Nga, Trung, Iran ‘ném đá giấu tay’, gây ảnh hưởng bầu cử Mỹ

Nga, Trung Quốc và Iran có khả năng sẽ lợi dụng vụ ám sát hụt cựu Tổng thống Donald Trump và quyết định của Tổng thống đương nhiệm Joe Biden không tái tranh cử làm một phần trong các hoạt động gây ảnh hưởng đang diễn ra nhằm tác động đến cuộc bầu cử tổng thống sắp tới của Hoa Kỳ.

Đánh giá mới nhất từ các quan chức tình báo Hoa Kỳ, chia sẻ vào ngày 29/7, được đưa ra khi chỉ còn chưa đầy 100 ngày nữa là đến ngày cử tri Hoa Kỳ đi bỏ phiếu, 5/11/24, với cả ba đối thủ của Hoa Kỳ là Nga-Trung-Iran đã tham gia sâu vào các chiến dịch tìm cách tác động đến cử tri và phá hoại niềm tin vào tiến trình dân chủ.

“Những tác nhân này đang theo dõi chặt chẽ các diễn biến chính trị của Hoa Kỳ, đặc biệt là các sự kiện xảy ra trong tháng này liên quan đến cuộc đua giành chức tổng thống”, một quan chức tình báo Hoa Kỳ nói với các phóng viên, với điều kiện giấu tên để thảo luận về những phát hiện nhạy cảm.

“Chúng tôi dự kiến những tác nhân này sẽ điều chỉnh theo các sự kiện này và đưa chúng vào các câu chuyện gây ảnh hưởng của họ”, quan chức này nói thêm.

Các quan chức tình báo Hoa Kỳ cho biết còn quá sớm để có thể chỉ ra những ví dụ cụ thể về cách ba đối thủ của Hoa Kỳ đang lợi dụng vụ ám sát hụt hoặc quyết định của ông Biden rút lui hay việc ông Biden ủng hộ Phó Tổng thống Kamala Harris.

Nhưng họ cho biết mặc dù các chiến thuật cụ thể mà các đối thủ của Hoa Kỳ sử dụng dự kiến sẽ thay đổi, nhưng các chiến lược và phương án thường chọn dùng vẫn không đổi.

Một đánh giá tình báo Hoa Kỳ được chia sẻ vào đầu tháng này chỉ ra rằng giống như năm 2016 và năm 2020, các nỗ lực gây ảnh hưởng của Nga tập trung vào việc ủng hộ ứng cử viên Trump.

Đánh giá tình báo được công bố vào ngày 29/7 đã xác nhận rằng vẫn như vậy.

“Lợi ích cốt lõi của Nga trong cuộc bầu cử này là chống lại các ứng cử viên muốn cung cấp viện trợ cho Kyiv”, quan chức tình báo nói. “Chúng tôi dự kiến Nga sẽ vẫn tập trung vào điều đó.”

Các quan chức cho biết, giống như đánh giá trước đó của họ, rằng Trung Quốc vẫn thận trọng vì thấy không mấy có lợi ích từ việc ứng cử viên nào được bầu.

Tuy nhiên, Iran đã quyết định đứng về một phía, sử dụng chiến dịch gây ảnh hưởng của mình để gây tổn hại cho chiến dịch tranh cử của ông Trump.

“Ưu tiên của Iran về cơ bản cho thấy không muốn làm gia tăng căng thẳng với Hoa Kỳ”, viên chức tình báo nói với các phóng viên. “Iran đang chống ứng cử viên mà các nhà lãnh đạo Tehran cho rằng sẽ làm gia tăng căng thẳng đó”.

Trước đây, chiến dịch tranh cử của ông Trump đã bác bỏ các khẳng định của tình báo Hoa Kỳ rằng Moscow đang tìm cách thúc đẩy cơ hội thắng cử cho cựu tổng thống, chỉ ra những bình luận công khai của Tổng thống Nga Vladimir Putin ca ngợi ông Biden.

“Khi Tổng thống Trump còn ở Phòng Bầu dục, Nga và tất cả các đối thủ của Hoa Kỳ đều bị ngăn chặn, vì họ lo sợ cách Hoa Kỳ sẽ phản ứng”, thư ký báo chí quốc gia cho chiến dịch tranh cử của ông Trump, bà Karoline Leavitt, nói với VOA trong một email.

Nga và Iran cũng đã phủ nhận các cáo buộc can thiệp bầu cử trong quá khứ, trong khi các quan chức Trung Quốc cho biết Bắc Kinh “không có ý định” can thiệp.

Nhưng các quan chức tình báo Hoa Kỳ hôm 29/7 đã phản bác lại những lời phủ nhận của Nga, Iran và Trung Quốc.

Một viên chức tình báo Hoa Kỳ thứ hai cho biết, số lượng các nỗ lực gây ảnh hưởng hoặc đe dọa can thiệp được báo động để nghiên cứu đánh giá thêm “cho đến nay đã tăng gấp đôi so với các chu kỳ [bầu cử] trước đây”.

Một phần lý do, theo quan chức thứ hai, là vì các cuộc bầu cử tổng thống có xu hướng được chú ý nhiều hơn so với cái gọi là cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ. Nhưng ngay cả như vậy, số lượng các nỗ lực gây ảnh hưởng đáng lo ngại dự kiến sẽ tăng thêm trong những tuần và tháng tới.

“Chúng tôi cũng dự đoán rằng chúng ta có thể sẽ thấy sự tập trung lớn hơn từ các đối thủ khi chúng ta tiến gần tới ngày bầu cử”, quan chức này cho biết.

Các quan chức Hoa Kỳ cũng bày tỏ lo ngại rằng Nga, Trung Quốc và Iran đang nỗ lực hơn nữa để che giấu các hoạt động gây ảnh hưởng của họ và “che giấu bàn tay của họ tốt hơn”.

Đặc biệt, Nga và Trung Quốc đang chuyển sang các công ty tiếp thị và quan hệ công chúng để tinh chỉnh và phân phối các câu chuyện của họ cho người Mỹ, những người có thể nghĩ rằng các thông điệp đến từ những cử tri thực thụ của Hoa Kỳ.

“Về cơ bản, các công ty này cung cấp ảnh hưởng đến cuộc bầu cử theo một công thức”, quan chức tình báo đầu tiên cho biết. “Ngoài ra, họ nhanh nhẹn hơn và ít gặp phải rào cản quan liêu hơn”.

Các quan chức tình báo cho biết Nga có xu hướng sử dụng các công ty Nga trong khi Trung Quốc chủ yếu chuyển sang các công ty nội địa của Trung Quốc. Nhưng họ lưu ý rằng ngày càng có nhiều công ty tư nhân cung cấp các dịch vụ như vậy, bao gồm các tổ chức ở Trung Đông và Mỹ Latin.

“Đây là vấn đề ngày càng trở thành mối quan tâm của chúng tôi, xét đến việc họ hoạt động tích cực như thế nào ở Hoa Kỳ cũng như ở nước ngoài trong các cuộc bầu cử khác và các nền dân chủ khác”, viên chức tình báo cho biết.

Tuy nhiên, việc sử dụng các công ty của bên thứ ba vẫn chỉ chiếm một phần nhỏ trong tổng thể các hoạt động gây ảnh hưởng, một số trong đó đang được điều hành bởi các cơ quan tình báo ở Nga và Iran, những cơ quan này cũng đã tìm cách sử dụng người Mỹ theo cách trực tiếp nhiều hơn.

“Các tác nhân nước ngoài tiếp tục dựa vào những người Mỹ có ý thức và không có ý thức để gieo mầm, thúc đẩy và tăng thêm độ tin cậy cho các câu chuyện phục vụ lợi ích của các tác nhân nước ngoài”, theo đánh giá được công bố hôm 29/7.

Đối với Moscow, chiến thuật này không phải là mới, mặc dù các quan chức cho biết có dấu hiệu cho thấy những nỗ lực của Điện Kremlin đã tăng cường.

Cũng có mối lo ngại ngày càng tăng về những lời đề nghị của Iran đối với người Mỹ, do Tehran liên tục tiếp cận những người Mỹ phản đối việc Hoa Kỳ ủng hộ Israel trong cuộc chiến của Israel chống lại nhóm khủng bố Hamas.

Nga, Trung Quốc và Iran không đơn độc trong nỗ lực gây ảnh hưởng đến cuộc bầu cử tổng thống sắp tới của Hoa Kỳ.

Các quan chức hôm 29/7 cho biết Cuba đã phát động những gì họ mô tả là “hoạt động gây ảnh hưởng cục bộ” nhằm làm suy yếu các ứng cử viên chính trị phản đối chính phủ cộng sản Cuba.

Các quan chức cho biết các quốc gia khác cũng đang tiến hành các hoạt động gây ảnh hưởng nhắm vào cuộc bầu cử và mặc dù phạm vi và quy mô khác nhau, nhưng tất cả đều không đáng kể so với các chiến dịch đang diễn ra từ Nga, Trung Quốc và Iran.