Ngày 4/9, một nhóm hơn chục người cầm loa, biểu ngữ và vũ khí xông vào Giáo xứ Thọ Hòa ở Đồng Nai đòi “đối thoại” với linh mục quản xứ vì đã “xúc phạm Hồ Chí Minh” và “đòi lật đổ chính quyền Cộng sản.
Theo lời kể của Linh mục Nguyễn Duy Tân, vào khoảng 10:23 sáng 4/9, một nhóm người đi bằng xe buýt đến Giáo xứ Thọ Hòa, xã Xuân Thọ, huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai và đòi “đối thoại” với Linh mục Tân, quản xứ Thọ Hòa.
“Đối thoại” với súng và roi điện
“Họ đến và mang theo loa, băng rôn, làm ồn ào lắm nên tôi không tiếp. Họ bất lịch sự nữa”.
“Khoảng 15 phút sau, các ông trùm và giáo dân khoảng 20 người đến nói chuyện với họ. Nhưng họ vẫn cứ đòi đối thoại với tôi về 2 vấn đề. Thứ nhất là chuyện xúc phạm Chủ tịch Hồ Chí Minh. Thứ hai, họ nói về vấn đề tôi đòi lật đổ chính quyền Cộng sản Việt Nam. Họ đòi đối thoại với tôi về hai vấn đề đó. Tôi không đối thoại với họ là vì họ vu khống. Nếu tôi có tội thì đã có nhà chức trách, nhà nước xét xử tôi”.
Bị giáo dân bao vây, nhóm người được gọi là “dư luận viên” đã ném một số vũ khí mang theo sang các nhà lân cận.
Tang vật các giáo dân thu được từ nhóm người xông vào Giáo xứ Thọ Hòa ngày 4/9/2017.
LM. Tân kể với VOA-Việt ngữ:
“Các ông trùm đã đóng cổng nhà thờ lại và công an tới muốn giải cứu họ bằng cách đưa về xã. Giáo dân họ báo cáo là trong nhóm người này có 2 khẩu súng. Khám xét họ thì họ chạy ra và ném súng sang nhà hàng xóm là nhà ông Khiêm”.
Ngoài ra nhóm này còn mang theo một roi điện và cũng ném sang một nhà ở kế cận khác trong khi bị bao vây.
Sau đó, lực lượng công an huyện, an ninh, công an chìm kéo đến khá đông tại Giáo xứ Thọ Hòa, đứng đầu là Thượng tá Nguyễn Thành Lợi – Phó Trưởng Công an huyện Xuân Lộc.
“Chủ trương của ông Lợi vẫn là làm sao để giải cứu con tin, đưa về huyện. Nhưng giáo dân Thọ Hòa không chấp nhận vì không thể tin Cộng sản. Đưa về huyện, họ sẽ cùng phe với nhau và nói dối hết, khẩu súng sẽ trở thành cái hộp quẹt mà thôi”.
Khoảng 4 giờ chiều, sau khi từng người trong nhóm “dư luận viên” viết xong các bản tường trình về sự việc, giáo dân Thọ Hòa đã để cho công an dẫn giải 13 người về huyện Xuân Lộc.
Xúc phạm Hồ Chí Minh và Đảng
Thời gian gần đây, Linh mục Nguyễn Duy Tân thường xuyên bị một số người gọi điện thoại quấy rối với lý do muốn “đối thoại” với ông về một số chủ đề mà ông công khai bày tỏ trên trang Facebook cá nhân. Nhóm người đến giáo xứ Thọ Hòa hôm 4/9 cũng dựa vào cùng lý do.
Linh mục Tân giải thích quan điểm của ông về việc này:
“Về vấn đề xúc phạm Chủ tịch Hồ Chí Minh, tôi đã đối thoại với công an tỉnh Đồng Nai rất nhiều lần rồi. Tôi nói bác Hồ không phải là danh nhân văn hóa thế giới và tôi đã lý luận thua họ. Tôi đã phải về làm giấy chứng nhận bác Hồ là danh nhân văn hóa thế giới, có ký tên, đóng mộc hẳn hoi. Tôi đã tốt hơn UNESCO vì UNESCO chưa chứng nhận mà tôi đã chứng nhận như vậy là tốt rồi”.
“Báo chí nước Anh xếp 13 đồ tể giết người ác nhất thế giới, trong đó có tên bác Hồ. Đó đâu phải là tôi xúc phạm”.
“Còn vấn đề lật đổ chính quyền, tôi chưa bao giờ nói lật đổ chính quyền cả. Các bài viết của tôi chỉ thể hiện ước mong Cộng sản giải tán thôi. Bài hiến kế cho Sài Gòn hết kẹt xe thì gồm 3 bước. Bước 1 là giải tán Đảng Cộng sản. Bước 2, 3 mới đi vào chuyên môn kiến trúc của tôi. Tôi là một kiến trúc sư nên hiến kế rất thật lòng. Bước 1 phải giải tán Đảng Cộng sản đã thì mới thực hiện được bước 2, bước 3”.
Trước đây, vào dịp 30/4, Linh mục Nguyễn Duy Tân cũng bị chính quyền tỉnh Nghệ An ra công văn cấm giảng lễ trong địa phận tỉnh này. Cùng thời điểm, một linh mục của Giáo xứ Thái Hà, Hà Nội, cũng bị cấm xuất cảnh sau khi ông có bài giảng 30/4 gây chấn động cộng đồng mạng.
Đối diện với nguy cơ có thể gặp nguy hiểm vì những phát biểu “nhạy cảm”, LM Tân nói với VOA rằng ông không thể làm khác hơn vì ông là một linh mục Công giáo.
“Tôi là linh mục. Tôi sống theo tinh thần Chúa Kitô, phải công lý hóa xã hội, sự thật hóa xã hội và bác ái hóa xã hội. Nhưng vì trong chế độ Cộng sản độc tài không thực thi công lý, nên người Công giáo và các linh mục càng phải làm sao để công lý hóa xã hội.
Theo LM Tân, chiến lược “cây gậy và củ cà rốt” của Đảng Cộng sản đã có hiệu quả rất lớn trong việc khiến cho nhiều người dân quên đi “công lý” khi nhìn thấy những “củ cà rốt”- mối lợi trước mắt.
Jonathan Marcus Phóng viên ngoại giao và quốc phòng BBC
Nam Hàn nói rằng Bắc Hàn có thể đang chuẩn bị cho nhiều vụ phóng tên lửa khác sau vụ thử hạt nhân mới đây nhất – tương đương một trận động đất mạnh 6,3 độ richter vào cuối tuần trước.
Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ James Mattis nói rằng bất kỳ mối đe dọa nào sẽ gặp “một phản ứng quân sự dữ dội”. Tổng thống Donald Trump trước đây đã hứa sẽ đáp trả với “khói lửa và giận dữ”.
Liệu có thể có một giải pháp ngoại giao không? Hay khủng hoảng này đang hướng đến một cuộc chiến không thể tránh khỏi?
Phóng viên chuyên về ngoại giao và quốc phòng Jonathan Marcus sẽ trả lời các câu hỏi về Bắc Hàn và khủng hoảng này có thể được giải quyết như thế nào.
Liệu chiến tranh sẽ xảy ra?
Chắn chắn không ai hy vọng chiến tranh sẽ xảy ra. Khó có thể tưởng tượng một cuộc xung đột nào sẽ nổ ra vì nguy cơ dẫn đến chiến tranh toàn diện là rất cao vào thời điểm vô cùng nhạy cảm này.
Mỹ đang mạnh mẽ cảnh báo Bắc Hàn tránh làm điều gì có thể gây ra một cuộc xung đột.
Một cuộc chiến tranh toàn diện sẽ rất thảm khốc xét về số lượng thương vong.
KCNA Thông tấn xã Bắc Hàn cung cấp hình ảnh này, được cho là khoảnh khắc tên lửa rời bệ phóng 29/8
Và điều này có thể dẫn đến việc sử dụng vũ khí hạt nhân – sẽ là lần đầu tiên kể từ cuối Thế chiến Hai, và có thể đặt ra một tiền lệ đáng sợ cho các xung đột quốc tế.
Và cuối cùng, sau một sự tàn phá khủng khiếp, Bắc Hàn có thể sẽ không tồn tại. Đó là chắc chắn, vì vậy hy vọng chính phủ Bình Nhưỡng sẽ sáng suốt và hiểu được những rủi ro có thể xảy ra.
Tuy nhiên những hành vi của Bình Nhưỡng gần đây chỉ đẩy xung đột đến miệng hố chiến tranh.
Trước hết sẽ là sự đối đầu giữa Bắc Hàn – Nam Hàn và Hoa Kỳ.
Rất khó có thể nói chính xác vai trò của Nhật Bản là gì trừ khi bị tấn công trực tiếp, nhưng có rất nhiều quân đội và căn cứ của Mỹ ở Nhật Bản.
CABINET PR OFFICE VIA AFPThủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe gặp gỡ Thủ tướng Trump năm 2016
Mỹ sẽ tìm kiếm sự hỗ trợ ngoại giao từ Hội đồng Bảo an LHQ và, nếu không được, sẽ tìm kiếm hỗ trợ từ các đồng minh. Các đồng minh này sẽ can thiệp đến đâu thì khó có thể nói.
Có khi nào xung đột vũ trang gây ra chiến tranh hạt nhân toàn cầu?
Không chắc chắn. Một cuộc xung đột khu vực là đã đủ tệ.
Nga, các đồng minh NATO của Washington không trực tiếp liên quan. Tuy nhiên câu hỏi lớn là nếu có xung đột, Trung Quốc sẽ làm gì? Liệu Bắc Kinh có can thiệp như những năm 1950 để đảm bảo sự sống còn của chế độ Bắc Hàn hay chỉ đứng bên lề?
Bắc Kinh liên kết với Bình Nhưỡng bằng một hiệp định phòng thủ nhưng điều này không đảm bảo sự can thiệp của Trung Quốc.
Tại sao Hoa Kỳ không thể thừa nhận Bắc Hàn là một cường quốc hạt nhân?
Bắc Hàn đã là một cường quốc hạt nhân và đã có một kho vũ khí hạt nhân nhỏ trong một thời gian.
AFP/GETTY IMAGESHồi tháng Tám, Tổng thống Trump nói Mỹ sẽ đáp trả Bắc Hàn với “khỏi lửa và giận dữ”
Điều làm cho cuộc khủng hoảng hiện tại trầm trọng hơn khi Bình Nhưỡng hiện đang có những bước tiến nhanh chóng hướng tới khả năng đe dọa lục địa Hoa Kỳ bằng một tên lửa hạt nhân.
Việc yêu cầu Bắc Hàn ngừng hay giảm nhẹ các chương trình tên lửa và hạt nhân không còn khả thi nữa. Trong tương lai, điều cần phải tập trung là ngăn chặn và kiểm soát.
Trên thực tế, cộng đồng quốc tế có thể không còn lựa chọn nào khác ngoài việc miễn cưỡng chấp nhận Bắc Hàn là một cường quốc hạt nhân. Nhưng các chuyên gia lo ngại rằng điều này có thể dẫn đến việc phổ biến vũ khí hạt nhân.
Có thể có một giải pháp ngoại giao không?
Mức độ tiến bộ kỹ thuật của Bắc Hàn rất khó xác định.
Nhiều cuộc thử nghiệm có thể là cần thiết và rất khó để biết liệu một tên lửa và đầu đạn của Bắc Hàn có thể chịu được áp lực khi bay trở lại bầu khí quyển của trái đất hay không.
Có thể họ chưa đạt đến trình độ đó nhưng họ đang tiến gần hơn.
Cho đến nay, mục tiêu chính là yêu cầu Bắc Hàn chậm lại các chương trình hạt nhân.
Về việc đối thoại để tìm kiếm một phương án ngoại giao – có nghĩa là đàm phán đa quốc gia với Bình Nhưỡng – thì không rõ mục đích của các cuộc đối thoại này là gì.
Có phải là để đóng băng tài sản của Bắc Hàn? Để ngăn chặn Bình Nhưỡng tiến hành thêm các cuộc thử hạt nhân và tên lửa? Và đổi lại Hoa Kỳ sẽ cho đi điều gì, về mặt ngoại giao và có thể là kinh tế?
Đã có những cuộc đàm phán với Bình Nhưỡng trong quá khứ. Giao dịch được thông qua và được thực hiện, ít nhất trong một trường hợp, dù chỉ trong một khoảng thời gian. Sẽ là sai lầm nếu cho rằng không bao giờ có thể đàm phán với Bình Nhưỡng hay không thể có một kết quả tích cực sau đàm phán.
Tuy nhiên, giới cầm quyền hiện tại của Bắc Hàn là một vấn đề khác.
Trung Quốc là bên quan trọng nhưng lại mâu thuẫn. Một mặt, Bắc Kinh không muốn một Bắc Hàn với vũ khí hạt nhân và cũng đã nhiều lần nêu rõ quan điểm này với Bình Nhưỡng.
GREG BAKER/AFP/GETTY IMAGESTổng thống Nga Vladimir Putin bắt tay với Chủ tịch Tập Cận Bình hồi 2014
Tuy nhiên, Bắc Kinh cũng không muốn thấy chế độ Bắc Hàn sụp đổ. Điều này sẽ dẫn đến việc hàng triệu người tị nạn tràn vào Trung Quốc và có lẽ sẽ dẫn đến một Triều Tiên thống nhất nằm trong quỹ đạo của Hoa Kỳ. Điều này còn tệ hơn cho Bắc Kinh hơn là một người hàng xóm khó bảo với vũ khí hạt nhân.
Nếu Trung Quốc nhận ra có sự trùng hợp ngẫu nhiên của sự phát triển nhanh chóng của chương trình hạt nhân của Bắc Hàn và sự thiếu ổn định về khả năng ngoại giao của chính phủ Trump có nghĩa là có một nguy cơ thực sự dẫn đến hiểu lầm và thảm hoạ thì có lẽ Bắc Kinh sẽ gây nhiều áp lực hơn lên Bình Nhưỡng.
Bắc Hàn là một đất nước rất cô lập và Trung Quốc là vừa đồng minh chính và là chỗ dựa nền kinh tế.
Có rất nhiều thứ mà Trung Quốc có thể làm. Cuộc thử nghiệm gần đây của Bắc Hàn hẳn đã khiến Trung Quốc xấu hổ vì nó đã làm Hoa Kỳ tức giận.
Nhưng Trung Quốc đang phải đối mặt với một bài toán ngoại giao khó khăn.
Trung Quốc và Nga đã cùng nhau lập một lộ trình ngoại giao nhằm đề xuất việc chấm dứt hạt nhân trên Bán đảo Triều Tiên và một thỏa thuận hòa bình để chấm dứt chiến tranh Triều Tiên.
Trong thời điểm hiện tại, họ nói rằng Bắc Hàn nên đình chỉ các cuộc thử nghiệm hạt nhân và tên lửa và Hoa Kỳ và Hàn Quốc nên đình chỉ các cuộc tập trận quân sự quy mô lớn.
Bắc Hàn tỏ ra không quan tâm đến đề xuất này, ít nhất là ở bề ngoài, và Hoa Kỳ thì bác bỏ nó – theo như lời của Đại sứ Hoa Kỳ tại LHQ Nikki Haley – là mang tính “xúc phạm”.
Chủ nghĩa tư bản thân hữu, sử dụng những quan hệ câu kết với giới chính trị, quan chức chính phủ để tìm cách trục lợi bằng đặc quyền, đã trở thành tác nhân ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế Việt Nam, một nhà nghiên cứu kinh tế Đông Nam Á nói.
Tiến sỹ Đỗ Mạnh Hồng từ Đại học Obirin, Tokyo, bình luận với Quốc Phương của BBC ở Budapest hôm 31/8:
“Chủ nghĩa tư bản thân hữu kiểu Việt Nam… trong môi trường thể chế chính trị độc tài và sức ép buộc phải đẩy mạnh tự do hóa thể chế kinh tế đã trở thành tác nhân biến nền kinh tế 16 chuyển từ mô hình kết hợp giữa “chính phủ mạnh” và “doanh nghiệp phân tán” thành “chính phủ mạnh” và “doanh nghiệp tập trung”
“Lý do vì với sự hậu thuẫn của thể chế chính trị độc tài, quá trình hoạch định chính sách tự do hóa kinh tế sẽ bị bóp méo một cách độc đoán và có ý đồ tư lợi, khuyết đi những yếu tố khách quan và hợp lý đổi với phát triển tổng thể nền kinh tế xã hội. Kết quả là những chính sách này có xu hướng bị một bộ phận doanh nghiệp hoặc cá nhân có quan hệ chặt chẽ với quan chức chính trị lợi dụng vì mục đích riêng.
“Thực tế, trong quá trình tha hóa của thể chế kinh tế này, những thế lực hiện thân của chủ nghĩa tư bản thân hữu nảy sinh và phát triển dưới nhiều hình thức, không chỉ là những SOEs mà cả nhiều doanh nghiệp FDI và POEs, với những thủ đoạn che dấu ngày càng tinh vi.”
Ông Đỗ Mạnh Hồng cho rằng tư bản thân hữu ở Việt Nam tồn tại dưới năm dạng chính:
1. Doanh nghiệp nước ngoài
Ông Đỗ Mạnh Hồng lấy ngành công nghiệp ô tô làm một ví dụ cho dạng tư bản thân hữu xuất thân từ một số doanh nghiệp nhà nước.
Chủ nghĩa tư bản thân hữu ở Việt Nam
“Các doanh nghiệp sản xuất ô tô thực ra chỉ là lắp ráp. Họ lobby để chống lại chính sách tự do hóa nhập khẩu ô tô. Mặc dù công nghiệp ô tô ở Việt Nam đã được nuôi dưỡng khoảng hơn 30 năm nay rồi nhưng chi phí để lắp ráp một chiếc ô tô trong nước đắt hơn so với ở nước ngoài rất nhiều.
“Tại sao lại có chuyện vô lý như thế? Là vì có sự hiện diện của những hành vi có thể gọi là tư bản thân hữu. Rõ ràng là những hành vi mang tính tư bản thân hữu này chỉ tìm kiếm những đặc lợi đặc quyền không phản ánh giá trị gia tăng do bản thân họ làm ra. Họ chỉ tìm kiếm phần chênh lệch có được do chính sách ngăn cấm.”
2. Doanh nghiệp tư nhân
Thị trường bất động sản và tài chính được Tiến sỹ Đỗ Mạnh Hồng dẫn làm ví dụ như hai mảng mà tư bản thân hữu ‘lộ diện’ với chủ thể là các doanh nghiệp tư nhân.
Bản quyền hình ảnhHOANG DINH NAM/AFP/GETTY IMAGESImage captionNhiều doanh nghiệp tư nhân “chạy dự án hay mua bán chính sách” trong lĩnh vực bất động sản và tài chính (Hình minh họa).
“Tôi đã theo dõi sự phát triển của doanh nghiệp tư nhân Việt Nam khá lâu. Giai đoạn sau năm 2000 hình thành rõ ràng các doanh nghiệp tư nhân. Đặc biệt sau khi gia nhập WTO, Việt Nam đã đến thời kì phải tự do hóa nền kinh tế và trong điều kiện thể chế chính trị độc tài thì các doanh nghiệp tư nhân cũng có thể hình thành những hành vi lợi dụng tư thế của mình nhằm trục lợi.
“Nói một cách đơn giản là mua bán chính sách. Đó chính là dùng tiền để mua chuộc một số cá nhân nhằm thu về các dự án. Điều này chủ yếu tập trung ở lĩnh vực bất động sản và tài chính.
“Những công ty tôi nói đến ở đây là những công ty thực thụ, ban đầu được thành lập và có những hoạt động sản xuất theo nhu cầu lợi nhuận. Nhưng trong hoàn cảnh một nền kinh tế tự do hóa cùng thể chế chính trị, sẽ có những kẽ hở được tạo ra, tạo cơ hội cho những doanh nghiệp đó có thể trục lợi.
“Ví dụ như các công ty vốn rất lành mạnh nhưng đến thời kì năm 2007 – 2008 khi thị trường bất động sản và tài chính nở rộ thì họ không thể tập trung vào hoạt động chính của mình. Thay vào đó họ dùng vốn hiện có để đầu tư vào hai mảng này. Tuy nhiên không cạnh tranh bằng năng lực của mình, họ đã thông qua những hành vi như chạy dự án hay mua bán chính sách. Đó là một trong những hành vi có thể coi là tư bản thân hữu.”
3. Doanh nghiệp tư nhân trá hình
“Loại thứ ba, một loại tư bản thân hữu tư nhân nguy hiểm hơn nữa chính là những doanh nghiệp tư nhân trá hình,” nhà nghiên cứu Đỗ Mạnh Hồng phân tích.
“Đó là những công ty sân sau của các quan chức hoặc lãnh đạo chính trị. Những công ty này không thể nêu tên cụ thể vì khi tôi làm nghiên cứu chính thống cũng chỉ tìm được thông tin là có những công ty như vậy tồn tại, và đây là điều rất phổ biến ở Việt Nam.
“Bản chất của những công ty này là tư bản thân hữu vì nó chỉ được lập ra với mục đích lợi dụng những mối quan hệ để mưu cầu đắc lợi. Sau khi giành được những dự án từ các thông tin độc quyền, họ sẽ bán lại những dự án đó cho các nhà thầu khác. Đây là loại tư bản thân hữu cần được làm rõ.”
4. Doanh nghiệp nhà nước đã cổ phần hóa.
“Dạng này cũng giống các doanh nghiệp tư nhân ban đầu phát triển theo năng lực nhưng sau này dần dần bị cuốn theo chủ nghĩa tư bản thân hữu,” Ông Đỗ Mạnh Hồng cho biết.
5. Doanh nghiệp nhà nước trá hình.
“Những doanh nghiệp này được thành lập bởi những tổ chức, cơ quan nhà nước không có chức năng làm kinh tế. Bộ phận này tương tự với các doanh nghiệp tư nhân trá hình. Đây là hai hình thức cản trở sự phát triển kinh tế lâu dài.
“Do được thành lập từ một tổ chức của nhà nước nên ban đầu họ cũng sẽ có lợi thế khi thu thập được thông tin về các dự án đấu thầu. Họ có thể dùng những thông tin đó để mưu cầu đặc lợi.
Bản quyền hình ảnhROBERTO SCHMIDT/AFP/GETTY IMAGESImage caption“Khi nền kinh tế có một đội ngũ kinh tế tư nhân mạnh thì nó mới có đủ sức cạnh tranh”, ông Đỗ Mạnh Hồng nhận định
Cướp cơ hội cạnh tranh
Vậy chủ nghĩa tư bản thân hữu đã có tác động như thế nào lên đến kinh tế Việt Nam? nhà nghiên cứu Đỗ Mạnh Hồng bình luận với BBC:
“Chủ nghĩa tư bản thân hữu nói chung cũng như cụ thể là doanh nghiệp tư nhân và nhà nước trá hình làm ảnh hưởng đến nền kinh tế vì đã cướp mất cơ hội cho các doanh nghiệp tư nhân trau dồi kinh nghiệm, kỹ năng, nâng cao năng lực cạnh tranh trong quá trình hoạt động.
“Vì vậy, có một thực trạng trong nền kinh tế của chúng ta là mặc dù những con số vẫn thể hiện doanh nghiệp tư nhân đang ngày càng phát triển nhưng đáng lẽ trong 10 – 20 năm vừa qua đã có những cơ hội để phát triển mạnh hơn rất nhiều. Khi nền kinh tế có một đội ngũ kinh tế tư nhân mạnh thì nó mới có đủ sức cạnh tranh.
“Các nước lân cận như Nhật, Hàn Quốc, Đài Loan, Trung Quốc. Chẳng hạn như Trung Quốc, đội ngũ doanh nghiệp tư nhân từ chất lượng thấp đến chất lượng rất cao đều rất quy mô. Các doanh nghiệp của Nhật Bản hay Hàn Quốc thì rõ ràng có sự cạnh tranh rất mạnh không chỉ trong khu vực mà trên toàn cầu.
Biện pháp giải quyết?
Về những biện pháp chính để giải quyết những hậu quả của chủ nghĩa tư bản thân hữu, ông Đỗ Mạnh Hồng nói với BBC:
“Thực ra biện pháp giải quyết là một câu hỏi rất khó và tôi cũng đã tìm kiếm trong suốt 20 năm nay. Thông thường cũng có rất nhiều giải pháp ví dụ như giám sát và giải quyết minh bạch theo pháp luật. Bên cạnh đó có thể nghĩ đến chuyện thể chế chính trị có thể cũng cần thay đổi theo hướng tự do hóa để phù hợp với nền kinh tế.
“Nhưng việc này đối với Việt Nam có lẽ sẽ khó mà khả thi ở chỗ nếu bây giờ có tác động bên ngoài nhằm thay đổi thể chế chính trị đó nhưng những tác động đó cũng không thể làm thay đổi điều gì.
“Ngoài ra cũng có ý kiến trông chờ vào bản thân nội tại của Việt Nam tự thay đổi, nhưng điều đó chúng ta cũng đã chờ quá lâu.
“Theo tôi thì trước hết mọi hoạt động trong xã hội phải tuân theo luật. Khi luật đã được đặt ra, và anh vi phạm luật thì anh phải bị xử phạt đúng luật. Trước khi nói về dân chủ, cần phải xây dựng được một xã hội pháp trị.”
Bản quyền hình ảnhKAZUHIRO NOGI/AFP/GETTY IMAGESImage captionỞ Nhật, đảng cầm quyền và chính phủ luôn bị các đảng đối lập và người dân giám sát
Kinh nghiệm Nhật Bản
Là người đã có nhiều năm nghiên cứu về kinh tế Nhật Bản, nhà nghiên cứu kinh tế Đỗ Mạnh Hồng nhận xét về cách Nhật Bản phát triển nền kinh tế:
“Thực ra Nhật Bản không xảy ra tình trạng tư bản thân hữu như ở Việt Nam. Tất nhiên vẫn xảy ra những chuyện như lobby, nhưng thể chế chính trị của Nhật là hoàn toàn dân chủ. Đảng cầm quyền và chính phủ bao giờ cũng có những thành viên từ các Đảng đối lập và được người dân giám sát.
“Xã hội của họ cũng rất minh bạch. Cho dù chỉ là một hành vi rất nhỏ của một lãnh đạo cấp cao, người dân đều được biết một cách minh bạch và yêu cầu người lãnh đạo đó giải thích về hành vi của ông có phạm luật hay không.
“Bản thân các doanh nghiệp của Nhật, từ lớn đến nhỏ, cùng có trách nhiệm chính trị đối với xã hội rất cao. Họ chủ động cạnh tranh và phản đối các doanh nghiệp có hành động tư bản thân hữu. Vì vậy những hiện tượng như vậy ở Nhật gần như đã bị triệt tiêu hoàn toàn.”
Một chiếc xe du lịch nhỏ vận chuyển trái phép 20 công dân Việt Nam đã bị bắt giữ hôm 4/9 gần thị trấn Skole, khu vực Lviv, phó giám đốc lực lượng cảnh sát quốc gia Vyacheslav Abroskin, công bố thông tin trên Facebook.
Cơ quan truyền thông tư nhân UNIAN của Ukraine cũng đưa tin phát hiện 14 người đàn ông và 6 phụ nữ người Việt Nam bên trong chiếc xe van.
Facebook Vyacheslav AbroskinĐược biết, mỗi người phải trả khoảng 5.000-8.000 đôla để vượt biên.
20 người này không có giấy tờ tùy thân và đang tìm cách vào các nước ở Liên minh Châu Âu. Họ bị nghi ngờ là đã vượt qua biên giới Nga – Ukraine tại quận Hlukhiv, khu Sumy hai ngày trước đó.
Người lái xe, một công dân Ukraine, đã bị bắt. Được biết, những người vượt biên trái phép đã trả khoảng 5.000-8.000 đôla/người để vượt biên.
Trong bài đăng trên Facebook, ông Abroskin nói chiếc xe và tất cả tài liệu đã bị tịch thu để điều tra theo Khoản 2 của Điều 332 Bộ luật hình sự về “Vận chuyển bất hợp pháp người qua biên giới quốc gia”.
Trước đó ở vùng Chernihiv, các cảnh sát biên phòng cũng đã bắt giữ bốn công dân Bangladesh không có giấy tờ.
Vietnam – Cali Today News – Đã có thêm những xác nhận không thể chối cãi về tình trạng ngân sách lao dốc thảm hại khiến cho công an – một trong những lực lượng bị xem là “còn đảng còn mình” – phải chịu “quả báo”.
Báo Thanh Niên dẫn lời Đại tá Lê Tôi Sủng, Giám đốc Công an tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, cho biết trong 7 tháng đầu năm 2017, tại tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu có hơn 60 trường hợp công an xã, công an ấp nghỉ việc để ra ngoài làm công nhân, bảo vệ, phụ việc nhà giúp gia đình.
Tuy báo chí nhà nước ít khi đưa tin, hoặc hạn chế thông tin về sự thật chưa từng có trên, song tình trạng công an xã và trên cấp xã nghỉ việc không chỉ xảy ra ở Bà Rịa – Vũng Tàu mà còn là hiện tượng khá phổ biến ở nhiều tỉnh và kể cả thành phố khác.
Vào tháng Sáu năm 2017, một mục sư Tin Lành ở Sài Gòn cho biết cơ quan công an địa phương nơi ông cư trú có chủ trương giảm đến 30% nhân sự. Không biết vô tình hay hữu ý, từ khoảng một năm qua “cơ chế” an ninh canh theo (canh gác – theo dõi) mục sư này đã lơi hẳn. Nếu trước đó luôn có vài ba công an mặc thường phục “chốt” ngay trước nhà ông hàng ngày, từ giữa năm 2016 đến nay công an đã bỏ chế độ canh theo thường xuyên mà chỉ còn “chốt chặn” vào những đợt cao điểm như hành lễ tôn giáo hoặc các dịp lễ 30/4, 2/9…
Những nhân viên công lực đàn áp người biểu tình phản đối ô nhiễm môi trường tất sẽ phải chịu “quả báo”.
Ảnh: IJAVN.ORG
Cũng không biết vô tình hay hữu ý, kể từ thời điểm Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc bất chợt phát ra tán thán chưa từng có về “sụp đổ tài khóa quốc gia” vào đầu năm 2017, từ đó đến nay nhiều người hoạt động nhân quyền đã phản ánh chuyện họ bớt hẳn bị công an canh theo. Thậm chí đã xảy ra hai động thái khá trái ngược nhau: trong khi số người hoạt động nhân quyền bị công an tống giam từ đầu năm 2017 đến tháng 8/2017 lên đến con số 21, giới an ninh ở những thành phố lớn như Hà Nội, Sài Gòn lại không “dậu đổ bìm leo” – tức lợi dụng tình hình bắt bớ để tăng cường canh theo, sách nhiễu những người hoạt động nhân quyền chưa bị bắt – như những năm trước, mà vẫn “lặng như tờ”.
Vào những năm trước, một số người hoạt động nhân quyền cho biết mức “mật phí” dành cho an ninh theo dõi là 500.000 đồng/người/ngày đối với công an cấp thành phố, 300.000 đồng/người/ngày với công an cấp quận, và 100.000 đồng/người/ngày đối với công an cấp phường xã. Tuy nhiên từ năm 2016 đến nay, mức “thù lao bảo vệ đảng” này đã tụt hẳn: chỉ còn 300.000 đồng/người/ngày đối với công an cấp thành phố, 100.000 đồng/người/ngày cho công an cấp quận, còn công an cấp phường xã… không có gì.
“Có thực mới vực được đạo”. “Đạo” lại là tiền. Tiền ít nên chẳng có gì lạ khi giới an ninh vô công rồi nghề chuyên canh theo người hoạt động nhân quyền bỗng “hiền” hẳn đi.
Một con số từ công an Bà Rịa – Vũng tàu đã chứng thực cho tình trạng khốn khó của công an xã: mức phụ cấp của giới này đã rớt xuống chỉ còn 1,6 – 1,7 triệu đồng/người/tháng, tức giảm đến phân nửa so với những năm trước.
Mặc dù công an, cùng với quân đội, là lực lượng có hệ số lương cứng thuộc loại cao nhất quốc gia, nhưng thu nhập của những giới này ngày cang teo tóp trong cơn bão giá cả và lạm phát ở Việt Nam. Hàng năm, trong khi Chính phủ và Tổng cục Thống kê chỉ đưa ra chỉ số lạm phát dưới 5%, mức trượt giá thực tế cao hơn rất nhiều – có thể lên tới 20-30%. Một trong những nguồn cơn chính gây ra lạm phát là in tiền.
Vào tết nguyên đán năm 2017, một số nhân viên an ninh chuyên canh theo than vãn: tết năm trước còn được 180 ngàn đồng và một cặp bánh chưng, nhưng năm nay chỉ có 180 ngàn đồng mà không có bánh chưng!
Hệ lụy của ngân sách tồi tệ rõ ràng đang gây tác động tiêu cực ngay với giới công an trị và khiến xảy ra xu hướng khó cưỡng lại là một bộ phận trong giới này phải “ra đi tìm đường cứu thân”, đồng thời phác ra triển vọng không chỉ công an cấp xã, mà sắp tới còn cả công an cấp quận huyện và cấp tỉnh thành có thể rơi vào tình trạng “bán thất nghiệp”, “thu không đủ chi” và do đó có thể kéo nhau xin nghỉ việc.
Tuy thế, một tương lai không mấy mong đợi dành cho giới công an trị là tìm việc sẽ không mấy dễ dàng. Trong lúc tỷ lệ thất nghiệp thực tế ở Việt Nam lên đến ít ra 20% – gấp hàng chục lần con số báo cáo của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, nhiều cử nhân đại học còn phải chạy xe ôm hoặc làm công nhân…, những người có xuất thân công an ít chuyên môn, kỹ năng, lại là giới bị người dân và doanh nghiệp ít ưa nhất, sẽ rất khó để tìm được những công việc “màu mỡ” hay có mức thù lao cao. May ra chỉ có thể đi làm bảo vệ như một số công an xã sau khi xin nghỉ công việc “bảo vệ đảng”.
Ngày 29/8, tại Hội nghị Quân ủy Trung ương, Tổng bí thư đảng cộng sản Nguyễn Phú Trọng lại kêu gọi phải đẩy lùi cái gọi là “tự diễn biến, tự chuyển hóa”.
Ngay sau đó, trong ngày quốc khánh 2/9, một đảng viên cộng sản kỳ cựu và cũng là một trí thức, Giáo sư (GS) Tương Lai, đã ra tuyên bố rời bỏ đảng cộng sản của Nguyễn Phú Trọng để tiếp tục trung thành với đảng Lao Động của Hồ Chí Minh.
Theo như tôi hiểu, như vậy là đã có thêm một chính đảng công khai ngoài đảng cộng sản ở trong nước, đó là đảng Lao Động. Đảng này có một đảng viên công khai là GS Tương Lai và chúng ta vẫn chưa biết tên tuổi công khai của những đảng viên khác.
Tuy thế, theo như GS Tương Lai tuyên bố, đảng Lao Động có nhiều cảm tình viên ở ngay trong đảng Cộng sản: “Tôi hiểu rõ tôi không hề đơn độc. Trong Đảng còn nhiều đảng viên giữ được lý tưởng và phẩm cách đảng viên Đảng của Hồ Chí Minh, họ đã và đang thầm lặng nung nấu ý chí chiến đấu và bằng những cách riêng của mỗi người đã, đang và sẽ đấu tranh làm cho Đảng trong sạch trở lại, xứng đáng với vai trò lịch sử mà Đảng của Hồ Chí Minh từng có để cùng dân tộc đi tới trong bối cảnh mới.”
Với tâm tình cực kỳ trân quý bất kỳ nỗ lực nào nhằm dân chủ hóa đất nước, và rất yêu quý, tôn trọng GS Tương Lai, tôi cũng muốn thảo luận thêm một vài vấn đề từ kiến thức hạn hẹp của tôi. Tôi ý thức rất rõ rằng GS Tương Lai có tư duy, có chiến lược riêng và những gì ông phát biểu trên truyền thông chưa chắc thực sự là những gì ông suy nghĩ mà có khi lời phát biểu gây tranh cãi nào đó là để bảo vệ chính bản thân ông và gia đình ông trong chế độ toàn trị.
Chiến thuật lập đảng chính thống của Hồ Chí Minh đã từng thất bại
Thật ra, chiến thuật mà GS Tương Lai đang áp dụng thì cố GS Hoàng Minh Chính đã từng làm. Vào ngày 1/6/2006, GS Hoàng Minh Chính tuyên bố “phục hoạt” đảng Dân Chủ Việt Nam. Hồ Chí Minh là người đã ra lệnh cho GS Hoàng Minh Chính, dù đã là người cộng sản, vẫn đứng ra thành lập đảng Dân Chủ vào năm 1944, để thu hút thành phần trí thức tham gia vào mặt trận Việt Minh.
Khi cố GS Hoàng Minh Chính phục hoạt đảng Dân Chủ với tư cách là Tổng thư ký vào năm 2006, ông lấy danh nghĩa chính thống, rằng đảng Dân Chủ cũng là một đảng anh em với đảng Cộng sản, do Hồ Chí Minh sáng lập để giới lãnh đạo cộng sản hiện tại không thể quy chụp đảng Dân Chủ là một đảng “phản động”.
Tuy nhiên, sau khi cố GS Hoàng Minh Chính mất vào năm 2008, đến năm 2009 thì đảng Dân Chủ bị đàn áp và các lãnh đạo đảng cộng sản cầm quyền vẫn chụp cái mũ “phản động”, “lật đổ chính quyền” cho các đảng viên đảng Dân Chủ như Nguyễn Tiến Trung…
Do đó, tôi nghĩ rằng, nếu như đảng Lao Động bắt đầu phát triển lên được nhiều đảng viên như đảng Dân Chủ ngày trước, thì lãnh đạo đảng Cộng sản sẽ đàn áp. Hệ thống tuyên giáo và truyền thông có thể nhào nặn ra hàng ngàn lý do để chụp mũ GS Tương Lai và các đảng viên Lao Động khác là “phản động” để bắt bớ.
Người chết không thể lãnh đạo
Nếu chúng ta sa lầy vào cuộc tranh luận thân phận thực sự của Hồ Chí Minh là gì, công hay tội của ông ra sao, thì sẽ rất mất thời gian vì trong hoàn cảnh các sử gia không được lên tiếng một cách trung thực ở trong nước, các nguồn tài liệu bị hạn chế, bưng bít thì sẽ rất khó để có cái nhìn toàn diện, khách quan về Hồ Chí Minh.
Ở đây, những người dù ủng hộ dân chủ nhưng vẫn thần tượng Hồ Chí Minh, cần nhận thức rõ là ông Hồ đã mất vào ngày 2/9/1969. Ông sẽ không bao giờ sống lại để lãnh đạo hay chỉ đạo một đảng nào nữa. Thế nhưng, thời gian vẫn tiến về phía trước, đất nước vẫn tiến về phía trước và dân tộc này cần những con người lãnh đạo khác, giải pháp khác, tư tưởng khác phù hợp với hoàn cảnh đất nước hiện tại.
Giả sử ông Hồ sống lại vào thời điểm này thì chắc chắn cái nhìn của ông sẽ khác với trước đây vì hoàn cảnh toàn cầu và Việt Nam đã thay đổi quá nhiều: không còn chiến tranh lạnh nữa, không còn phân chia Nam – Bắc Việt Nam nữa, hầu như không còn ai trên thế giới tin vào chủ nghĩa Mác – Lênin nữa,…
Do đó, GS Tương Lai nên đưa ra cương lĩnh hành động cụ thể của đảng Lao Động để người dân có thể biết và ủng hộ, tham gia. Ông nên cụ thể hóa “tư tưởng Hồ Chí Minh” vào giải quyết từng vấn đề vĩ mô cụ thể của đất nước. Và cương lĩnh đó phải bảo đảm rằng, có thể hiện thực được qua các bộ luật chuẩn mực chứ không phải chỉ hô hào chung chung như các lãnh đạo đảng cộng sản vẫn làm.
Vấn đề không phải là đảng nào được độc quyền nhà nước, mà là thể chế chính trị
Ở lời tuyên bố trích dẫn ở phần đầu, GS Tương Lai cũng như một số đảng viên Cộng sản vẫn hy vọng họ có thể làm cho đảng cộng sản “trong sạch trở lại,xứng đáng với vai trò lịch sử mà Đảng của Hồ Chí Minh từng có để cùng dân tộc đi tới trong bối cảnh mới.”
Thực ra, vấn đề gốc rễ của Việt Nam là một đảng độc quyền chính trị, đứng trên pháp luật, tước đoạt quyền làm chủ của người dân. Bất kỳ đảng nào chủ trương độc quyền nhà nước cũng sẽ dẫn đến tình trạng suy đồi, hủ bại như đảng cộng sản hiện nay, dù đảng đó có tuyên bố là đi theo tư tưởng kiệt xuất của một vĩ nhân nào đó.
Đảng Dân Chủ, đảng Xã Hội, đảng Lao Động, hay Quốc Dân Đảng, đảng Đại Việt,… nếu như đi theo con đường độc tài thì cũng sẽ làm lụn bại quốc gia, bức hại dân chúng bằng cách bắt người, cướp của trái phép như tình trạng đất nước hiện tại.
Do đó, cái chúng ta cần tập trung là giải pháp tổng thể cho quốc gia, xây dựng nền tảng xã hội là pháp luật chuẩn mực, bắt đầu từ bản hiến pháp của toàn dân. Tập trung vào các giải pháp cục bộ cho cá thể hoặc đoàn thể sẽ lại quay lại con đường lầm lạc, mị dân từ ngày đảng Cộng sản cướp chính quyền năm 1945 đến nay.
Bản hiến pháp chuẩn mực của toàn dân phải đáp ứng được các tiêu chuẩn tối thiểu: đó là bảo đảm quyền công dân, quyền con người; bảo đảm nguyên tắc tản quyền, phân quyền nhà nước; bảo đảm giới hạn quyền lực nhà nước; và phải được toàn dân phúc quyết.
Bản Hiến pháp 1946 mà GS Tương Lai nhắc tới như kết quả của “tư tưởng Hồ Chí Minh” cũng chưa bao giờ được người dân chuẩn thuận phúc quyết, nên vẫn chưa thể là một bản Hiến pháp chuẩn mực. Nhà nước hiện tại không phải là một nhà nước pháp quyền, dân chủ, cộng hòa chính danh.
Không phải tranh cãi lý luận, mà là xây dựng lực lượng
GS Tương Lai đã tự nhận mình là: “Kiên trì dấn thân vào cuộc đấu tranh trên bình diện tư tưởng và lý luận một cách công khai.” Nhưng thực tế là về mặt tư tưởng và lý luận, đảng Cộng sản Việt Nam đã hoàn toàn thất bại, thể hiện qua việc giới lãnh đạo, ban tuyên giáo cộng sản không bao giờ dám đối thoại một cách thẳng thắn, công khai, công bằng với các tri thức như GS Tương Lai, dù mới đây ông Võ Văn Thưởng – Ủy viên Bộ Chính trị, trưởng ban Tuyên giáo Trung ương đã tuyên bố hùng hồn là đảng cộng sản “không sợ đối thoại, không sợ tranh luận”.
Có lẽ chính GS Tương Lai đã nhận thấy điều đó nên ông đã quyết định xây dựng đảng Lao Động. Điều buộc các lãnh đạo của đảng cộng sản phải ngồi xuống đàm phán là thế và lực của các lực lượng độc lập ngoài đảng cộng sản phải đủ mạnh, đủ đông.
Dù hiện tại như chính GS Tương Lai nhận xét: “Vì tôi biết rằng hiện tại chưa có một lực lượng chính trị nào có thể thay thế đảng cầm quyền hiện nay và kinh nghiệm lịch sử cho thấy chỉ những người cộng sản, những người đảng viên trong nội bộ đó tự chuyển biến để mà giải quyết vấn đề thay đổi thế chế chính trị giống như những nước xã hội chủ nghĩa khác đã làm.”
Đúng là hiện tại chúng ta chưa thấy có chính đảng nào công khai đủ thế lực ngang ngửa với đảng cộng sản. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là trong tương lai sẽ không có. “Kinh nghiệm lịch sử” cũng cho chúng ta thấy một điều khác, đó là “Tuy mạnh yếu có lúc khác nhau, Nhưng hào kiệt thời nào cũng có” (Bình Ngô đại cáo – Nguyễn Trãi).
Trong hoàn cảnh nhà cầm quyền cộng sản đang bắt bớ hàng loạt những người hoạt động trong phong trào dân chủ, trong các hội nhóm xã hội dân sự, các bloggers, việc GS Tương Lai tiếp tục tuyên bố trung thành với một đảng khác đảng cộng sản, thực sự là một việc làm đầy dũng cảm và cần thiết, để nhà cầm quyền biết rằng họ sẽ không bao giờ có thể làm tất cả người dân Việt Nam run sợ.
Do đó, tôi chúc GS Tương Lai và các đảng viên cộng sản thật sự yêu nước thương nòi khác sẽ xây dựng được đảng Lao Động đủ mạnh để thúc đẩy tiến trình dân chủ hóa thật sự của đất nước, trên nền tảng một bản hiến pháp chuẩn mực, dù có theo tư tưởng Hồ Chí Minh hay không. Tôi cũng chúc tất cả các đảng phái chủ trương dân chủ hóa đất nước bằng con đường ôn hòa, sẽ vượt qua thử thách, trở ngại để đi tới thành công.
Chiều ngày 3/9/2017, tại hội trường báo Người Việt, Orange County, California, buổi ra mắt sách “40 năm Thơ Việt Hải ngoại” do nhà thơ Nguyễn Đức Tùng chủ biên, Văn Việt và Người Việt Books xuất bản đã diễn ra thật vui vẻ, sôi nổi dưới sự dẫn dắt sinh động của nhà báo Đinh Quang Anh Thái.
Đông đảo các cây bút và bạn đọc yêu thơ đã đến dự; có những gương mặt văn hóa nổi bật như nhà thơ Nhã Ca, nhà thơ Đỗ Quý Toàn, diễn viên điện ảnh Kiều Chinh, nhà nhiếp ảnh Nick Út, nhà báo Tống Văn Công, nhà báo Phan Huy Đạt, nhà báo Phạm Phú Minh, nhà văn Trùng Dương, nhà văn Cung Tích Điền…; có những người đến từ xa (không tính chủ biên đến từ Canada) như nhà thơ Cung Trầm Tưởng (Minnesota), nhà thơ Trần Mộng Tú (Seatle, bang Washinton), nhà thơ Nguyễn Hàn Chung (Houston, Texas nơi đang trải qua cơn bão thế kỷ), đặc biệt có nhà thơ Hoàng Hưng thay mặt Văn Việt đến từ Sài Gòn.
Khán phòng luôn sôi động với những phát biểu và đọc thơ diễn cảm của nhà thơ Cung Trầm Tưởng, nhà thơ Đỗ Quý Toàn, nhà thơ Đặng Thơ Thơ, nhà nghiên cứu Bùi Vĩnh Phúc, nhà thơ Trịnh Y Thư, nhà thơ Hoàng Hưng, nhà thơ Vương Ngọc Minh, nhà thơ Nguyễn Hàn Chung, nhà thơ Nguyễn Đức Tùng…
Xin giới thiệu với bạn đọc lược ghi phát biểu của nhà thơ Hoàng Hưng.
Cảm nghiệm từ một người làm thơ trong nước về Thơ Việt Hải ngoại (lược ghi phát biểu tại buổi Ra Mắt Sách “40 năm Thơ Việt Hải ngoại” tại Orange County 3/9/2017)
Mời xem clip nhà thơ Hoàng Hưng phát biểu:
Hoàng Hưng
Tiếp xúc đầu tiên của tôi với thơ Việt Hải ngoại là tập Thơ Cao Tần (những năm 1970) hình như do nhà văn Nhật Tiến gửi về cho em trai là nhà văn Nhật Tuấn.
Ngay lập tức, tôi xúc cảm mạnh với tâm trạng bi phẫn, tuyệt vọng, cười ra nước mắt của người bị mất tất cả, bị lưu đầy cộng với nỗi nhớ thương tiếc nuối những gì thân yêu nhất… Những câu thơ hôm nay tôi còn nhớ và còn xúc động:
Ngày ngày phóng xe như thằng phải gió Đêm về nằm vùi nước mắt chứa chan
Sàn gác trọ những tâm hồn bão nổi
Những hào hùng uất hận gối lên nhau
Kẻ thức tỉnh ngu ngơ nhìn nắng mới:
Ta làm gì cho hết nửa đời sau?
Từ những năm đầu 1990:
Thơ Hải ngoại ào vào trong ngước, gây ấn tượng mạnh vì sự Mới Mẻ, tác động tới thơ trẻ (thông qua các Tạp chí Thơ, Hợp Lưu, các mạng Tiền Vệ, Gió O, Da Màu…)
Một số ấn tượng nổi bật:
– Các nhà thơ lớn tuổi vẫn tràn đầy năng lượng sáng tác (Trần Mộng Tú, Hoàng Xuân Sơn…) và có những người tiếp tục đổi mới đáng kinh ngạc (Nguyễn Đăng Thường, Nguyễn Xuân Thiệp…)
– Tiếng nói nữ táo bạo, nổi loạn: Nguyễn Thị Hoàng Bắc, Lưu Diệu Vân…
– Bứt phá, vượt qua biên giới Thơ/ Văn xuôi, Cái Thơ/ Cái Không Thơ, Cái Đẹp/ cái Tục, Cái Trữ tình/ Cái Giễu nhại… xác lập tính đương đại, hậu hiện đại : Đỗ Kh, Linh Đinh, Nguyễn Hoàng Nam, Lê Đình Nhất Lang, Ngu Yên…
– Hiện tượng Thơ Tân Hình Thức và Khế Iêm: ảnh hưởng rất mạnh vào trong nước, đã thành trường phái, có thể coi là “phong trào” duy nhất trong thơ Việt từ sau 1975 và xuyên biên giới.
– Tiếng Việt trong thơ hải ngoại: trái với định kiến thông thường là văn thơ hải ngoại bị cắt đứt với nguồn nên ngôn ngữ bị cũ kỹ, quá date, ta thấy có những trường hợp nhà thơ hải ngoại sử dụng tiếng Việt ngày càng sắc, đậm, phong phú, cập nhật những vốn từ đang sống, tiếng lóng, từ đường phố, một cách nhuần nhuyễn,… (đặc biệt ghi nhận ở Chân Phương, Linh Đinh, từ chỗ quen làm thơ tiếng Pháp, Anh hơn là tiếng Việt…)
– Thế hệ mới đầy sức sáng tạo: Lê Đình Nhất Lang, Đỗ Lê Anh Đào, Trang Đài Glassey Trầnguyễn, Lưu Diệu Vân, Như Quỳnh de Prelle, Pháp Hoan,…
– Sự đa dạng, phong phú về giọng điệu, phương pháp, từ cổ điển, lãng mạn đến hậu hiện đại…
– Sự “nối ruột” với trong nước: với người thơ Hải ngoại, VN ko còn là hoài niệm của người bị gạt ra ngoài, đứng từ xa và ko lối về, chỉ biết tiếc nuối đau buồn, VN giờ đây là nỗi niềm của người nhập cuộc, chia sẻ với mọi mặt mọi vấn đề của đất nước + sự không ngừng bổ sung lực lượng, tiếp máu từ trong nước qua những cuộc “vượt biên, tỵ nạn” kiểu mới:
– Thơ Việt Hải ngoại đủ yếu tố là một “nền thơ tự nó” không hề mang tính ngoại biên so với một dòng thơ được coi là “chính thống”, tồn tại song song với thơ Việt trong nước và cả hai hợp thành một nền thơ Việt toàn cầu!
Xin dẫn một bài thơ:
ĐÁP ỨNG
Khát
cầu xin một bát nước
chúng mang cho ta một bát máu tươi
Đói
cầu xin một nắm cơm
chúng ném vào mặt ta một nắm đá
Lang thang
cầu xin một nơi trú ẩn
chúng xây cho ta những dãy ngục vững chắc
Sống
đòi hỏi chút Tự Do
chúng cho ta một viên đạn chì ngay vào giữa trán
(Pháp Hoan)
Bài thơ này là của 1 nhà thơ quốc nội hay hải ngoại? Nếu suy diễn theo nội dung, giọng điệu, dễ kết luận là thơ trong nước. Nhưng đây lại là của một nhà thơ hải ngoại sống ở Đức. “Ta” ở đây không thể phân biệt quốc nội hay hải ngoại. TA là nhà thơ Việt, con người Việt TỰ DO bất kể ở trong hay ngoài nước.
Nếu phải dùng cái từ thời thượng của trong nước là “hòa hợp dân tộc”, thì TỰ DO chính là tinh thần cốt tử của sự “hòa hợp” ấy. SỰ HÒA HỢP CỦA NHỮNG CÂY BÚT, NHỮNG CON NGƯỜI TỰ DO.
Video clip phát biểu của nhà thơ Dương Đức Tùng:
Một số hình ảnh của nhà thơ Hoàng Hưng gửi trang Tiếng Dân:
Nhà thơ Nguyễn Đức Tùng & nhà thơ Hoàng Hưng. Nguồn: Hoàng HưngNhà thơ Nguyễn Đức Tùng ký tặng sách cho người tham dựCác nhà thơ Khế Iêm, Vương Ngọc Minh, Hoàng HưngNhà thơ Hoàng Hưng, nhà thơ Cung Trầm TưởngHàng đầu: nhà thơ Phan Tấn Hải, nhà thơ Vương Ngọc Minh, nhà thơ Hoàng Hưng, nhà nghiên cứu Bùi Vĩnh Phúc và phu nhân. Hàng sau: nhà thơ Đặng Thơ Thơ, họa sĩ Ngọc, nhà thơ Nguyễn Đức Tùng và phu nhân, nhà thơ Trịnh Y Thư.
Trích từ bài báo Thanh Niên ngày 17/8: “Hoàn Cầu thời báo đưa tin hơn 18.000 tàu cá, 66.000 thủy thủ và 260.000 ngư dân thuộc tỉnh Hải Nam đã quay về cảng nhà khi cái gọi là lệnh cấm đánh bắt cá có hiệu lực từ ngày 1.5“.
Tàu cá Trung Quốc rầm rộ ra khơi. Ảnh: Reuters
Báo Người Việt có bài: Trung Quốc coi thường phản ứng của Việt Nam về tập trận. “Trước các hành động bá quyền bành trướng và mang tính cách đe dọa của Bắc Kinh trên Biển Đông, đây không phải là lần đầu tiên Bộ Ngoại Giao Việt Nam ‘bày tỏ quan ngại sâu sắc’ và kêu gọi ‘không lặp lại các hành động làm phức tạp thêm tình hình trên Biển Đông’. Nó đã được lặp đi lặp lại từ năm này sang năm khác như một điệp khúc rất quen tai“.
Thêm ý kiến về bộ sách Lịch sử Việt Nam
BBC có bài của hai tác giả Dương Danh Huy và Lê Trung Tĩnh: VNCH: thuộc địa kiểu mới hay quốc gia có chủ quyền? Hai tác giả cho rằng, việc PGS-TS Trần Đức Cường nói “Chính quyền Việt Nam Cộng hòa là một thực thể ở miền Nam Việt Nam” là bình thường, chẳng có gì đáng mừng bởi vì VNCH “đã từng hiện hữu“.
Việc chính quyền VNCH đại diện pháp lý cho vùng lãnh thổ phía nam vĩ tuyến 17, có nghĩa “sự khẳng định chủ quyền đối với Hoàng Sa, Trường Sa của chính quyền VNCH hoàn toàn có giá trị pháp lý“. Do vậy sự im lặng của chính quyền VNDCCH bởi họ không phải là đại diện pháp lý, sẽ “ít có giá trị pháp lý đối với chủ quyền trên hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa“.
Theo các tác giả, hai điều trên là “tối cần thiết trong cuộc tranh biện về chủ quyền đối với hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa“.
Nhân quyền ở Việt Nam
Nhà hoạt động Paulus Lê Sơn có bài: Một Linh mục Công giáo bị khủng bố tại Việt Nam. Ông Sơn cho biết: Sáng ngày 4/9/2017, tại khuôn viên nhà thờ Thọ Hòa, Giáo phận Xuân Lộc, một nhóm khoảng 20 người “đứng đầu là Nguyễn Trọng Nghĩa đã đột nhập vào nơi ở của Linh mục Giuse Nguyễn Duy Tân và thực hiện hành động khủng bố tinh thần, có thể nguy hiểm đến cả tính mạng“.
Những người này đã mang theo vũ khí gây sát thương là súng ngắn và lựu đạn. Mặc dù công an xuất hiện, nhưng họ đã “không thực hiện những công việc cần thiết đối với nhóm người khủng bố đang thực hiện phạm tội quả tang“. Trên Facebooker Lê Văn Sơn cho biết: “chúng đã đã viết những biên bản chối bỏ việc chúng làm, khẩu súng là do chúng nhặt được bên đường. Liệu đây có phải là động tác để chúng chối tội, tránh sự trừng phạt của pháp luật?”
Mời xem video clip của LM Nguyễn Duy Tân:
Facebooker Lê Mỹ Hạnh đặt câu hỏi: Thế lực nào đứng sau, bảo kê cho những kẻ côn đồ này? Cô Hạnh viết: “Thế lực nào đứng sau và bảo kê cho những kẻ côn đồ này để chúng ngang nhiên dùng vũ khí công khai giữa ban ngày khủng bố, uy hiếp tính mạng của người dân? Có phải Nhà cầm quyền CSVN đang dung túng cho những tội ác, tiếp tay cho côn đồ để gây chia rẽ nhân dân? Chia rẽ tôn giáo?”
Còn đây là clip của Nguyễn Trọng Nghĩa:
Nhà báo độc lập JB Nguyễn Hữu Vinh có bài: Trên mức cùng quẫn là sự khốn nạn. “Đám du đãng, côn đồ này mang theo cờ đỏ, sao vàng, băng rôn loa đài và được trang bị cả súng, roi điện để ‘chiến đấu’ với linh mục và giáo dân ở đây…Nhưng, tất cả chỉ là trò hề cho thiên hạ cười mà thôi. Bởi ai cũng biết rằng việc dùng đám giả giáo dân này thì chắc chắn sẽ thất bại nhục nhã. Bởi không có sự dối trá, đội lốt hoặc mạo danh nào có thể thắng nổi sự thật“.
Mục “Chống diễn biến hòa bình” của báo QĐND
Báo QĐND có bài: Cảnh giác với hành vi đánh tráo khái niệm tội phạm. Sau khi múa vài đường kiếm, nêu tên những nhân vật tranh đấu đã bị bắt, như Nguyễn Văn Đài, Lê Thu Hà, Nguyễn Bắc Truyển, Trương Minh Đức, Phạm Văn Trội, Nguyễn Trung Tôn, Hoàng Đức Bình… bài báo kết luận:
“Mỗi quốc gia đều có một hệ thống pháp luật của riêng mình… không thể lấy tiêu chí luật pháp, tiêu chí tự do dân chủ của nước này để quy chiếu và áp dụng đối với nước khác. Việc Nhà nước Cộng hòa XHCN Việt Nam duy trì hệ thống luật pháp của mình, xử lý công dân của mình khi họ phạm tội theo quy định của pháp luật là điều hoàn toàn đúng đắn“.
Thế còn việc xông vào nước khác bắt cóc người, bất chấp luật pháp nước sở tại, cũng như luật pháp quốc tế là “hoàn toàn đúng đắn“?
Cập nhật vụ bắt cóc ông Trịnh Xuân Thanh
Trang mạng Thời Báo cho biết: Phát hiện danh tính 3 mật vụ từ Việt Nam tham gia bắt cóc ông Trịnh Xuân Thanh. Bài báo cho biết, cảnh sát điều tra Berlin đang truy nã 3 người đàn ông từ Việt Nam sang Đức vào thời điểm từ ngày 21/7 đến 23/7 với “nhóm trưởng là môt người đàn ông có độ tuổi khoảng 50, 2 người còn lại từ 30 đến 40 tuổi.”
Một chuyên viên Đức nhận định, “khi chứng minh được đối tượng có liên quan thì sẽ phải chịu khung hình phạt từ 1 đến 5 năm tù cho tội hỗ trợ bắt cóc, ngoài ra các đối tượng trực tiếp tham gia bắt cóc sẽ chịu phạt tù từ 5 đến 10 năm, trường hợp nguy hiểm có thể ngồi tù chung thân“.
Theo ông Vũ Kỳ Văn, trong khi LS Nguyễn Thanh Tuân đưa ra những nhận định chủ quan, không có căn cứ, rồi tung hỏa mù nhằm thuyết phục người đọc tin vào nhận định của ông ta, kiểu như, do đặc điểm giữ bí mật của Tòa Trọng tài, nên “rất có thể những thông tin chính thức về nội dung, diễn biến và kết quả (chi tiết) của vụ kiện này sẽ không bao giờ được công bố rộng rãi”.
Mời nghe clip, luật sư Lê Trọng Quát nói về vụ kiện của ông Trịnh Vĩnh Bình:
Phản biện GS Tương Lai
Tác giả Thạch Đạt Lang có bài: Cảm nghĩ về bản tuyên bố bỏ đảng của Giáo sư Tương Lai. Tác giả nêu ra những mâu thuẫn khi GS Tương Lai bỏ đảng Nguyễn Phú Trọng, quay trở lại đảng Lao Động, vì theo ông, đảng nào cũng là đảng Cộng sản, vì điều lệ, cương lĩnh của hai đảng này không có gì khác.
Tác giả đặt câu hỏi: “Khi quay trở lại với tư cách đảng viên đảng Lao Động Việt Nam, đảng của Hồ Chí Minh để tiếp tục chiến đấu, không thấy ông Tương Lai nói rõ là trở lại với đảng của Hồ Chí Minh vào thời điểm nào, năm 1930, 1951, 1960 hay 1991?”
Tác giả Trung Nguyễn có bài: Về hướng đi xây dựng đảng chính trị trong tiến trình dân chủ hóa. Tác giả viết: “GS Tương Lai nên đưa ra cương lĩnh hành động cụ thể của đảng Lao Động để người dân có thể biết và ủng hộ, tham gia. Ông nên cụ thể hóa ‘tư tưởng Hồ Chí Minh’ vào giải quyết từng vấn đề vĩ mô cụ thể của đất nước. Và cương lĩnh đó phải bảo đảm rằng, có thể hiện thực được qua các bộ luật chuẩn mực chứ không phải chỉ hô hào chung chung như các lãnh đạo đảng cộng sản vẫn làm“.
Dân Đồng Tâm thể hiện quyết tâm giữ đất
Facebooker Chú Tễu đưa tin: Nhân dân Đồng Tâm tuyên chiến và sẵn sàng đổ máu để giữ đất. Ngày 3/9/2017, toàn dân xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, TP Hà Nội đã tổ chức “Hội nghị để xác định cuộc đấu tranh Chống Tham Nhũng của người dân đang đi vào giai đoạn quyết liệt nhất, thách thức nhất. Hội nghị đã thống nhất lập Biên bản để thông báo rộng rãi đến nhân dân cả nước và nhân dân thế giới biết“.
Tại Hội nghị, người dân đã thống nhất: “Từ ngày 3 – 9 – 2017 nhân dân xã Đồng Tâm tuyên chiến với bọn tham nhũng, giặc nội xâm. Nhân dân xã Đồng Tâm sẵn sàng đổ máu để giữ bằng được đất của nhân dân ta. Kẻ nào từ chính quyền, công an đến quân đội vào cướp đất sẽ bị tan xác. Thà mất tất cả xã Đồng Tâm, còn một người cũng quyết chiến đến cùng”.
Tác giả Kông Kông có bài: Củi, lửa, lò và Cháo lú. Tác giả viết, “sau Hội nghị ‘Diên Hồng’ Đồng Tâm với Tuyên bố ‘Dân Đồng Tâm giữ đất đến hơi thở cuối cùng’, bây giờ đến lúc người Đồng Tâm ‘sẵn sàng đổ máu để giữ đất‘được viết tay trên giấy hôm 3/9/2017 cầu cứu Liên Hiệp quốc giúp đỡ, như vậy thì đảng trưởng Nguyễn Phú Trọng khỏi cần nhóm lò nữa vì lò Đồng Tâm đang nóng sẵn, chỉ cần đưa ‘củi’ vô thôi. Nhưng loại ‘củi’ nào đây?”
Nhà hoạt động Nguyễn Anh Tuấn nhận định: “Không phải lúc này thì còn lúc nào bỏ đi cái quy định ‘đất đai thuộc sở hữu toàn dân-nhà nước thống nhất quản lý’ – nguồn cơn của vô số oan khiên khắp cả nước? Sao lại muốn dồn dân vào đường cùng để rồi gây ra bất ổn xã hội, binh đao loạn lạc?”
Bê bối thuốc điều trị ung thư giả
Báo Một Thế Giới có bài của PGS.TS.DS. Phạm Khánh Phong Lan: ‘Những người nói H-Capita 500mg là thuốc thật đều không có chuyên môn dược’. Bà Lan cho biết: “Thứ trưởng Nguyễn Viết Tiến đại diện cho Bộ Y tế nói thuốc H-Capita 500mg Caplet là thuốc thật, nhưng ông cũng chỉ là một bác sĩ, chứ không phải là dược sĩ; còn lại những người khác nói thuốc này là thuốc thật mà tôi biết đều là những người không có chuyên môn về dược, kể cả PGS.TS Trần Thị Hồng Phương – Phó Cục trưởng Cục quản lý Y dược Cổ truyền (Bộ Y tế), lên tiếng với báo chí mới đây cũng không có kiến thức về dược”.
Bà Lan nói thêm: “Ở nước ngoài hàng rào kỹ thuật để nhập khẩu thuốc vào nước họ rất nghiêm ngặt. Các công ty ở Việt Nam muốn xuất khẩu thuốc sang nước ngoài cực kỳ khó. Nước sở tại họ đến tận Việt Nam để xem quy trình, nhà máy có tuân thủ chất lượng và còn kiểm nghiệm mẫu. Trong trường hợp nước sở tại không thể đến Việt Nam được thì họ nhờ một đơn vị thanh tra trung gian kiểm tra giúp và chi phí đó các công ty dược của Việt Nam phải chi trả.”
Báo Pháp luật TP có bài phỏng vấn với ông Trần Hùng, Phó Chánh Văn phòng Thường trực Ban chỉ đạo Quốc gia về chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả: Vụ VN Pharma: ‘Nói gọn H-Capita là hàng giả’.
Ông Hùng cho biết: “Ngay từ khi kinh doanh loại thuốc này, Công ty VN Pharma đã có ý định không trung thực. Họ nại ra cái tên của một công ty không có thật ở Canada dùng làm tên hãng sản xuất để phục vụ mục đích kê khai hồ sơ nhập khẩu thuốc. Như vậy, họ đã cố tình giả mạo nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa,”
Ông Hùng khẳng định: “Phải coi ai sản xuất, kinh doanh hàng giả những hàng hóa như thuốc, dược liệu, mỹ phẩm… là tội ác, là tội trực tiếp hay gián tiếp giết người và cần được nghiêm trị, trả lại tính nghiêm minh, công bằng cho xã hội. Chỉ khi chúng ta xác định và nhận diện chính xác như vậy thì mới xử lý nghiêm có tác dụng răn đe, tránh cho rất nhiều VN Pharma trong tương lai.”
Nhà báo Huy Đức bình luận: “Cho đến giờ này, Bộ trưởng Y Tế và các thứ trưởng khác vẫn phải ‘lấy thân mình lấp lỗ châu mai’ chứng tỏ thế lực của thứ trưởng Trương Quốc Cường kiêm Cục trưởng Cục Quản lý dược là rất ghê gớm. Bà Tiến tỉnh táo thì phải cấm tiệt cấp dưới phát ngôn, H-Capita là giả hay kém chất lượng không còn là câu chuyện của Bộ nữa mà là của các cơ quan tố tụng“.
Ông Nguyễn Việt Hùng, Phó Giám đốc Công an tỉnh Tiền Giang khẳng định: “Không có nhận văn bản nào của BOT Cai Lậy đề nghị công an tỉnh xử lý tài xế đưa tiền lẻ mua phí để phản đối trạm thu phí đặt sai chỗ và giá phí cao. Nếu có nhận văn bản đó, chúng tôi cũng không đồng ý quan điểm xử lý tài xế đưa tiền lẻ, bởi quy định pháp luật không cấm.”
Tuy nhiên, theo báo Người Lao Động, nhiều tài xế phản ánh qua đường dây nóng là đã bị công an xã và công an phường mời lên trụ sở công an để “trao đổi sự việc có liên quan“.
Facebooker Nguyễn Huy Cường đưa tin: BOT Chợ Đường cái Cái Hưng Yên hôm 4/9 đã “tiếp sức cho Cai Lậy” với vài km xe cộ ùn ứ, buộc nhân viên trạm bỏ cabin xuống tận cửa xe nhận tiền, tươi cười đếm. Trong lúc Cảnh sát cơ động, CS giao thông tỏ ra “ôn hòa, lịch sự và không can thiệp.”
Báo Giáo dục có bài: Lợi nhuận khủng nhờ giỏi kinh doanh hay … “móc túi” nhân dân. Đó là sự độc quyền của Nhà xuất bản Giáo dục trong việc xuất bản sách giáo khoa mà “mỗi năm chỉ chỉnh sửa chút xíu rồi phát hành sách khiến học sinh không thể dùng lại sách cũ“.
Bài báo nhấn mạnh: “Lợi nhuận quá lớn từ xuất bản sách giáo khoa nói đúng nghĩa là hành động ‘móc túi’ công khai của nhà xuất bản, người dân biết nhưng không thể chống lại. Nếu sử dụng cụm từ ‘nhóm lợi ích’ thì rõ ràng một mình Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam (kể cả mấy chục công ty con) không thể tạo nên một ‘nhóm’ đủ mạnh để tồn tại từ từ kỳ thanh tra năm 2006 đến nay“.
Báo Dân Trí có bài: Nghịch lý giáo dục Việt Nam: Các đại học thi nhau giành giật “nồi cơm” cao học. Bài báo ví von, việc một số trường Đại học kém chất lượng “cấm vận” các sinh viên của mình học tại các trường có uy tín nhằm “tận thu”: “Để ‘nồi cơm’ luôn đầy, để vơ vét nguồn tuyển, các trường Đại học này không cho giảng viên trẻ được đi học cao học ở các trường Đại học hàng đầu như Đại học Bách khoa, Đại học Quốc gia HN… buộc giảng viên phải học Cao học tại Trường theo kiểu ‘của nhà trồng được’.”
Báo Nhân Dân có bài: Để “tàu 67” bám biển, vươn khơi. Tổng hợp từ báo Nhân Dân cho thấy, một số tiền khổng lồ cho vay theo Nghị định 67/CP, nhưng đến nay rất nhiều ngư dân phải khóc ròng: “Theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN), đến ngày 15-7-2017, các ngân hàng đã giải ngân cho vay đóng mới, nâng cấp tàu cá với giá trị 9.012 tỷ đồng…”
Theo Phó Vụ trưởng Tín dụng các ngành kinh tế (NHNN) Trần Văn Tần, thời điểm này, “đã phát sinh 50 khoản vay với dư nợ 726 tỷ đồng bị quá hạn. Trong đó có 10 khoản vay bị chuyển nợ xấu với số tiền gần 136 tỷ đồng“.
Nguyên nhân dẫn đến khả năng trả nợ của chủ tàu bị hạn chế “là do tàu đóng mới không bảo đảm chất lượng, không khai thác được mà phải nằm bờ, hoặc tàu đã đưa vào khai thác nhưng phải sửa chữa thường xuyên, nguồn lợi hải sản ngày càng cạn kiệt,… dẫn đến chủ tàu không có nguồn thu để trả nợ ngân hàng đúng hạn“.
Còn nhớ, hai công ty đóng tàu Nam Triệu và Đại Nguyên Dương thống nhất phương án sửa chữa xong các tàu vỏ thép của Bình Định hư hỏng chậm nhất trong tháng 8, nhưng nay đã sang tháng 9/2017 vẫn chưa thấy động tĩnh gì.
Vingroup có sản xuất được ô tô VinFast?
Blogger Phương Thơ có bài: Khi doanh nghiệp của VN hay ảo giác đứng nhất thiên hạ. Theo tác giả: “VN muốn có một hãng xe ô tô nội địa hóa trên 60% thì đầu tiên họ phải có các công ty chế tạo và sản xuất thép cao cấp. Điều đó có nghĩa là VN nuôi tham vọng vượt xa cả các hãng xe của Ấn Độ và bỏ xa các hãng xe của TQ. Đó là háo danh khi ngay cả lĩnh vực sản xuất thép công nghệ cao thì VN còn đi sau TQ cả nửa thế kỷ, và đi sau Mỹ, Nhật, Hàn Quốc cả hơn 1 thế kỷ rưỡi“.
Tác giả cho rằng, “có lẽ do Vingroup hết còn khí cụ đầu tư bất động sản ở VN, đã hết của tăng và hết còn đất vàng nên bây giờ người ta mới chuyển qua hình thái sản xuất xe hơi gấp rút khi chưa có bất cứ nền móng ngành công nghiệp phụ trợ nào cả. Chỉ nói đến sản xuất thép khung cho xe ô tô thôi có lẽ VN còn lâu mới chế tạo được chứ chưa nói đến sản xuất bạc bi, bạc đạn, hay phuộc nhún, nhíp xe ô tô,…. Có lẽ họ sẽ nhập linh kiện về chế ráp, kể cả nhập linh kiện của TQ về chế ráp thì may ra mới bán được chiếc xe giá cạnh tranh được“.
Sau vụ thử bom nhiệt hạch của Bắc Hàn hôm 3/9, Mỹ chính thức lên tiếng cảnh báo: Mỹ cảnh báo phản ứng quân sự dữ dội’ với Bắc Hàn. Bộ trưởng Quốc Phòng Hoa Kỳ, ông James Mattis nói: “Bất cứ mối đe dọa nào đối với Hoa Kỳ hay các vùng lãnh thổ – bao gồm cả Guam – hoặc các đồng minh của chúng ta, sẽ bị đáp trả với một phản ứng quân sự dữ dội, một phản ứng hiệu quả và mãnh liệt”.
Để tìm phương cách đối phó: Hội đồng Bảo an LHQ họp khẩn về Bắc Hàn,“với đại diện của Mỹ tại Liên Hiệp Quốc, bà Nikki Haley, thông báo rằng Hoa Kỳ sẽ công bố một nghị quyết mới về Bắc Hàn trong tuần này và muốn đưa ra bỏ phiếu tại Hội đồng Bảo an vào tuần tới”.
Trong khi đó, một đồng minh của Bắc Hàn lên tiếng:Nga chỉ trích phản ứng của Mỹ về Bắc Hàn. VOA dẫn nguồn từ Reuters cho biết, Thứ trưởng Ngoại giao Sergei Ryabkov nói với các phóng viên tại một hội nghị thượng đỉnh của nhóm năm cường quốc mới nổi gọi tắt là BRICS: “Thật rõ rằng trong tình thế hiện nay, bất kỳ bước đi vụng về nào cũng có thể dẫn tới sự bùng nổ, bùng nổ về mặt chính trị, bùng nổ về quân sự, và không chỉ dẫn tới một vụ nổ hạt nhân”.
Tuy nhiên có lẽ Nam Hàn là nước lo lắng nhất về cuộc thử hạt nhân của Bắc Hàn. RFI đưa tin: Hàn Quốc tập trận bắn tên lửa trả đũa vụ Bắc Triều Tiên thử hạt nhân. “Theo thông báo của bộ Tham mưu liên quân Hàn Quốc 04/09/2017, quân đội Hàn Quốc đã tiến hành tập trận bắn tên lửa, bao gồm cả tên lửa đạn đạo tầm xa, với giả định tấn công vào khu vực phía đông bắc Bắc Triều Tiên, nơi mà Bình Nhưỡng thực hiện vụ thử bom nhiệt hạch, ngày hôm qua”.
Nam Hàn còn phỏng đoán: Bắc Hàn ‘có thể phóng thêm tên lửa’. Ông Hang Kyoung-soo, Thứ trưởng tạm quyền của Hàn Quốc phụ trách về chính sách quốc phòng, nói trong một cuộc điều trần trước quốc hội hôm 4/9: “Chúng tôi tiếp tục thấy các dấu hiệu về khả năng phóng các tên lửa đạn đạo. Chúng tôi dự báo Bắc Hàn có thể phóng một quả tên lửa đạn đạo xuyên lục địa”.
Theo RFI, giới phân tích chính trị góp phần giải mã vụ Bắc Triều Tiên thử hạt nhân lần thứ 6, cho rằng, “việc chính quyền Bình Nhưỡng tuyên bố thử thành công bom H., tức bom nhiệt hạch – mà nhiều thông số cho thấy đây là sự thực – buộc cộng đồng quốc tế phải xem xét nghiêm túc các lời đe dọa”.
Đối với Châu Á, “vụ nổ thử quả bom H của Bắc Triều Triều Tiên hôm 03/09 không chỉ làm đất nước này rung chuyển mà còn làm sự ổn định của châu Á, xa hơn là sự ổn định của cả hệ thống quốc tế trở nên bất ổn”. Hạt nhân Bắc Triều Tiên: Ổn định của châu Á bị đe dọa (RFI).
Và vụ Bắc Hàn cho nổ bom nguyên tử chỉ vài giờ trước buổi khai mạc hội nghị thượng đỉnh khối BRICS, ngày 03/09/2017, không phải là ngẫu nhiên, nhưng tín hiệu gì đây? Thử bom nguyên tử: Kim Jong Un “vỗ mặt” Tập Cận Bình?(RFI).
Chán nản vì buổi họp thượng đỉnh BRICS bị trái bom của Bắc Hàn làm lu mờ hay chăng mà ông Tập mất cả hứng thú xây Con Đường Tơ Lụa? RFI cho hay, họ Tập chỉ chi ra 80 triệu đô la kỳ này cho dự án dự tính 124 tỷ: Thượng đỉnh BRICS: Đóng góp khiêm tốn của Trung Quốc (RFI).
Campuchia triệt hạ đối lập
Sau vụ Hun Sen cho bắt thủ lĩnh đối lập hôm 3/9/2017, VOA cho biết: Mỹ lên án ông Hun Sen, Trung Quốc hậu thuẫn. “Tại một cuộc họp báo ở Bắc Kinh, khi được hỏi về vụ bắt giữ trên, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng nói rằng Trung Quốc ‘ủng hộ nỗ lực của chính phủ Campuchia nhằm bảo vệ ổn định và an ninh quốc gia’.”
Đối lập Campuchia kêu cứu với quốc tế:Bị dồn vào chân tường, đối lập Campuchia kêu cứu. “Reuters dẫn lời bà Mu Sochua nói rằng phe đối lập đã làm hết sức mình, và sẽ không kêu gọi biểu tình vì phe này đặt niềm tin vào hình thức phản kháng bất bạo động.Bà nói rằng giờ là lúc thế giới phải cứu giúp đất nước Campuchia, vốn mất nhiều thập kỷ để hồi phục sau thời kỳ diệt chủng của Khmer Đỏ“.
Liên quan tới người Thượng Việt Nam ở Campuchia, LHQ khẳng định 29 người trong số 36 người Thượng ở Phnom Penh, “phải được công nhận là người tị nạn. Khi bác bỏ đơn xin tị nạn của họ, Cam Bốt sẽ có thể trả họ về (Việt Nam) với lý do là họ không phải người tị nạn, và đó là một đánh giá sai lầm cho mọi trường hợp.” Cam Bốt: Kế hoạch gởi trả người Thượng về Việt Nam bị tố cáo(RFI).
Sách: Phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” về tư tưởng trong cán bộ, đảng viên hiện nay, do ông Trương Minh Tuấn, Bộ trưởng 4T chủ biên.
Có lẽ đã được Bắc Kinh cho biết trước về cuộc diễn tập bằng đạn thật của Hải Quân Trung Quốc cách bờ Đà Nẵng chỉ 75 hải lý vào đầu tháng 9, nên vào ngày 29/8/2017, tại Hội nghị Quân Ủy Trung ương, Tổng Bí Thư Đảng kiêm Bí Thư Quân Ủy Nguyễn Phú Trọng nghiêm trọng cảnh giác Quân Đội Nhân Dân: tuyệt đối không được để xảy ra “những biểu hiện tự diễn biến, tự chuyển hóa trong nội bộ”. Rõ ràng đây tiếp tục là mối lo âu hàng đầu của lãnh đạo, có ưu tiên cao hơn cả nhu cầu bảo vệ chủ quyền đất nước.
Nhưng trước hết, bản thân có bằng tiến sĩ ngành Xây Dựng Đảng, ông Trọng dư biết “tự diễn biến, tự chuyển hóa” chỉ là tên mới cho một chiến thuật rất cũ trong mọi chế độ cộng sản. Tại Liên Xô nó từng có tên như “Trotskist”, “Chủ nghĩa Xét Lại”, “Diễn Biến Hòa Bình” …
Ở Trung Quốc nó còn có nhiều tên hơn nữa, lúc thì “Cực Đoan Cánh Tả”, lúc thì “Phản Động Cánh Hữu”, “Kiêu Căng Cộng Sản”, “Âm Mưu Bè Lũ Bốn Tên” … Tức các nhãn hiệu nghe rất nghiêm trọng nhưng không thực sự có bao nhiêu ý nghĩa. Chúng được các lãnh tụ thuộc phe mạnh đang nắm quyền tùy tiện dán lên các đồng chí thuộc phe đối thủ để tấn công toàn diện, tiêu diệt tận gốc, và xóa tên vĩnh viễn trong hàng ngũ đảng.
Thật vậy, phía mạnh cũng nhiều lúc buộc phải lấy một số quyết định đổi thay theo chiều ngược với các quan điểm cộng sản cốt lõi như kinh tế thị trường, nhà nước pháp quyền … Nhưng những thay đổi đó đều do “tinh thần cách mạng triệt để dẫn đến quyết định sáng suốt đổi mới”; còn các đổi thay tương tự do cánh thua chủ trương đều vì “đầu óc phản cách mạng đã có từ lâu, dần dần dẫn đến những hành động biến chất”.
Chỉ sau khi Liên Xô sụp đổ, định nghĩa về “tự diễn biến, tự chuyển hóa” mới được bồi thêm. Tại cốt lõi, “tự diễn biến, tự chuyển hóa” chỉ đơn giản là hiện tượng một số người trong guồng máy cai trị từ từ nhận ra giới cầm quyền không thực tâm, không làm như lời nói, đầy gian xảo; Rồi những người đó tiến đến nhận thức, đây là một chế độ làm khổ nhân dân, dùng cả tính mạng nhân dân cho tham vọng riêng của vài lãnh tụ, thậm chí còn khủng bố nhân dân trường kỳ; Và từ đó những người này bật lên các suy nghĩ phải làm sao cho guồng máy yếu đi, mất bớt khả năng đày đọa nhân dân.
Đó là hiện tượng mà giới lãnh đạo độc tài nào cũng sợ. Đặc biệt giới lãnh đạo Việt Nam lại càng sợ hơn nữa sau ngày Liên Xô và Đông Âu sụp đổ. Nhưng điều oái oăm là đã có thời lãnh đạo đảng hết lời ca ngợi hiện tượng “tự diễn biến”.
Thật vậy, khi chưa nắm được quyền tại miền Bắc trong thời chống Pháp và lúc chưa nắm được miền Nam trong thời chống Mỹ, hễ có cá nhân trí thức nào đang sống trong lòng “địch” mà bỗng chuyển đổi tư tưởng, chống lại chính quyền, đảng tặng ngay danh hiệu mỹ miều là người “giác ngộ cách mạng”, rồi bồi thêm hàng loạt các nhãn khác như “thành phần dân tộc cấp tiến”, “trí thức yêu nước”…
Điểu khó nuốt cho đảng là đang có rất nhiều người so sánh chế độ hiện nay với các chế độ trong quá khứ, so sánh với từng điểm cụ thể mà chính ông Hồ Chí Minh từng tố cáo chế độ thực dân Pháp. Họ đều thấy nhà nước hiện nay tệ hại hơn rất nhiều lần về mọi mặt so với nhà nước thực dân. Và nếu so với chính quyền VNCH thì lại càng tệ hại hơn nữa. Vì vậy, lấy lý do gì để lên án những người “tự diễn biến, tự chuyển hóa” muốn chấm dứt các bất công và thối rữa trong xã hội hiện nay, đặc biệt khi chính các lãnh tụ đảng thừa nhận “cán bộ ăn không từ một thứ gì”, “cán bộ vừa ăn vừa phá”?
Tại sao lại gọi họ là những người “tự diễn biến, tự chuyển hóa” chứ không phải những người “giác ngộ cách mạng”? Nếu những Lê Hồng Phong, Trần Phú, Nguyễn Thị Minh Khai, … sinh ra vào thời nay thì họ có muốn tranh đấu để chấm dứt những oan sai hiện nay không? Họ có bị dán nhãn “tự diễn biến” không?
Điều khó nuốt thứ nhì cho đảng là thời đại internet đã cho phép người dân so sánh CHXHCNVN với các quốc gia khác trên thế giới. Ở tất cả các nước tiến bộ, “tự diễn biến, tự chuyển hóa” là nhu cầu bức thiết của mọi ngành nghề, đặc biệt trong công nghệ cao, và mọi mặt đời sống. Tinh thần “tự diễn biến, tự chuyển hóa” được dạy cho các học sinh ngay từ cấp tiểu học và cao đến hàng lãnh đạo các công ty liên quốc gia. Mọi người được nhắc nhở, thúc đẩy, hãy vươn tới cái mới, xem đó là cơ hội, và liên tục chuyển hóa để không bị tụt lại phía sau.
Thực tế cho thấy các điều dạy dỗ đó đều ứng nghiệm chính xác. Các nước văn minh, tiến nhanh đều chuyển động trên nền tảng tự thúc bách để tự chuyển hóa liên tục. Và dù tự thúc đến như thế, họ vẫn luôn phập phồng sợ các hãng khác, các nước khác qua mặt.
Và thực tế cũng minh chứng luôn, một nước Việt Nam quyết tâm “không tự diễn biến, không tự chuyển hóa” đang ĐỨNG ở đâu. Rõ ràng cả nước Việt Nam đang ĐỨNG chứ nhất định không ĐI, mặc kệ thế giới, mặc kệ cả những nước Miến, Miên, Lào lần lượt qua mặt. Hệ quả là một đất nước tụt hậu vùn vụt, tan hoang mọi mặt, từ kinh tế đến chủ quyền, đạo đức xã hội, ung thư tham nhũng, loạn an toàn thực phẩm, nát giáo dục học đường, môi sinh đầy chất độc, … để rồi lãnh đạo chỉ còn khoe thành quả đã gởi được gần cả triệu công dân đi làm lao công cho thế giới, bao gồm cả Miên và Lào.
Tóm lại, “tự diễn biến, tự chuyển hóa” là tiến trình RẤT BÌNH THƯỜNG và BẮT BUỘC PHẢI CÓ nơi mỗi con người.
Hơn thế nữa, những ai nhìn tình trạng đất nước hiện nay nếu vẫn không thấy mình cần “tự diễn biến, tự chuyển hóa” gấp rút, thì không những lương tâm họ đã chết, mà ngay cả tính người trong họ cũng chẳng còn bao nhiêu.
Nguyên tắc “non bis in idem”, có nghĩa là một người “không bị xét xử hai lần vì một tội”, là nền tảng pháp lý ở các xứ dân chủ pháp trị.
Cũng ở các xứ pháp trị văn minh này, ai đó nếu (hai lần) phạm hai tội khác biệt nhau, thì luật pháp sẽ (hai lần) trừng trị người đó vì hai tội đó.
Vụ tranh cãi um sùm vụ án “buôn lậu” mấy ngày qua cho ta thấy thảm trạng của nền “pháp quyền” ở VN.
Họ đã trả cho bác sĩ hàng trăm tỷ đồng, sau đó móc lại từ người bệnh Ảnh: Interret.
Ta thấy chánh án nhặp nhằng áp dụng nguyên tắc “non bis in idem”, để xử các phạm nhân duy nhứt về tội “buôn lậu”. Trong khi thực chất vụ án, các phạm nhân đã lần lượt phạm ít nhứt hai tội: buôn lậu và bán hàng giả.
Chánh án nhặp nhằng việc “không xử hai lần về một tội” với việc “phạm hai tội khác nhau”.
Người ta không phản đối bản án “nhẹ” so với “hình phạt” theo luật định, nếu (và chỉ nếu) các phạm nhân chứng minh được yếu tố “giảm khinh” ở các hành vi tội phạm của họ.
Nhưng ở vai trò của người “thực thi công lý”, thì công lý chỉ có thể thiết lập nếu việc áp dụng luật được thể hiện đúng mức.
Nghe báo chí đăng tin là “chờ tổng bí thư” có ý kiến chỉ đạo.
Sự nhặp nhằng của vị chánh án vì vậy có thể giải thích.
Nhưng tổng bí thư là “cái đéo” gì mà có thể “chỉ đạo” vào việc thiết lập công lý ?
Bởi vậy, đã nói nhiều lần, “pháp quyền” của VN có nghĩa là kẻ có quyền sử dụng pháp luật một cách “quyền biến”, sao cho phù hợp với lợi ích của kẻ “có quyền”.
Ở các xứ dân chủ pháp trị, pháp luật là ý chí của toàn dân. Còn “pháp quyền” của VN, pháp luật thể hiện ý chí của giai cấp cầm quyền.
Trường hợp VN, tổng bí thư có quyền “chỉ đạo” ở mọi việc, kể cả việc thi hành luật, cho thấy tính” quyền biến” của pháp luật VN.
Dĩ nhiên, người ta sẽ không phản đối nếu hiến pháp qui định rõ rệt quyền hạn và trách nhiệm của tổng bi thư, trước pháp luật, về những hành vi của ông đối với bộ máy nhà nước.
CABINET PR OFFICE VIA AFP
AFP/GETTY IMAGES
GREG BAKER/AFP/GETTY IMAGES
Facebook Vyacheslav Abroskin
