TIMELINE: Mỹ rời xa NATO trong nhiệm kỳ Trump 2

0
5
Marco Rubio next to Steve Witkoff in Geneva on Nov. 23.Fabrice Coffrini / AFP - Getty Images file

VietnamWeek

01–02/2025 | Trump trở lại Nhà Trắng – NATO bị “đặt lại vị trí”

  • Trump tuyên thệ nhậm chức nhiệm kỳ hai.

  • Ngay trong các phát biểu đầu tiên, ông không nhắc đến Điều 5 NATO (phòng thủ tập thể).

  • Thông điệp xuyên suốt: “NATO phải tự lo, Mỹ không phải ngân hàng của thế giới.”

🧭 Ý nghĩa: NATO không còn là trụ cột chiến lược mặc định, mà trở thành công cụ mặc cả tài chính – chính trị.

02/2025 | Trump đe dọa không bảo vệ đồng minh “không trả đủ tiền”

  • Trump công khai tuyên bố Mỹ có thể không bảo vệ các nước NATO không đạt mức chi tiêu quốc phòng 2% GDP.

  • Lời đe dọa được lặp lại nhiều lần, không bị Bộ Ngoại giao hay Lầu Năm Góc đính chính.

🧭 Ý nghĩa: Điều 5 NATO bị điều kiện hóa, phá vỡ nguyên tắc răn đe tập thể.

03/2025 | Mỹ làm chậm gói hỗ trợ Ukraine – không tham vấn NATO

  • Chính quyền Trump trì hoãn chuyển giao một số gói vũ khí đã được Quốc hội thông qua.

  • Các đồng minh NATO không được tham vấn trước, gây bất mãn sâu sắc tại Berlin, Warsaw, Brussels.

🧭 Ý nghĩa: Mỹ hành xử đơn phương, coi NATO là “người nhận thông báo”, không phải đối tác chiến lược.

04/2025 | NATO buộc phải bàn phương án “không có Mỹ”

  • Truyền thông châu Âu (Politico EU, Der Spiegel) đưa tin:

    • NATO thảo luận kịch bản Mỹ giảm vai trò hoặc rút dần.

    • EU thúc đẩy “European Defense Autonomy”.

     

🧭 Ý nghĩa: Đồng minh bắt đầu chuẩn bị cho một NATO hậu-Mỹ.

05/2025 | Trump công khai chỉ trích NATO “lỗi thời” (obsolete) – lần nữa

  • Trump lặp lại ngôn ngữ nhiệm kỳ đầu, gọi NATO là:

    “Một cấu trúc cũ kỹ, tốn kém và không công bằng cho nước Mỹ.”

🧭 Ý nghĩa: Không còn là phát ngôn bốc đồng – đây là đường lối nhất quán.

06/2025 | Mỹ không dẫn dắt nghị trình NATO về Ukraine

  • Trong các cuộc họp cấp cao, Mỹ không đề xuất lộ trình hỗ trợ dài hạn cho Kyiv.

  • Vai trò dẫn dắt chuyển dần sang Đức – Ba Lan – Anh.

🧭 Ý nghĩa: Mỹ rút khỏi vai trò lãnh đạo chính trị, dù vẫn còn hiện diện quân sự.

07/2025 | Trump úp mở đàm phán riêng với Nga

  • Trump tuyên bố có thể “kết thúc chiến tranh Ukraine trong 24 giờ”.

  • Không thông qua NATO, không thông qua EU.

🧭 Ý nghĩa: NATO bị gạt ra ngoài các quyết định an ninh châu Âu.

08/2025 | Mỹ cắt giảm hiện diện ngoại giao NATO

  • Một số vị trí liên lạc NATO–Mỹ tại Brussels bị giảm vai trò.

  • Nhân sự ngoại giao thân NATO bị điều chuyển.

🧭 Ý nghĩa: Rút lui thể chế, không chỉ lời nói.

09/2025 | Marco Rubio vắng mặt Hội nghị Bộ trưởng NATO

  • Marco Rubio trở thành ngoại trưởng Mỹ đầu tiên trong hơn 20 năm không dự họp NATO.

  • Không có lý do khẩn cấp, chỉ cử cấp phó thay mặt.

🧭 Ý nghĩa:

👉 Tín hiệu mang tính biểu tượng cực mạnh: NATO không còn là ưu tiên cấp cao.

10/2025 | Đồng minh công khai lo ngại Mỹ “không đáng tin cậy”

  • Các quan chức NATO (ẩn danh) nói với báo chí:

    “Chúng tôi không còn chắc Mỹ sẽ ở lại nếu khủng hoảng nổ ra.”

🧭 Ý nghĩa: Răn đe tập thể suy yếu → Nga được lợi.

TỔNG KẾT CHIẾN LƯỢC

Trong nhiệm kỳ Trump 2, Mỹ không rút khỏi NATO trên giấy, nhưng đang:

  • Rút khỏi vai trò lãnh đạo

  • Làm rỗng cam kết chính trị

  • Điều kiện hóa phòng thủ tập thể

  • Đẩy NATO vào trạng thái tự vệ không Mỹ

📌 Đây là chiến lược rút lui mềm (soft exit) – nguy hiểm hơn rút lui công khai vì:

  • Gây hoang mang

  • Phá răn đe

  • Tạo khoảng trống quyền lực cho Nga & Trung Quốc