Nhat Huy 12/04/2022
Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Lầu Năm Góc cho biết Nga đang gửi một đoàn xe quân sự có trực thăng, bộ binh và pháo binh tới miền đông Ukraine, trong bối cảnh Điện Kremlin chuyển chú ý khỏi thủ đô Kyiv. Trong khi đó ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov nói nước này sẽ không ngừng chiến sự để đàm phán. Vào Chủ nhật, các cuộc không kích của Nga đã phá hủy sân bay Dnipro và làm hư hại một trường học, theo các quan chức Ukraine. Chính phủ đã lập 9 hành lang nhân đạo để dân thường sơ tán khỏi miền đông đất nước.
Nga cảnh báo Phần Lan và Thụy Điển không được gia nhập NATO, sau khi đại diện các nước này hội đàm với quan chức cấp cao của Mỹ vào tuần trước. Điện Kremlin nói NATO là một “công cụ tạo ra căng thẳng đối đầu” — song việc Nga xâm lược Ukraine có thể khiến NATO mở rộng lên thành 32 thành viên ngay từ mùa hè năm nay.
Xem thêm: Tại sao Thụy Điển và Phần Lan cân nhắc gia nhập NATO?
WTO dự báo cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine có thể khiến tốc độ tăng trưởng thương mại toàn cầu giảm một nửa trong năm 2022. Ngoài ra tăng trưởng GDP toàn cầu có thể giảm từ 0,7 đến 1,3 điểm phần trăm. Nguyên nhân chính là do cả hai nước đều rất quan trọng trong chuỗi cung ứng thực phẩm và năng lượng, đặc biệt đối với châu Âu.
Tổng thống Mỹ Joe Biden đã cố gắng thuyết phục thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi không mua dầu của Nga. Trong cuộc gọi video kéo dài một giờ giữa hai nhà lãnh đạo, ông Modi đã lên án các vụ giết hại dân thường ở Bucha, một vùng ngoại ô Kyiv đã bị quân Nga tàn phá. Song Ấn Độ từng có quan hệ chặt chẽ với Liên Xô và quân đội của họ vẫn phụ thuộc vào vũ khí cũng như công nghệ Nga.
Hơn 100 nhà lập pháp trung thành với Imran Khan đã từ chức sau khi quốc hội Pakistan bầu Shehbaz Sharif làm thủ tướng mới của đất nước. Ông Khan, người trước đây vốn là ngôi sao cricket, đã bị lật đổ trong cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm hôm Chủ nhật. Ông bất hòa với giới quân đội đầy quyền lực của Pakistan, trong khi đánh mất nhiều đối tác liên minh quan trọng. Nếu các đơn từ chức hàng loạt này được chấp thuận, Pakistan sẽ phải tổ chức hơn 100 cuộc bầu cử phụ trong vòng hai tháng tới.
Cổ phiếu của GoTo Group, một công ty công nghệ Indonesia, đã tăng tới 23% trong đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng, qua đó biến họ thành một trong những công ty có giá trị nhất nước này. GoTo là sản phẩm của cuộc hợp nhất hai công ty gọi xe Gojek và thương mại điện tử Tokopedia hồi năm ngoái. IPO của họ thu hút tới 300.000 nhà đầu tư, mặc dù thị trường Mỹ và châu Á đang đầy hỗn loạn.
Tổ chức Y tế Thế giới đang theo dõi một số ca nhiễm hai biến thể phụ mới dòng omicron của covid-19. Các nhà khoa học muốn biết liệu chúng có khả năng lây nhiễm hay nguy hiểm hơn các biến thể phụ hiện có hay không. Một trong các biến thể phụ, mang tên BA.4, đã được xác định tại một số quốc gia; còn BA.5 được tìm thấy ở Botswana và Nam Phi. Trong khi đó, giới chức Trung Quốc đã nới lỏng hạn chế ở một số khu vực của Thượng Hải, mặc dù thành phố này đã ghi nhận hơn 26.000 ca nhiễm mới trong ngày Chủ nhật.
Con số trong ngày: 1,7%, là tỷ lệ phiếu bầu của Anne Hidalgo, nhân vật đến từ Đảng Xã hội từng một thời hùng mạnh, trong cuộc bầu cử tổng thống hôm Chủ nhật của Pháp.
TIÊU ĐIỂM
Các công ty công nghệ Ấn Độ công bố kết quả kinh doanh tốt
Covid-19 đã khiến nền kinh tế Ấn Độ lao đao, nhưng trừ ngành công nghệ thông tin. Hôm thứ Hai, gã khổng lồ Tata Consultancy Services (TCS) đã báo cáo doanh thu lên tới 25 tỷ đô la trong năm tài chính 2021-22, tăng 17% so với cùng kỳ năm trước. Lợi nhuận, ở mức 5 tỷ đô la, cũng rất tốt. Kết quả công bố vào thứ Tư tới đây của Infosys dự kiến cũng sẽ tốt đẹp.
Tăng trưởng tại TCS, Infosys cũng như các công ty cung cấp phần mềm và dịch vụ tư vấn CNTT khác từng chậm lại trong những năm trước đại dịch. Họ được kéo lại đường đua bởi ba thay đổi mang tính hệ thống: nhu cầu số hóa hoạt động công ty ngày càng nhiều; các doanh nghiệp di cư lên điện toán đám mây; và nhiều nhân viên làm việc từ xa. Một cơ quan thương mại đã dự báo doanh thu toàn ngành tăng từ 227 tỷ USD năm ngoái lên 350 tỷ USD cho tới năm 2026. Còn nhớ vào đầu những năm 2000, ngành này đã phát triển với tốc độ kinh ngạc, góp phần tạo nên kỷ nguyên vàng tăng trưởng của kinh tế Ấn Độ. Người Ấn Độ hy vọng điều tương tự cho giai đoạn hiện nay.
Ba Lan đón nhận học sinh tị nạn Ukraine
Các lớp học tạm đang mọc lên khắp Ba Lan. Kể từ tháng 2, quốc gia này đã đón tới 2,6 triệu người tị nạn từ nước láng giềng Ukraine, với hầu hết là phụ nữ và trẻ em. Vì cuộc xâm lược của Nga diễn ra ngay giữa năm học, trẻ em Ukraine đang tìm cách để tiếp tục đến trường.
Cho đến nay, hơn 174.000 trẻ em đã đăng ký theo học tại các trường và nhà trẻ địa phương ở Ba Lan, trong bối cảnh nước này chuẩn bị đón tới khoảng 700.000 học sinh mới. Điều này sẽ làm tăng tổng số học sinh lên 14%. Hiện chính phủ đã nâng giới hạn quy mô lớp học.
Ngôn ngữ là một rào cản vì hầu hết người tị nạn không biết tiếng Ba Lan: một số giáo viên đã phải giao tiếp thông qua Google Dịch. Ngoài ra còn có một số học sinh tị nạn đang học online với giáo viên trước đây của các em ở Ukraine.
Lạm phát tiếp tục hoành hành ở Mỹ
Vấn đề của lạm phát là nếu không được kiểm soát, nó sẽ ngày càng nghiêm trọng. Dữ liệu tháng 3 của Mỹ, dự kiến được công bố vào thứ Ba này, sẽ nêu bật nguy cơ đó. Dự kiến giá tiêu dùng tăng khoảng 8,5% so với năm ngoái, cao nhất trong bốn thập niên qua.
Một số nhà phân tích nói dữ liệu không phản ánh tình hình thực tế. Giá ô tô cũ, vốn từng là một trong những mặt hàng gây ra đợt lạm phát hiện tại, đã giảm trong những tuần gần đây. Tuy nhiên giá dầu và các mặt hàng khác vẫn tăng cao.
Cục Dự trữ Liên bang đang hành động hơi muộn. Hiện thị trường đặt cược Fed sẽ tăng đủ một điểm phần trăm lãi suất trong tháng 5 và tháng 6. Thật không may, điều này cho thấy cách duy nhất để kiềm chế lạm phát là làm giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế.
Biểu tình rộng khắp gây áp lực lên chính phủ Peru
Triển vọng của Pedro Castillo, tổng thống cánh tả của Peru, đang thật ảm đạm. Đến nay hai tuần biểu tình và đình công phản đối giá nhiên liệu, thực phẩm và phân bón tăng cao đã khiến ít nhất sáu người thiệt mạng. Trong bối cảnh đó, lệnh giới nghiêm ở thủ đô Lima chỉ như đổ thêm dầu vào lửa. Với việc giá tiêu dùng tăng chưa từng thấy trong 25 năm qua, tổng thống đang không còn được tầng lớp lao động nông thôn và ngoại ô ủng hộ.
Đáp lại, ông Castillo tạm thời miễn thuế bán hàng đối với các loại thực phẩm và nhiên liệu thiết yếu, đồng thời công bố mức tăng lương tối thiểu 10%, lần đầu tiên trong 4 năm qua. Tuy vậy bấy nhiêu là không đủ để xoa dịu người dân Peru. Bản thân chính phủ của ông bị cáo buộc tham nhũng trong khi nền chính trị vô cùng hỗn loạn: trung bình cứ 9 ngày lại có một bộ trưởng mới bị thay. Hiện tỉ lệ ủng hộ của ông Castillo giảm xuống chỉ còn 19%. Mặc dù vượt qua được cuộc luận tội lần hai hồi tháng trước, tổng thống đang đối mặt với áp lực từ chức ngày càng lớn.
Barack Obama lồng tiếng cho chương trình về thiên nhiên
Suốt nhiều thập niên qua, David Attenborough đã trở thành giọng nói quen thuộc cho các bộ phim tài liệu về thiên nhiên. Bằng giọng đọc và cách chọn từ tỉ mỉ, nhà sinh vật học người Anh đã đưa người xem đến những vùng xa xôi của thế giới. Giờ đây, ở tuổi 95, ông đang bị một nhân vật trẻ hơn thách thức. Barack Obama, một nhà hùng biện cũng nổi tiếng không kém, đang bước vào sân chơi.
Cựu tổng thống Mỹ chính là người lồng tiếng cho “Các Công viên Quốc gia Vĩ đại của Chúng ta,” chương trình sắp được phát trên Netflix vào thứ Tư tới đây. Năm tập phim sẽ đưa người xem đến một loạt các quốc gia và nhiều loài sinh vật bản địa của họ, từ vùng biển California cho đến rừng nhiệt đới của Indonesia. Cũng như các chương trình của ông Attenborough, “Các Công viên Quốc gia Vĩ đại của Chúng ta” còn nhằm thuyết phục người xem. Một nghiên cứu hồi năm 2018 cho thấy có tới một phần ba các khu vực bảo tồn trên thế giới đã bị con người xâm phạm. Không có gì ngạc nhiên khi ông Obama, người lập ra nhiều khu bảo tồn hơn bất kỳ tổng thống Mỹ nào khác trong hai nhiệm kỳ của mình, đang lên tiếng.
