VietnamWeek/Medium
Nếu có hai nhân vật từng được xem là “không đội trời chung” trong nội bộ Đảng Cộng hòa, thì đó chính là Marjorie Taylor Greene (MTG) – gương mặt nổi loạn cực hữu, và Nancy Mace – người từng tự nhận là “cầm cờ cải cách của GOP thế hệ mới”.
Vậy mà giờ đây, hai người phụ nữ này lại cùng một lúc đứng trên ranh giới rời khỏi Quốc hội — và quan trọng hơn: họ đang nói cùng một ngôn ngữ.
Đó là dấu hiệu mạnh mẽ nhất cho thấy phong trào MAGA đã vỡ trận ngay trong nội bộ của chính nó.
Và nguyên nhân không chỉ nằm ở hỗn loạn tổ chức, mà nằm sâu hơn: Quốc hội đã tự giao nộp quyền lực của mình vào tay hành pháp, khiến cả hệ thống lập pháp Mỹ tê liệt trước khi kịp thực thi vai trò của mình.
Hai đường cong trái ngược gặp nhau tại cùng một điểm đổ vỡ
MTG rời đi trong cay đắng.
Nancy Mace nói thẳng về “văn hóa phân biệt đối xử với phụ nữ”, “nội bộ độc tài” và “sự bất lực của lãnh đạo GOP”.
MTG thì tố cáo:
“Tôi từ chối làm một người vợ bị đánh, hy vọng mọi thứ sẽ tốt hơn. Không có kế hoạch 4D chess nào cả.”
Nancy Mace nói:
“Tôi đã quá mệt mỏi với cách Mike Johnson vận hành Hạ viện và cách phụ nữ bị đối xử ở đây.”
Hai người ở hai thái cực — một cực hữu cực đoan, một trung-hữu muốn giữ hình ảnh chuyên nghiệp — nhưng điểm chung lại giống nhau kỳ lạ:
-
Họ đều tố cáo Mike Johnson bất lực.
-
Họ đều tố cáo Hạ viện bị thao túng bởi Nhà Trắng.
-
Họ đều cảm thấy đảng của họ không còn là đảng của họ.
-
Và cả hai đều không muốn bị xem là “công cụ MAGA bị vắt kiệt”.
Khi MTG — biểu tượng MAGA — và Mace — biểu tượng “GOP trẻ trung” — cùng muốn bỏ đi, đó là lúc phong trào MAGA không còn là phong trào, mà là một hệ thống khép kín đang tự phá hủy.
Vỡ trận vì lý do lớn nhất: Quốc hội đã giao nộp quyền lực cho Donald Trump
Từ tháng 1/2025, ngay khi Trump quay trở lại Nhà Trắng, Quốc hội do GOP kiểm soát đã:
-
Không tổ chức điều trần giám sát hành pháp.
-
Từ chối xem xét lại quyền đánh thuế.
-
Cho phép Trump dùng IEEPA như một “siêu quyền lực thuế quan”.
-
Tránh né đối đầu về các sắc lệnh kinh tế vi hiến.
-
Và đặc biệt: để Hạ viện đóng cửa hơn 50 ngày, chỉ để trì hoãn tuyên thệ của Adelita Grijalva và tránh mở hồ sơ Epstein.
Khi thẩm quyền đánh thuế — quyền lập pháp thiêng liêng nhất của Quốc hội theo Hiến pháp — bị giao nộp cho hành pháp, hậu quả xảy ra đúng như các nhà lập quốc từng cảnh báo:
→ Một cuộc khủng hoảng thuế quan toàn cầu mà Quốc hội… không thể làm gì
Trump tự ban hành thuế:
-
25% vào xe châu Âu
-
60% đối với hàng Trung Quốc
-
10% thuế quan phổ quát
-
Phạt trả đũa với Mexico, Brazil, Hàn Quốc
-
Và trừng phạt thương mại đơn phương Ấn Độ và Canada
Thuế quan đánh vào mọi gia đình Mỹ, đẩy lạm phát quay lại, khiến chuỗi cung ứng hỗn loạn.
Đáng lẽ Quốc hội phải:
-
đình chỉ sắc lệnh,
-
yêu cầu xem xét khẩn cấp,
-
lập pháp để giới hạn quyền hành pháp,
-
hoặc đưa vụ việc lên Tòa Tối cao.
Nhưng Quốc hội đã không làm gì.
Thậm chí, lãnh đạo GOP còn lập luận…
“Thuế quan là đặc quyền của tổng thống”,
bất chấp Điều I, Khoản 8 Hiến pháp quy định rất rõ:
Quyền đánh thuế thuộc về Quốc hội.
Đây chính là điểm gãy lớn nhất.
Không phải MTG phản loạn.
Không phải Mace bị đối xử bất công.
Mà là Quốc hội không còn là Quốc hội.
Khi một cơ quan lập pháp bỏ đi quyền lực của mình, thì không thể giữ được đoàn kết nội bộ — vì không còn nền tảng thể chế để ràng buộc các phe.
Hỗn loạn và sụp đổ là hệ quả tất yếu
Về mặt chính trị, khi một đảng cầm quyền:
-
đóng cửa Hạ viện hơn 50 ngày,
-
bỏ lửng 42 triệu người mất SNAP,
-
phớt lờ chi tiêu Medicare–Medicaid,
-
không giám sát hành pháp,
-
không chặn thuế quan gây khủng hoảng lạm phát,
-
không bảo vệ quyền đại diện của cử tri (vụ Adelita Grijalva),
-
không sửa chữa văn hóa phân biệt giới trong nội bộ,
-
và vẫn yêu cầu các nghị sĩ trung thành tuyệt đối,
thì nội bộ tan vỡ là điều không tránh khỏi.
MTG chỉ là triệu chứng.
Nancy Mace chỉ là lời cảnh báo.
Vấn đề nằm ở cấu trúc quyền lực MAGA: một hệ thống xoay quanh cá nhân, không xoay quanh thể chế.
Đây không chỉ là vỡ trận — mà là “thất bại của mô hình MAGA hóa quyền lực”
Phong trào MAGA đã đi xa hơn phạm vi vận động chính trị.
Nó trở thành một mô hình chính trị với các đặc điểm:
-
tập trung quyền lực vào cá nhân,
-
loại bỏ vai trò của Quốc hội,
-
sử dụng chính sách kinh tế để củng cố quyền lực chính trị,
-
trừng phạt nội bộ khi không trung thành,
-
và phá vỡ các chuẩn mực dân chủ.
Khi mô hình này không thể vận hành bền vững, nó sụp đổ từ trong ra ngoài.
MTG và Mace là hai điểm nứt nằm ở hai cực — chứng minh vết nứt đã lan khắp hệ thống.
Kết luận: Sự rút lui của MTG và Mace không phải tin lẻ — mà là tín hiệu của thời khắc bản lề
Khi cả cực hữu lẫn trung hữu đều đồng loạt muốn rời bỏ Hạ viện, đó không phải ngẫu nhiên.
Đó là:
-
sự đầu hàng trước một hệ thống lập pháp bị vô hiệu hóa,
-
sự phản kháng trước một mô hình quyền lực lệch lạc,
-
và là lời chứng sống động rằng phong trào MAGA không chỉ chia rẽ nước Mỹ,
mà còn phá hủy chính đảng đã tạo ra nó.
Từ góc nhìn lịch sử, đây có thể là dấu hiệu của giai đoạn cuối của một mô hình quyền lực phi thể chế, nơi các định chế từng nâng đỡ chủ nghĩa MAGA đang trở thành nạn nhân của nó.