Bình luận của Hoang Việt
1. Câu chuyện: Một người bị trục xuất nhầm và một lời thú tội vô tình trên sóng truyền hình
Phó Tổng chưởng lý Todd Blanche — người được Tổng chưởng lý Pam Bondi bổ nhiệm — vừa khiến Bộ Tư pháp Hoa Kỳ rơi vào thế pháp lý cực kỳ nguy hiểm.
Trong một vụ liên quan đến Kilmar Abrego Garcia, một người nhập cư bị trục xuất nhầm do “lỗi hành chính,” Blanche đã liên kết công khai vụ án hình sự đang mở với vụ kiện dân sự mà Abrego thắng ở tòa Maryland.
Điều tồi tệ hơn: Blanche tự tiết lộ trên truyền hình quốc gia rằng cuộc điều tra hình sự chỉ bắt đầu sau khi thẩm phán phán rằng chính phủ đã làm sai và không có quyền trục xuất Abrego.
Về mặt pháp lý, đây chính là bằng chứng của một hành vi “vindictive prosecution” — truy tố mang tính trả đũa, điều bị cấm tuyệt đối theo án lệ United States v. Goodwin (1982).
2. Pháp quyền bị đe dọa: Khi Bộ Tư pháp trở thành công cụ chính trị
Theo Lawfare và nhà báo Roger Parloff, việc Blanche “nối” vụ kiện dân sự với điều tra hình sự phá vỡ ranh giới giữa quyền công tố và động cơ chính trị.
Trong Hiến pháp Mỹ, quyền truy tố hình sự thuộc hành pháp, nhưng phải độc lập và không được dùng để trừng phạt người đã thắng kiện chống lại chính phủ.
Khi một quan chức DOJ cao cấp tuyên bố công khai rằng họ mở điều tra chỉ vì “tòa phán chính phủ sai,” điều đó không chỉ làm suy yếu tính độc lập của Bộ Tư pháp mà còn tấn công trực tiếp vào quyền khởi kiện hợp pháp của công dân.
3. Một chuỗi sai lầm nối tiếp trong chính quyền Trump
Đây không phải lần đầu Todd Blanche phạm lỗi nặng. Ông từng là luật sư biện hộ cá nhân của Trump trong vụ People v. Trump tại New York, nơi Blanche bị chế giễu vì cuộc đối chất vụng về với Michael Cohen và câu nói nổi tiếng:
“You went on TikTok and called me a crying little s—, didn’t you?”
Việc một người như vậy được đưa lên vị trí số hai của DOJ cho thấy mức độ suy thoái của năng lực pháp lý trong chính quyền hiện nay — nơi sự trung thành chính trị được đặt cao hơn trình độ chuyên môn và chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp.
4. Hệ quả: Một chính phủ trả đũa thay vì cai trị bằng luật pháp
Nếu tòa án xác nhận có hành vi “vindictive prosecution,” đây sẽ là một trong những vụ bê bối pháp quyền nghiêm trọng nhất trong lịch sử DOJ hiện đại.
Không chỉ phá vỡ uy tín của cơ quan công tố, nó còn mở ra tiền lệ nguy hiểm: chính phủ có thể trừng phạt bất kỳ ai kiện mình – bằng cách biến họ thành bị cáo hình sự.
5. Kết luận: Khi những người cầm luật quên mất luật
Như Roger Parloff nhận định, đây “có thể là hành động ngu xuẩn nhất kể từ khi Blanche đối chất Michael Cohen.” Nhưng đằng sau sự ngu xuẩn đó là một căn bệnh sâu hơn: sự tha hóa của hệ thống pháp quyền khi nó bị đặt dưới quyền chỉ đạo chính trị.
Và đó mới là điều đáng sợ nhất: khi những người được giao bảo vệ pháp luật lại chính là kẻ bóp méo nó.
Nguồn: RawStory (David McAfee, Oct. 4, 2025) | Lawfare | United States v. Goodwin, 457 U.S. 368 (1982)