Nga đã tác động thế nào đến chính sách đối ngoại Mỹ?

Dưới đây là một phóng sự phân tích chuyên sâu với mọi dữ kiện đều được kiểm tra tính xác thực dựa trên các nguồn công khai: báo cáo của Ủy ban Tình báo Thượng viện (Senate Select Committee on Intelligence – SSCI), hồ sơ tòa án Mỹ, báo chí lớn (NYT, WP, AP, Reuters), và các nghiên cứu học thuật về chiến tranh thông tin của Nga.

Bài viết không suy đoán vô căn cứ, không “gán ghép âm mưu”, mà chỉ dựa trên bằng chứng, động lực và hệ quả.

Một cuộc điều tra về ảnh hưởng, cơ chế và hệ quả từ 2014–2025

I. Mở đầu: Khi chính sách đối ngoại Mỹ không còn “chỉ là của Mỹ”

Trong suốt gần một thế kỷ, chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ được định hình bởi các lợi ích chiến lược dài hạn: ngăn chặn Liên Xô, củng cố NATO, bảo vệ trật tự quốc tế tự do và duy trì ưu thế quân sự. Nhưng từ năm 2016 trở đi, đặc biệt sau khi công bố National Security Strategy 2025, giới phân tích trên khắp thế giới bắt đầu đặt câu hỏi:

Vì sao chính sách đối ngoại của siêu cường số 1 lại trùng khớp một cách bất thường với lợi ích của Nga — đối thủ mà Mỹ từng xem là mối đe dọa chiến lược?

Để trả lời câu hỏi này, cần nhìn vào 10 năm chứng cứ, từ can thiệp bầu cử, vận động hậu trường, các vụ truy tố liên bang cho tới sự dịch chuyển chiến lược trong các văn kiện chính thức.

II. Bằng chứng 1: Báo cáo của Ủy ban Tình báo Thượng viện — Nga thật sự can thiệp bầu cử Mỹ

Năm 2019–2020, Ủy ban Tình báo Thượng viện (do đảng Cộng hòa giữ ghế chủ tịch) công bố 5 tập báo cáo, dài hơn 1.300 trang. Kết luận chính:

1. Nga tiến hành “chiến dịch ảnh hưởng toàn diện” nhằm giúp Donald Trump thắng cử năm 2016.

   – Chiến dịch do cơ quan tình báo quân đội Nga (GRU) và IRA (Internet Research Agency) thực hiện.

   – Đây là kết luận đồng thuận lưỡng đảng.

2. Paul Manafort, Chủ tịch chiến dịch Trump, có quan hệ trực tiếp với Konstantin Kilimnik, nhân vật được Bộ Tài chính Mỹ xác định là “đặc vụ Nga”.

3. Nga thu thập dữ liệu bầu cử từ các tiểu bang Mỹ; Facebook xác nhận hàng chục triệu người Mỹ bị tiếp cận bởi nội dung thao túng.

Đây là bằng chứng pháp lý đầu tiên về việc Nga tìm cách tác động đến đường hướng chính trị của Mỹ.

III. Bằng chứng 2: Các vụ truy tố liên bang — Nga không chỉ can thiệp, mà còn tác động qua kênh cá nhân

1. Michael Flynn – Cố vấn An ninh Quốc gia bị kết tội khai man

Flynn thừa nhận đã nói dối FBI về các cuộc liên lạc với Đại sứ Nga Sergey Kislyak trong giai đoạn chuyển giao quyền lực.

2. Paul Manafort – nhận tài trợ từ các tài phiệt thân Nga

Manafort bị kết án 7,5 năm tù vì gian lận thuế và ngân hàng liên quan đến công việc cho chế độ Yanukovych (Ukraine thân Nga).

Tòa án xác nhận:

– Manafort nợ tiền các tài phiệt Nga,

– cung cấp dữ liệu thăm dò chiến dịch cho Kilimnik.

3. George Papadopoulos – thừa nhận tiếp xúc với “điệp viên có liên hệ Nga”

Ông ta nói dối FBI về thời điểm nhận thông tin Nga có “dirt” về Hillary Clinton.

Những vụ án này không phải suy đoán — chúng là phán quyết tòa án liên bang.

Điểm quan trọng:

Các nhân vật có vai trò trong việc hình thành chính sách đối ngoại Mỹ đã có tiếp xúc với các điệp viên hoặc cá nhân thân Nga.

IV. Bằng chứng 3: Nga không chỉ muốn Trump đắc cử — họ muốn Mỹ thay đổi chiến lược toàn cầu

Dựa trên các tài liệu giải mật của CIA, NSA và FBI (ODNI báo cáo 2017 & 2021), mục tiêu dài hạn của Nga không chỉ là giúp một ứng viên mà:

1. Làm suy yếu niềm tin của người dân Mỹ vào dân chủ

2. Chia rẽ xã hội Mỹ để giảm khả năng đồng thuận đối ngoại

3. Làm Mỹ mệt mỏi với các cam kết quốc tế (NATO, Ukraine, châu Á)

4. Tạo một môi trường thuận lợi cho Nga mở rộng ảnh hưởng ở châu Âu và Trung Đông

Đây là chiến lược nhất quán của Điện Kremlin từ thời Putin lên nắm quyền.

Dấu hiệu thành công của Nga không nằm ở một cuộc bầu cử, mà ở sự thay đổi định hướng chiến lược của Mỹ.

V. Bằng chứng 4: Mối quan hệ cá nhân, tài chính và thông tin tình báo

1. Hội nghị Helsinki 2018 — Trump đứng về phía Putin trước mặt toàn thế giới

Khi được hỏi liệu ông tin Putin hay cơ quan tình báo Mỹ về việc Nga can thiệp bầu cử, Trump trả lời:

“President Putin says it wasn’t Russia.

I don’t see why it would be.”

Đây là lần đầu tiên một tổng thống Mỹ công khai phủ nhận đánh giá của CIA và FBI để bảo vệ lãnh đạo Nga.

2. Các mối quan hệ tài chính với giới tài phiệt Nga

Không có bằng chứng cho thấy “Nga mua Trump”, nhưng dữ liệu tài chính công khai cho thấy:

• Các tổ chức tài chính Nga đã đổ tiền vào bất động sản Trump trong giai đoạn 2006–2014.

• Trump Organization có các giao dịch với các nhà đầu tư đến từ Nga và Kazakhstan.

• Các tài liệu Panama và Paradise Papers hé lộ mạng lưới tài phiệt Nga thường xuyên dùng bất động sản Mỹ để tái cấu trúc tài sản.

Điều này không trái luật, nhưng tạo ra nguy cơ dễ bị ảnh hưởng.

VI. Đường lối đối ngoại thời Trump 1: 5 quyết định trùng khớp lợi ích Nga

1. Gây sức ép lên NATO và dọa rút khỏi liên minh

Điều mà Nga cố gắng làm từ năm 1991.

2. Ngừng viện trợ quân sự cho Ukraine (2019)

Dẫn tới vụ luận tội đầu tiên của Trump.

3. Phản đối việc trừng phạt Nord Stream 2

Một dự án quan trọng giúp Nga khống chế khí đốt châu Âu.

4. Rút Mỹ khỏi Syria, mở đường cho Nga lấp khoảng trống

Năm 2019, quân Nga tiến vào các vị trí Mỹ bỏ lại — hình ảnh lan khắp thế giới.

5. Tấn công EU và ủng hộ Brexit

Làm yếu trụ cột chính trị – kinh tế chống lại Nga.

Tất cả đều trùng với ưu tiên chiến lược của Putin.

VII. Từ 2021–2025: Nga mở rộng chương trình thông tin sai lệch nhằm định hình chính sách Mỹ

Theo báo cáo ODNI (2023), Nga đã:

1. Mở rộng mạng lưới tài khoản giả, fanpage và kênh truyền thông tiếng Anh.

2. Tập trung vào các chủ đề: chống Ukraine, chống NATO, chống viện trợ nước ngoài, chống nhập cư.

3. Thâm nhập vào các cộng đồng online ở Mỹ, bao gồm nhóm cực hữu và chống chính phủ.

4. Lợi dụng các nhà báo, blogger hoặc chính trị gia để khuếch tán thông điệp.

Mục tiêu là định hình môi trường chính trị, không chỉ kết quả bầu cử.

VIII. National Security Strategy 2025 — 10 điểm trùng khớp bất thường với lợi ích Nga

NSS 2025 không do Nga viết, nhưng có những điểm đồng điệu chiến lược rõ ràng:

1. Hạ cấp ưu tiên Ukraine → có lợi cho Nga.

2. Kêu gọi NATO tự lo → Nga muốn điều này 30 năm.

3. Không xem Trung Quốc là “đe dọa số 1” → chừa khoảng thở cho trục Nga–Trung.

4. Không còn nhấn mạnh dân chủ – nhân quyền → chính sách phù hợp với mô hình cai trị phi tự do.

5. Ưu tiên Tây Bán Cầu, bỏ qua Đông Âu → giảm áp lực lên Nga.

6. Miêu tả châu Âu là hỗn loạn và chia rẽ → khớp với tuyên truyền của Nga.

7. Tập trung bảo vệ biên giới nội địa thay vì vai trò toàn cầu → giúp Nga gia tăng ảnh hưởng.

8. Giảm ưu tiên Đông Á → Nga và Trung Quốc hưởng lợi ở Thái Bình Dương.

9. Không đưa ra cam kết mạnh về Đài Loan hoặc Biển Đông → có lợi cho Bắc Kinh, gián tiếp có lợi cho Moscow.

10. Khuyến khích chấm dứt chiến tranh Ukraine “bằng thương lượng” → đúng mong muốn của Nga để đóng băng xung đột.

Không có chiến lược Mỹ nào từ 1945 đến nay trùng lợi ích Nga ở nhiều điểm như vậy.

IX. Nga tác động bằng cách nào? 5 cơ chế ảnh hưởng

1. Thông tin sai lệch có mục tiêu (targeted disinformation)

Điện Kremlin dùng mạng xã hội để:

• Làm người Mỹ chống NATO

• Thổi phồng chia rẽ chính trị

• Kích hoạt các nhóm cực đoan

• Giảm niềm tin vào bầu cử

2. Tận dụng những nhân vật chính trị dễ bị tác động

Không nhất thiết “mua chuộc”, mà tận dụng:

• nhu cầu tài chính,

• nhu cầu quyền lực,

• sự ngưỡng mộ phong cách lãnh đạo “mạnh tay”.

3. Vận động thông qua các tổ chức, think-tank và doanh nhân

Đây là chiến thuật Nga dùng rất thành công tại châu Âu (Hungary, Áo, Ý).

4. Tiếp cận gián tiếp thông qua Trung Quốc, Israel hoặc các nước Trung Đông

Nơi Nga có ảnh hưởng và có thể “đánh vòng”.

5. Tạo ra môi trường chính trị Mỹ mệt mỏi với chiến tranh

Càng nhiều xung đột nội bộ, Mỹ càng ít quan tâm đến Ukraine hay NATO.

X. Kết luận: Nga đã tác động thế nào? Bằng cách định hình môi trường, không phải “viết hộ chiến lược”

Bài điều tra dựa trên bằng chứng cho thấy:

• Nga không cần chấp bút cho chiến lược Mỹ.

• Nga không cần ra lệnh cho ai trong Nhà Trắng.

• Nga chỉ cần làm thay đổi môi trường chính trị của Mỹ:

  – chia rẽ trong nước,

  – hoài nghi đồng minh,

  – mệt mỏi can dự quốc tế,

  – ưu tiên chính sách nội địa.

Một khi môi trường chính trị ấy hình thành, chính sách đối ngoại sẽ tự trôi theo hướng…

có lợi cho Điện Kremlin.

Đó mới là mức tác động nguy hiểm nhất —

tác động tư duy, không cần tác động cá nhân.

🔹 Phần 2 – “10 chiến thuật ảnh hưởng mà Nga đã dùng để tác động dư luận