Ngày 11-10-2024, tôi dự một chương trình thảo luận về vấn đề hòa hợp-hòa giải sau 50 năm chiến tranh Việt Nam tại Viện Hòa bình Hoa Kỳ (United States Institute of Peace). Chương trình có cả sự tham dự của đại diện Bộ Ngoại giao Việt Nam. Tôi gặp các đồng nghiệp VOA và RFA tại đó. Bây giờ, cả Institute of Peace lẫn VOA và RFA đều đối mặt nguy cơ bị đóng cửa.
Từng suýt làm việc trong RFA (hợp đồng làm nhân viên dài hạn cho RFA đã ký duyệt), tôi không lạ cách thức vận hành của bộ máy nghiệp vụ RFA. Tôi không thích. Có nhiều điều không ổn. Cách đây vài tháng, tôi gặp một biên tập viên kỳ cựu RFA và một lần nữa nhắc lại vấn đề này. Bạn ấy cho biết “RFA tổng” (quản lý tất cả các ban ngôn ngữ trực thuộc) đang rà soát và sẽ có những bước thay đổi quan trọng về cách thức xây dựng nội dung. Thậm chí hình thức cũng sẽ thay đổi (giao diện website).
Cho dù cách làm báo của ban Việt ngữ RFA thế nào đi nữa thì sự tồn tại của RFA Việt ngữ là điều thật sự cần thiết. Cùng với VOA Việt ngữ, BBC Việt ngữ, RFI Việt ngữ, RFA Việt ngữ là kênh truyền thông “đối lập” cần phải được duy trì để mang lại cái nhìn khác so với những gì được báo chí nhà nước cung cấp. Trong một nền báo chí hoàn toàn bị bưng bít và sự phản biện bị triệt tiêu một cách tuyệt đối, người dân chỉ có thể biết thêm một mặt khác của vấn đề thông qua các kênh truyền thông “đài địch” và “phản động” như RFA.
Việc xóa sổ RFA Hoa ngữ (nhân sự đông nhất trong RFA) hoặc RFA Việt ngữ (chỉ khoảng 10 người) chẳng khác nào bóp nghẹt cổ họng những tiếng nói cuối cùng trong bối cảnh mà người dân ở Trung Quốc và Việt Nam vốn không thể lên tiếng. Không bất kỳ tờ báo nhà nước nào dám đề cập những khuất tất từ vụ án Đồng Tâm, những thông tin từ trong tù của các tù nhân lương tâm, những phân tích về sai lầm chính sách… Điều đó cho thấy “đài địch” như RFA không chỉ cung cấp thông tin mà còn đóng vai trò phản biện và đóng góp xây dựng, xét ở nhiều góc độ.
Ở thời thông tin toàn cầu, việc tìm kiếm thông tin dễ dàng không đồng nghĩa với việc dễ dàng tìm kiếm thông tin bị bưng bít. Trong khi đó, sự khuất phục và đồng thuận một cách đáng khinh bỉ của Facebook với các chế độ độc tài đã tạo thêm một nút chặn nữa đối với cánh cửa thông tin tự do. Mạng xã hội đang thống trị nhưng thông tin từ mạng xã hội, trong nhiều trường hợp, là mớ hổ lốn không đáng tin.
Chỉ có những kẻ mông muội mới không nhìn ra rằng việc phủ bức màn đen lên truyền thông tự do là một hành động phi dân chủ tồi tệ xuất phát từ một nước vốn luôn cổ xúy cho báo chí độc lập và tự do thông tin. Sẽ chỉ là một thứ đạo đức giả đối với những kẻ làm báo luôn thèm khát được “làm nghề” một cách tự do như báo chí Mỹ nhưng ủng hộ một hành động bóp nghẹt báo chí đang xảy ra ở Mỹ.
_______
Bài báo mới nhất trên RFA Việt ngữ