Đây là phần kết nối toàn bộ chuỗi phân tích Plan 28 – NSS 2025 – Project 2025 – Tối cao Pháp viện và câu hỏi lớn nhất: liệu nước Mỹ có cơ chế tự hiệu chỉnh để vượt qua “chu kỳ Trump lần hai”?
Tôi trình bày theo dạng 3 kịch bản, trong đó kịch bản “Nước Mỹ tự cứu mình” (Scenario A) là khả thi nhất vì nó dựa trên cấu trúc liên bang, văn hóa chính trị Mỹ và các kháng thể hệ thống vừa phân tích.
PHẦN 4
Kịch bản 2025–2027: Nước Mỹ tự cứu mình như thế nào?**
Trong chính trị Mỹ, không có quyền lực nào là tuyệt đối lâu dài — ngay cả khi nó trông như vậy trong khoảnh khắc. Nước Mỹ vận hành nhờ các cơ chế tự điều chỉnh (self-correcting mechanisms) mà các nhà lập quốc đã thiết kế từ năm 1787: quyền lực chia tán, liên bang đa chủ quyền, quan tòa độc lập, báo chí tự do, xã hội dân sự mạnh, và một dân tộc được giáo dục để nghi ngờ quyền lực.
Từ năm 2025 đến 2027, nước Mỹ đứng trước ba kịch bản lớn.
SCENARIO A – Nước Mỹ tự cứu mình (kịch bản có xác suất cao nhất)
(Checks & Balances khởi động ở cường độ tối đa)
1. Quốc hội hình thành “liên minh bảo vệ thể chế”
Sau một loạt động thái cực đoan từ Nhà Trắng — sa thải lãnh đạo cơ quan độc lập, can thiệp DOJ, gây áp lực truyền thông — sự đoàn kết xuyên đảng xuất hiện:
-
các nghị sĩ Cộng hòa ôn hòa nhảy tàu để bảo vệ vị trí lịch sử của họ;
-
Hạ viện và Thượng viện bỏ phiếu áp đảo nhằm hạn chế quyền lực hành pháp (như vụ hồ sơ Epstein là tiền lệ);
-
Quốc hội trở lại vai trò kiểm soát, không phải vì tình yêu đảng mà vì sợ để lại “vết nhơ lịch sử”.
Khi Quốc hội đoàn kết ý chí, Tổng thống Mỹ không thể thiết lập chế độ.
2. Các bang xanh trở thành tường phòng thủ
California, New York, Massachusetts, Illinois… lập tức kiện hàng loạt sắc lệnh vi hiến:
-
trì hoãn Schedule F,
-
bảo vệ lãnh đạo các cơ quan độc lập,
-
ngăn Nhà Trắng can thiệp vào bầu cử và nhập cư theo hướng vi hiến,
-
giữ nguyên chuẩn mực môi trường, giáo dục và quyền dân sự trong phạm vi bang.
Tòa cấp quận – phúc thẩm (Circuit Courts) — nơi đa số thẩm phán do Obama/Biden bổ nhiệm — lập tức ra lệnh ngăn chặn sơ bộ (injunction).
Project 2025 lập tức đụng tường trước khi vào guồng.
3. Làn sóng biểu tình NO KING trở thành phong trào toàn quốc
Nếu 2020–2021 có Black Lives Matter, thì 2025–2026 sẽ có:
NO KINGS MOVEMENT – phong trào chống lại việc Trump tự phong quyền lực tuyệt đối.
Đặc điểm mới:
-
quy mô lớn hơn,
-
đa dạng hơn về sắc tộc và tầng lớp,
-
không bạo lực nhưng quyết liệt,
-
có sự tham gia của cựu binh, quân nhân, sinh viên, giáo viên, khoa học gia, công chức.
Trong xã hội Mỹ, quyền lực mềm của phong trào quần chúng có tác dụng thay đổi hành vi của Quốc hội — y như Watergate 1974.
4. Quân đội và giới an ninh đặt “lằn ranh đỏ”: không thi hành mệnh lệnh vi hiến
Những tuyên bố gần đây của hàng loạt tướng lĩnh và cựu Bộ trưởng Quốc phòng cho thấy:
-
quân đội Mỹ trung thành với Hiến pháp, không trung thành với một cá nhân;
-
họ sẽ không tham gia trấn áp biểu tình hợp hiến;
-
không dùng quân đội để trả thù chính trị;
-
không triển khai lực lượng nếu sắc lệnh vi phạm luật.
Điều này phá vỡ một trụ cột quan trọng trong tham vọng tập quyền.
5. Truyền thông điều tra mở chiến dịch “chặn đại quyền hành pháp”
Báo chí Mỹ không phải Nga hay Hungary.
-
New York Times, Washington Post, ProPublica, Politico, AP…
-
sẽ điều tra từng động thái nhân sự, từng sắc lệnh, từng cuộc vận động hành lang của Heritage/Project 2025.
Họ tạo áp lực công khai lên Quốc hội và Tối cao Pháp viện.
Danh tiếng của SCOTUS vốn đang suy giảm mạnh — điều này buộc Tòa phải chậm lại, tránh hỗ trợ quá lộ liễu cho Trump.
6. Tối cao Pháp viện… chậm lại vì áp lực chính danh
Tối cao Pháp viện không sống ngoài dư luận.
Khi:
-
hàng triệu người xuống đường,
-
Quốc hội bỏ phiếu áp đảo,
-
báo chí điều tra liên tục,
Các thẩm phán như Roberts, Kavanaugh, Barrett — dù bảo thủ — sẽ tránh các phán quyết mang tính “tập quyền hóa cực đoan”.
Mỹ không phải Nga: tính chính danh của Tòa là điều kiện sống còn.
7. Bầu cử 2026 trở thành điểm đảo chiều
Nếu Quốc hội bị xem là dung túng Trump:
-
dân chủ, độc lập, và một phần Cộng hòa ôn hòa sẽ tràn đi bầu;
-
Hạ viện và Thượng viện có thể đổi màu một cách quyết liệt;
-
hình thành Quốc hội chống Trump mạnh nhất từ sau thời Nixon.
Từ đây, mọi nỗ lực tập quyền sẽ bị khóa lại.
Nước Mỹ, nhờ bầu cử tự do, tự điều chỉnh.
SCENARIO B – Mỹ rơi vào hỗn loạn thể chế (xác suất trung bình)
Đây là kịch bản thế giới lo nhất:
-
Trump đẩy nhanh Schedule F,
-
Quốc hội chia rẽ kéo dài,
-
các bang kiện nhưng SCOTUS can thiệp sớm,
-
biểu tình lan rộng nhưng bị mô tả như “bạo loạn”,
-
truyền thông bị chia rẽ sâu sắc sau các vụ tấn công pháp lý.
Mỹ không thành độc tài, nhưng thành quốc gia bị tê liệt chức năng, không đủ ổn định để lãnh đạo NATO, EU, hay duy trì vai trò siêu cường.
SCENARIO C – Hành pháp thành công một phần trong tập quyền (xác suất thấp)
Kịch bản này gần với Hungary/Israel: không phải độc tài, nhưng:
-
hành pháp mạnh quá mức,
-
cơ quan độc lập mất răng,
-
DOJ và FBI chịu áp lực chính trị,
-
truyền thông bị tấn công liên tục,
-
bầu cử tự do nhưng môi trường thông tin thiên lệch.
Tuy nhiên, đây là kịch bản khó đạt đến mức độ Nga/Putin, vì Mỹ không có:
-
lịch sử chuyên chế,
-
truyền thống phục tùng tuyệt đối,
-
bộ máy công an – tình báo kiểu KGB,
-
cấu trúc đơn trung tâm quyền lực.
KẾT LUẬN TỔNG THỂ
Mỹ có thể đi đến bờ vực, nhưng rất khó rơi vào vực thẳm**
Những yếu tố giúp Mỹ tự cứu mình:
-
cấu trúc liên bang đa trung tâm,
-
tòa án cấp bang – liên bang phân tầng,
-
quốc hội có khả năng đoàn kết khi thể chế bị đe dọa,
-
xã hội dân sự cực mạnh,
-
báo chí điều tra tự do,
-
quân đội trung thành với Hiến pháp,
-
văn hóa chống độc tài ăn sâu vào dân Mỹ.
Trump có thể tạo ra hỗn loạn, có thể làm suy yếu nhiều thiết chế — nhưng không thể xây dựng một chế độ độc tài bền vững.
Trong giai đoạn 2025–2027, nước Mỹ sẽ bị thử thách, nhưng cũng sẽ chứng minh lại khả năng tự điều chỉnh — chính điều đã làm nước Mỹ tồn tại 250 năm.