm trọng về năng suất. Đồng thời, chính phủ phải quay lại những nỗ lực trước đây để thúc đẩy tinh thần đổi mới. Điều đó có nghĩa là chấm dứt hàng loạt quy định gần đây đã bóp nghẹt khu vực tư nhân năng động một thời và làm suy giảm niềm tin của doanh nghiệp và người lao động.

Nhưng chương trình nghị sự chính sách của Trung Quốc không thể được đóng khung một cách biệt lập. Số phận của đất nước gắn bó chặt chẽ với phần còn lại của thế giới, vốn phụ thuộc không kém vào Trung Quốc. Xung đột Trung-Mỹ – cho đến nay vẫn là cuộc chiến thương mại và công nghệ, nhưng kèm theo những tin đồn ban đầu về một cuộc chiến tranh lạnh mới – đặt ra mối đe dọa lớn đối với các mục tiêu chính sách đối nội của Trung Quốc. Giải quyết xung đột phải là ưu tiên hàng đầu của cả hai siêu cường và đòi hỏi một cấu trúc tham gia dựa trên sự tin cậy mới giống như cấu trúc mà tôi đề xuất trong Xung đột tình cờ.

Các nước lớn đạt được trạng thái tốt nhất khi họ vươn lên đương đầu với những thách thức ghê gớm. Điều đó rất đúng với trường hợp của Trung Quốc ngày nay. Một cách tiếp cận mở rộng hơn đối với việc quản lý kinh tế là điều cần thiết để huy động lòng can đảm và lấy lại tầm nhìn giàu trí tưởng tượng đã củng cố thành công của các nhà cải cách trong quá khứ.

Bài bình luận này là phiên bản đã chỉnh sửa của một bài nộp dài hơn được mời gửi tới Sáng kiến ​​Gắn kết của Diễn đàn Phát triển Trung Quốc lần thứ 25, được tổ chức vào ngày 24-25 tháng 3 năm 2024, tại Bắc Kinh, Trung Quốc. Như đã lưu ý trong bài bình luận của Project Syndicate ngày 12 tháng 4, “Trung Quốc ngăn chặn cuộc tranh luận của chính mình”, bài viết này đã không được lưu hành tới những người tham dự CDF cũng như không được xuất bản để phân phối ra bên ngoài.

Stephen S. Roach, giảng viên tại Đại học Yale và cựu chủ tịch của Morgan Stanley Châu Á, là tác giả của cuốn sách Không cân bằng: Sự phụ thuộc của Mỹ và Trung Quốc (Nhà xuất bản Đại học Yale, 2014) và Xung đột tình cờ: Mỹ, Trung Quốc và Cuộc đụng độ của Những câu chuyện sai sự thật (Nhà xuất bản Đại học Yale, 2022).