với trọng tâm phân tích các khía cạnh luật pháp, lịch sử xây dựng Nhà Trắng và cách các quy trình giám sát đang bị bỏ trống.
1. Lịch sử xây dựng, sửa chữa và mở rộng Nhà Trắng
- Khu phức hợp Nhà Trắng được xây dựng lần đầu vào cuối thế kỷ 18, và trải qua nhiều lần sửa chữa lớn — ví dụ khu East Wing được xây dựng năm 1902 và mở rộng năm 1942 dưới thời Tổng thống Franklin D. Roosevelt. (Wikipedia)
- Các tổng thống tiền nhiệm đã thực hiện các cải tạo, mở rộng với quy trình tương đối minh bạch — thường nộp hồ sơ thiết kế tới các cơ quan như National Capital Planning Commission (NCPC) và tham vấn các ủy ban bảo tồn. (Saving Places)
- Ví dụ, khu “Big Dig” gần Nhà Trắng vào năm 2010–2012 (West Wing và East Wing) là dự án cải tạo có phê duyệt rõ ràng. (Wikipedia)
2. Những quy định pháp luật và kiểm soát xây dựng – phá dỡ
2.1. Các luật và cơ quan giám sát
- NCPC: có nhiệm vụ giám sát “new construction” (xây dựng mới) các công trình liên bang tại vùng thủ đô Washington DC. (ABC News)
- National Historic Preservation Act (NHPA): yêu cầu đánh giá tác động với các công trình lịch sử (Section 106) trước khi sửa đổi hoặc phá dỡ. (Art Newspaper)
2.2. Miễn trừ và lỗ hổng
- Nhà Trắng (Executive Residence) và khuôn viên liên quan được miễn trừ khỏi yêu cầu kiểm tra bắt buộc của NHPA — cụ thể, Section 107 NHPA miễn trừ Nhà Trắng, Quốc hội, Tối cao Pháp viện. (Saving Places)
- Chủ tịch NCPC do Tổng thống bổ nhiệm – đồng thời trong trường hợp này là ông Will Scharf (cũng là Thư ký Nhân sự Nhà Trắng) khẳng định “demolition” (phá dỡ) và “site preparation” (chuẩn bị mặt bằng) không thuộc phạm vi giám sát của NCPC — chỉ “vertical construction” (xây dựng đứng) mới cần phê duyệt. (Engineering News-Record)
3. Vụ việc East Wing và ballroom mới – minh họa lỗ hổng kiểm soát
- Vào ngày 20–23 tháng 10 năm 2025, việc phá dỡ East Wing được ghi nhận đã bắt đầu hoặc gần hoàn tất, dù hồ sơ xây dựng mới chưa được nộp cho NCPC. (The Washington Post)
- Truyền thông và chuyên gia bảo tồn chỉ ra rằng việc này “nhấn mạnh các lỗ hổng trong luật bảo tồn lịch sử” vì Nhà Trắng là công trình đặc biệt và thiếu kiểm soát. (Roll Call)
- Bài viết của Politico ghi nhận đơn của cặp đôi Voorhees yêu cầu tòa án ngăn việc phá dỡ vì “không có phê duyệt hợp lệ”. (Politico)
4. Vậy – Tổng thống có “tháo dỡ cả Nhà Trắng” được không?
4.1. Về mặt pháp lý – có thể
- Vì Nhà Trắng được miễn trừ nhiều thủ tục trong NHPA, và vì NCPC không giám sát phá dỡ, nên về lý thuyết Tổng thống có khả năng tiến hành việc phá dỡ hoặc xây lại lớn mà ít bị kiểm soát.
- Nếu hồ sơ cho việc xây dựng mới được nộp sau khi phá dỡ đã xảy ra — có thể xem như “phá dỡ trước, kiểm duyệt sau” — dẫn tới việc vượt qua các lớp kiểm soát thông thường.
4.2. Về mặt lịch sử và thực tiễn – không hoàn toàn tự do
- Mặc dù miễn trừ, Nhà Trắng vẫn là biểu tượng lịch sử và chính trị cực kỳ nhạy cảm — hành động lớn như phá dỡ toàn bộ sẽ dẫn tới “khủng hoảng công chúng, truyền thông và chính trị”.
- Các tổng thống trước đây thường xin ý kiến, tham vấn và xử lý thận trọng — hành động không tiền lệ như vậy có thể bị kiện, gây rối loạn chính trị.
5. Ý nghĩa đối với nền cộng hòa và kiểm soát quyền lực
- Khi một công trình mang tính biểu tượng cao như Nhà Trắng bị phá dỡ mà không có thủ tục kiểm tra mạnh — đó không chỉ là chuyện kiến trúc, mà là dấu hiệu quyền lực hành pháp không bị giới hạn.
- Nếu Tổng thống có thể thay đổi cấu trúc biểu tượng của quốc gia mà không bị giám sát – thì câu hỏi đặt ra là: Ai đang kiểm soát quyền lực?
- Việc này góp phần tăng cảm giác “không ai đứng giữa tổng thống và quyền lực” – điều cực kỳ nguy hiểm trong nền cộng hòa.
✅ Kết luận
Tựa đề “Trump có thể tháo dỡ cả Nhà Trắng không?” không phải là giả tưởng.
Pháp luật hiện tại cho phép thực sự nhiều khoảng trống — miễn trừ, lỗ hổng kiểm soát và quyền lực hành pháp mạnh.
Nhưng việc làm như vậy sẽ đưa nền dân chủ vào thử thách lớn: khi biểu tượng của quyền lực quốc gia trở thành công cụ của cá nhân thay vì đại diện cho nhân dân.
Nếu bạn muốn, tôi có thể chuẩn bị một timeline chi tiết từ các lần sửa chữa lớn trước đây (Truman, Kennedy, v.v.) và so sánh với cách dự án hiện tại tiến hành — để bạn dùng làm phần minh họa infographic. Bạn muốn tôi làm phần đó không?