Các quan chức FBI có quy định chỉ tuyên thệ và thề trung thành với Hiến pháp nhằm tránh xảy ra tình trạng chính phủ chuyên quyền.

Giám đốc FBI James Comey tuyên thệ ở Đồi Capitol ngày 7/7/2016. Ảnh: AP

Truyền thông Mỹ vài ngày qua sôi sục vì thông tin Tổng thống Donald Trump sa thải giám đốc Cục Điều tra Liên bang (FBI) có thể do James Comey từ chối thề trung thành với ông.

Washington Post từng đưa tin Trump “từ lâu đã nghi hoặc về lòng trung thành cũng như khả năng phán xét của Comey”. CNN dẫn lời một nguồn tin am hiểu vấn đề tiết lộ việc Tổng thống Trump “không thể chắc chắn về tính cách cá nhân ông Comey” là nguyên nhân chính khiến giám đốc FBI bị cách chức.

Mới đây nhất, New York Times dẫn lời hai cộng sự của ông Comey cho hay tại một bữa tối ở Nhà Trắng, 7 ngày sau khi Trump tuyên thệ nhậm chức, Tổng thống Mỹ đã liên tục dồn ép, yêu cầu giám đốc FBI tuyên bố trung thành với mình. Tuy nhiên, ông Comey từ chối. Hành động khước từ thẳng thừng này được cho là lý do dẫn tới việc ông Trump quyết định sa thải giám đốc Comey.

Trong lúc dùng bữa, hai người trò chuyện đôi chút về cuộc bầu cử và quy mô đám đông tại các buổi vận động tranh cử của ông Trump. Tổng thống Mỹ sau đấy chuyển sang hỏi Comey liệu ông có thể thề trung thành với chính quyền Trump hay không. Comey không đồng ý đưa ra lời thề, thay vào đó, giám đốc FBI khẳng định sẽ luôn trung thực với Tổng thống Trump và tự nhận mình thực sự “không đáng tin cậy” nếu xét về độ nhạy bén chính trị truyền thống.

Dù tỏ ra phật lòng, Tổng thống Mỹ lần nữa nói với Comey rằng ông cần sự trung thành từ người đứng đầu FBI. Comey nhấn mạnh ông sẽ “trung thực” song không thể thề trung thành.

Lý giải cho sự kiên quyết của ông Comey, cây bút Aaron Blake từ Washington Postviện dẫn lời tuyên thệ mà các quan chức FBI cũng như thành viên lực lượng quân đội Mỹ phải lập.

Trang web chính thức của FBI khẳng định các quan chức thuộc cơ quan này chỉ được phép tuyên thệ trước Hiến pháp, không phải tổng thống.

“Điều quan trọng là chúng tôi tuyên thệ để hỗ trợ và bảo vệ Hiến pháp, không phải cá nhân một lãnh đạo, nhà cầm quyền, quan chức hay tổ chức nào. Nguyên nhân đơn giản bởi Hiến pháp dựa trên những nguyên tắc bất di bất dịch, mang đến sự cân bằng, ổn định và nhất quán xuyên suốt thời gian. Một chính quyền dựa trên các cá nhân, những người thiếu nhất quán, dễ mắc sai lầm và có xu hướng phạm lỗi, nhiều khả năng sẽ dẫn đến tình trạng chuyên quyền hoặc vô chính phủ. Các nhà lập quốc muốn tránh những tình trạng cực đoan trên và tạo dựng một chính phủ cân bằng dựa trên nguyên tắc hiến pháp”, văn bản đăng tải trên trang web FBI có đoạn.

Giống với FBI, lực lượng thủy quân lục chiến Mỹ cũng chỉ tuyên thệ trước Hiến pháp. Theo đó, “việc các quan chức, đặc biệt những người ở vị trí cao, thề trung thành với Hiến pháp mà không phải tổng thống hay bất kỳ ai khác, nhằm tránh tình trạng quan chức này thao túng quan chức khác để chiếm quyền kiểm soát quân đội và trở thành những kẻ độc tài”.

Trump khẳng định dù đề xuất như thế nào cũng vẫn sa thải giám đốc FBI

Vũ Hoàng