Truyền thông Việt Nam hôm 2/3 loan tin các hãng hàng không đã lên kế hoạch và sẵn sàng thực hiện các chuyến bay giải cứu công dân Việt Nam từ Ukraine về nước từ 6/3/2022. Người dân Việt Nam ở tại vùng chiến sự Ukraine nghĩ gì khi nhận được thông tin này?
Không trông mong gì!
“Hiện tại chỗ bọn tôi bom giật bom rung trên đầu, bom để ngay sát chân, chương trình bảo hộ của Việt Nam mình tôi nói thật là quá kém, chậm hơn so với các nước…”
Một người Việt ở Ukraine (yêu cầu không nêu danh tính) đã chia sẻ cảm nghĩ của mình về thông tin Chính phủ Việt Nam chỉ đạo các hãng hàng không tổ chức các chuyến bay giải cứu công dân Việt Nam ở Ukraine về nước, hồi cuối tháng hai.
Người đàn ông giấu tên trên cho biết thêm hiện chiến sự ở Ukraine mỗi ngày một leo thang. Thành phố Kharkov, nơi ông sinh sống mấy chục năm qua, đã không còn an toàn. Cả gia đình ông đã phải “lánh nạn” dưới hầm trú ẩn và chỉ dám rời khỏi hầm trong chốc lát để cập nhật tin tức chiến sự, khi tiếng bom tạm lắng xuống.
Ông nói, chính ông Đại sứ Việt Nam tại Ukraine, đã từng trấn an người dân là sẽ không có chiến tranh và Sứ quán đang theo dõi chặt chẽ thời cuộc để thực hiện bảo hộ công dân. Do đó, không ai chuẩn bị di tản vì nghĩ rằng Nga sẽ không tấn công Ukraine nặng nề như bây giờ. Tuy vậy, ông này cũng cho biết, rất may cả gia đình ông có trữ thực phẩm để dùng cho mùa đông, nên hiện không bị đói.
Về thông tin các chuyến bay giải cứu của Việt Nam ông nói chưa thấy động tĩnh gì:
“Đó là lên kế hoạch trên giấy tờ và báo chí thôi, chứ trên thực tế người dân hiện tại chưa nhận được một cái gì cả. Bọn tôi chỉ mới nhận được một cái thông báo là để xem Đại sứ quán có xin mở được đường xanh hay không thôi, chứ còn thực chất để cam kết với bọn tôi là có xe chở để đưa người đi là không có. Hiện tại Đại Sứ quán chưa có quyết định và cam kết sẽ đưa bọn tôi đi khỏi Ukraine này.”
Người đàn ông này cũng cho biết nếu thật sự có các chuyến bay giải cứu công dân, chưa chắc gia đình ông có được “suất” vì cũng giống như các chuyến bay giải cứu dịch COVID hồi năm ngoái:
“Nếu mà được thì sẽ rất nhiều bà con mình qua (Ba Lan – PV).Bởi vì người ta không còn đường nào nữa rồi.
Quan trọng là bây giờ thực chất là có đến lượt của bọn tôi hay không, chứ như đợt dịch COVID vừa rồi, ở Kharkov này hầu như là người dân không có đường đi, hoặc phải bỏ ra rất nhiều tiền. Bình thường vé chỉ có một ngàn đô, nhưng bọn tôi phải bỏ ra đến sáu ngàn đô thì mới được lên chuyến bay đó.
Thời điểm này bọn tôi cũng chẳng hy vọng gì cả!”
Với lý lẽ đó, ông chia sẻ hiện gia đình ông đang tìm đường lán nạn ở Ba Lan, tuy nhiên:
“Tôi tính xem người Việt Nam mình đi trước xem tình hình bên đó như thế nào, trên đường đi có xảy ra cướp bóc gì không. Bên này trường hợp cướp bóc là rất nhiều, tôi phải nghe ngóng trước.
Còn nếu mà nó xảy ra cướp bóc trên đường thì bọn tôi phải chấp nhận là trú ẩn nơi đây thôi. Bạn của tôi có bốn xe đi thì hiện tại có hai xe vẫn giữ được liên lạc, còn hai xe không giữ được liên lạc, không gọi được nữa, bọn tôi đang rất lo lắng.”
Hành trình nguy hiểm
Đã bước qua ngày thứ bảy Nga mở cuộc xâm lăng vào Ukraina, hiện lực lượng không vận của Nga đã đổ xuống Kharkov thành phố lớn thứ hai của Ukraine, nơi có khá đông người Việt đang sinh sống.
Theo Bộ giao thông vận tải, do các sân bay ở Ukraine đã đóng cửa nên các hãng hàng không đã lên kế hoạch đón công dân Việt Nam ở các nước lân cận như Ba Lan, Slovakia, Hungary, Belarus…
Trong tình hình hiện nay, rất nhiều người Việt ở Ukraine bình luận rằng để di chuyển được sang các nước láng giềng là một hành trình vô cùng nguy hiểm.
Ông Nguyễn Khiêm, đang bị kẹt tại Ukraine cho biết ông đã đăng ký về Việt Nam nhưng hiện không biết làm cách nào để đến được địa điểm đón người của các chuyến bay giải cứu:
“Chúng tôi có đăng ký rồi nhưng địa điểm như thế nào và chúng tôi cũng chưa biết là sẽ đi theo phương thức nào.
Thực sự để mà đi lại thì chúng tôi cũng chưa biết ra ngoài mức độ nguy hiểm nó sẽ thế nào. Chúng tôi cũng đang phải xem nếu ví dụ nếu sang bên Ba Lan thì cách chúng tôi là 1.200 cây số .
Có cái là chúng tôi ở bên đây cũng chỉ biết là nghe thông tin anh chị em, những người nào đi trước biết đường đi thì chúng tôi nghe ngóng tình hình thôi.”
Ông Khiêm cho hay thường xuyên theo dõi thông tin từ các hội nhóm người Việt cũng như từ Sứ quán Việt Nam nhưng với tình hình này thì phải “tự thân vận động”:
“Ở đây thì chúng tôi được hướng dẫn của các tổ chức hội đoàn với Đại Sứ quán thôi. Tình hình chiến sự thì cũng không thể ai ngờ được, bản thân tôi ở đây cũng không bao giờ nghĩ được là Nga sẽ đánh Ukraine.
Bản thân chúng tôi cũng không chuẩn bị được một cái gì. Hội đoàn và thông báo của Nhà nước thì chúng tôi cũng chỉ biết nghe là vậy thôi, chứ cũng phải “tự thân vận động” thôi.
Bây giờ ngoài kia bom rơi đạn lạc, trên đường đi như thế nào, nếu mà có đi thì chúng tôi cũng không dám đi xe riêng, sợ sẽ xảy ra nạn cướp bóc.
Thực sự cũng chưa nghe ai nói gì về tiền máy bay này, nhưng mà chúng tôi ở đây tất cả mọi người cũng sợ là tiền vé máy bay cũng giống như tiền giải cứu COVID, người ta cũng rất sợ nếu như thế thì chúng tôi sẽ không có đủ tiền để về.”
Được biết, trong ngày 2/3 Cục Hàng không thông báo, hãng hàng không Vietjet đã gửi công văn đến Bộ Ngoại giao, Bộ Giao thông vận tải đề nghị tham gia tổ chức chuyến bay miễn phí đưa công dân VN tại Ukraine về nước từ thành phố Warsaw (Ba Lan) sớm nhất dự kiến vào ngày 6/3.
Trước đó một ngày, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng cho biết tại cuộc họp báo về tình hình chiến sự tại Ukraine rằng đến trưa 1.3.2022, đã có khoảng 200 người Việt Nam được Đại sứ quán và các hội đoàn tại Ukraine hướng dẫn và hỗ trợ sơ tán ra khỏi vùng chiến sự.
RFA đã nhiều lần gọi đến đường dây nóng bảo hộ công dân của Đại sứ quán Việt Nam tại Ukraine theo số (+380 (63) 8638999), được đăng công khai trên các phương tiện truyền thông, để xác nhận thông tin trên, nhưng không có ai nghe máy.
