Translated from Reuters article: U.S. court: Mass surveillance program exposed by Snowden was illegal
Raphael Satter, ngày 2 tháng 9, 2020
Bảy năm sau khi Edward Snowden, nhân viên độc lập được Cơ quan An ninh Quốc gia (NSA) thuê làm việc, tố cáo hành vi do thám dữ liệu điện thoại người dân của chính quyền Mỹ, một phiên tòa thượng thẩm đã kết luận rằng chương trình này trái pháp luật, và những nhà lãnh đạo tình báo Mỹ bênh vực nó đã không nói sự thật. Trong phán quyết được đưa ra vào thứ tư, Tòa Thượng Thẩm Liên Bang Hoa Kỳ Khu vực thứ Chín nói rằng mạng lưới nghe lén điện thoại đã bí mật thu thập dữ liệu của hàng triệu người dân Mỹ mà không có trát tòa là một sự vi phạm Đạo Luật Do Thám Tình Báo Ngoại Bang, và hoàn toàn có thể đã vi hiến. Snowden đã chạy trốn sang Nga sau khi tiết lộ sự việc này vào năm 2013 và vẫn đang phải đối mặt với các cáo buộc gián điệp chống lại nước Mỹ. Anh viết trên Twitter rằng phán quyết này là một sự minh oan cho việc anh quyết định công bố bằng chứng về hoạt động nghe lén trong nước của NSA. “Tôi không bao giờ tưởng tượng được rằng tôi sẽ sống để thấy tòa án của chúng ta lên án hoạt động của NSA là bất hợp pháp, và cùng lúc đó thừa nhận công lao của tôi khi đã lật tẩy bọn họ.” Những bằng chứng cho thấy NSA đã bí mật xây dựng một kho dữ liệu thông tin khổng lồ – gồm những ai, bằng cách nào, khi nào và ở đâu – của hàng triệu cuộc điện thoại tại Mỹ có lẽ là tiết lộ động trời nhất trong những gì Edward Snowden đã uỷ quyền cho báo The Guardian công bố vào năm 2013. Cho đến trước thời điểm đó, các viên chức tình báo cao cấp tuyên bố công khai rằng NSA hoàn toàn không thu thập bất kỳ thông tin nào của người dân Mỹ. Sau khi chương trình trên bị lộ tẩy, những viên chức này lại biện luận rằng việc do thám đóng vai trò quan trọng để phòng chống tội phạm cực đoan trong nước, và dẫn chứng trường hợp bốn công dân tại San Diego bị cáo buộc trợ giúp những kẻ cuồng tín tại Somalia. Các viên chức tình báo Mỹ khẳng định rằng bốn người này – Basaaly Saeed Moalin, Ahmed Nasir Taalil Mohamud, Mohamed Mohamud, và Issa Doreh – đã bị kết án vào năm 2013 nhờ chương trình nghe lén điện thoại của NSA, nhưng Tòa Thượng Thẩm Khu vực thứ Chín phán quyết rằng những lời khẳng định trên “không nhất quán với nội dung của các hồ sơ mật.” Phán quyết này sẽ không ảnh hưởng đến bản án dành cho Moalin và các đồng phạm, vì theo tòa, việc do thám trái pháp luật không làm mất giá trị của các bằng chứng dùng để kết án những bị cáo này. Dù vậy, các nhóm giám sát dân sự bao gồm Liên Minh Tự Do Dân Sự Hoa Kỳ (ACLU) đã lên tiếng hoan nghênh kết luận của các thẩm phán về chương trình gián điệp của NSA. “Phán quyết ngày hôm nay là một chiến thắng cho quyền riêng tư của chúng ta,” trích tuyên bố của ACLU, tổ chức đã giúp đưa vụ án đến phiên toà kháng nghị, “và đã làm sáng tỏ sự vi phạm Hiến pháp trong việc thu thập hàng loạt dữ liệu điện thoại người dân Mỹ của NSA.”
Người dịch và biên tập: Khoa Le
