“Tôi không phải là Biden và cũng không là Trump”

Kamala Harris đã chủ động tiến đến bắt tay Trump và nói “Let’s have a good debate!” trước khi đến bục để bắt đầu; Tim Walz miệng rộng đến tai, mắt híp, cười trong khi JD Vance lúng túng biện bạch hậu debate trên TV ABC.

Cuộc tranh luận giữa Donald Trump và Kamala Harris đã chấm dứt sau 90 phút trên đài TV ABC lúc 7 giờ 30 tối PDT với phần xuất sắc nghiêng về Kamala.

Đây là lần đầu 2 người trực tiếp tranh luận. Và, họ đã dùng tranh luận để phô diễn điểm mạnh của mình và nêu ra điểm yếu của đối phương; cho nên có nhiều khi họ không trả lời thẳng vào trọng điểm của người điều hợp hoặc của đối thủ.

Ông Trump có lúc chụp mũ bà Kamala và cha Donald Harris là cộng sản, nhưng bà không thèm chối. Trump cũng đã nói các việc tầm phào là dân immigrants bắt trộm chó, mèo, và thú cưng để ăn thịt ở Ohio. Trump đã lúng túng phân bua về việc Central Park Five ở New York khi bị Kamala cho rằng Trump kỳ thị. Trump lại lung tung khi hỏi về việc ông nói về bà Kamala không phải là black mà tự nhận là black.

Ông Trump khoe là đã kiếm cho công quỹ được nhiều tỉ dollars thuế quan đánh trên hàng nhập cảng từ Tàu và ông sẽ đánh thuế quan thêm nữa nếu đắc cử. Bà Harris cho rằng dưới thời Trump mức nhập siêu từ Tàu là lớn nhất dù gia tăng quan thuế; và thuế loại này là làm tăng giá hàng hóa lên người tiêu thụ – nhất là người nghèo và trung lưu.

Bà Kamala còn khoe là đã được hàng trăm chuyên viên khen và khoảng 200 cựu nhân viên của các tổng thống và ứng viên tổng thống Cộng Hòa, trong đó có cựu PTT Cheney và con gái là cựu nữ DB Cheney, lên tiếng ủng hộ. Bà còn nói là nhiều cựu bộ trưởng và phụ tá của Trump đã phê bình Trump thậm tệ; nghe vậy Trump cho rằng đó là những kẻ dở, thiếu khả năng, tồi tệ đã bị Trump cách chức.

Kamala nêu một số điểm chính trong chính sách của bà như giúp $50 ngàn cho doanh nghiệp nhỏ khởi nghiệp, giúp $25 ngàn cho người mua nhà lần đầu, cho tín dụng $6 ngàn tiền thuế cho gia đình có trẻ sơ sinh, vv.

Buồn cười nhất là khi Trump phủ nhận công của Biden-Harris về tạo thêm việc làm và cho rằng đó là hệ quả của chính sách của mình trong khi lại chê bai nạn lạm phát của Biden-Harris, không nhận luôn là do mình lạm chi với hơn $8 trillions tiền nợ và do chuỗi cung ứng bị nghẽn do dịch Covid-19 từ thời mình gây ra luôn?

Ngoài chuyện phá thai, di dân, kinh tế, và y tế, cả hai bên còn nói về khai thác dầu hỏa, chiến tranh Do Thái và Hamas, vv.

Nói chung là Trump đã bị động trước các tấn công của Kamala; trong khi Trump hay đọc các khẩu hiệu điệp khúc (repeated slogans) khi tấn công Kamala. Trump cứ nói, trong 3,5 năm bà đã làm gì, hay bà đã bỏ $85 tỉ khí tài quân sự lại Afghanistan và đã làm thiệt mạng 13 quân nhân Mỹ trong cuộc rút bỏ Afghanistan vô cùng tệ hại.

Moderators hỏi Trump về sự mâu thuẫn của Trump về Obamacare và trong 9 năm qua không thấy kế hoạch về y tế của Trump để thay thế Obamacare thì Trump nói là ông có các ý niệm (concepts) cho kế hoạch y tế rồi! Kamala đã cho biết Trump đã cố xóa bỏ Obamacare tới 60 lần và đã thất bại.

Nói về việc đối phó với immigrants ở biên giới Mỹ Mễ, hai bên đổ thừa lẫn nhau. Trump cho rằng Kamala không chịu đóng cửa biên giới để giải quyết nạn này, trong khi trong 4 năm cầm quyền Trump chỉ lấy cớ Coronavirus Pandemic mà dùng Title 42 để đóng cửa biên giới mấy tháng; nên khi Pandemic hết thì Biden theo luật phải mở cửa. Kamala tấn công Trump là vừa rồi đã xúi đồng đảng ở Hạ Viện giết dự luật về di dân mà lưỡng đảng đã thông qua trên Thượng Viện.

Khi Kamala tấn công Trump về việc bán linh kiện điện tử cho Tàu thì Trump chống chế là do Đài Loan bán mà cố quên rằng tuy do Đài Loan sản xuất nhưng đa số chủ quyền các sản phẩm điện tử này là của các công ty Mỹ. Biden đã ký lịnh cấm vận một số loại hàng này lên Tàu, Iran, vv.

Tóm lại, Kamala đã hùng biện và tươi tắn trong tranh luận đối với Trump già nua, giận dữ, chú trọng quá khứ, nói khoa trương, và tiểu tiết.

Sau khi bị tấn công, Kamala nhún vai nhỏ nhẹ nói “Tôi không phải là Biden và cũng không phải là Trump” để hàm ý rằng Trump đã tấn công Biden và quá khứ; đó là cái trò Trump hay làm chứ tôi không làm. Tôi muốn nói về chính sách tương lai hơn.

Kể ra Trump nói năng lưu loát tuy không hùng biện như Kamala. Cả hai đều có lúc gọi đối thủ là đã nói láo. Trump đã tỏ ra nói năng khá nhất so với 6 cuộc tranh luận tổng thống với Hillary Clinton và Joe Biden trước đây nhưng vẫn thua xa Kamala.

Trump không có gì mới mẻ để cử tọa muốn nghe, trong khi người ta biết thêm về Kamala Harris để thấy bà có bản lãnh của một lãnh đạo quốc gia. Bước đi tự tin khi bà Kamala tiến tới bắt tay Trump, người mà Nancy Pelosi không thèm bắt tay, đã nói lên cung cách của Kamala.