5-11-2020
Việc Trump vội vàng cáo buộc có gian lận bầu cử ngay khi các kết quả bắt đầu có phần bất lợi cho ông cho thấy tính khí có phần trẻ con của ông, nhưng thực sự là một sự xúc phạm đối với những thể chế mà đa số người Mỹ coi là thiêng liêng, là cột trụ của nền dân chủ Mỹ hàng trăm năm.
Người ta sẽ dễ dàng ghi nhận những cáo buộc tương tự thế ở một nền dân chủ manh nha, một nước thuộc Thế giới thứ Ba, chứ không phải là một quốc gia vẫn tự hào là hình mẫu cho cả thế giới noi theo, với những thể chế có sức trường tồn, có khả năng chống cự và tồn sinh vượt qua những tham vọng cá nhân của bất cứ một cá nhân nào, dù đó là một tỷ phú hay một vị tướng vĩ đại được nhân dân sùng kính.
Thế nên, chính phát ngôn vội vàng đó của Trump là yếu tố càng gây chia rẽ nước Mỹ, mà ngay cả chính nhiều người có vai vế thuộc đảng Cộng hòa, vì choáng ngợp và vì muốn có một chỗ đứng trong chính thể của Trump nên sẵn sàng hy sinh những niềm tin cá nhân của họ, cũng cảm thấy khó chịu và khó có thể thông cảm. Tất nhiên, không tính những ủng hộ viên cuồng nhiệt của Trump, những người sẽ luôn ủng hộ và đi theo ông, dù có đến địa ngục.
Tuy vậy, những phát ngôn của Trump sáng nay, dường như đã có gì đó như sự mệt mỏi và ngầm chấp nhận thua cuộc, cho dù từ đó, cho tới khi ông chính thức thừa nhận thất bại cũng là một bước dài. Và ông sẽ vẫn luôn giữ cho ông một kịch bản- có lẽ cho tới cuối đời- đó là sự thua cuộc của ông hoàn toàn là do sự dối trá và phản trắc…
Nước Mỹ sau Trump sẽ là một nước Mỹ của hỗn mang. Thành thực mà nói, Biden không phải là một người có thể tạo dựng được niềm tin và sự đoàn kết. Một chính khách già nua, theo cả nghĩa đen và nghĩa bóng, ông không hứa hẹn được sự đoàn kết và gây dựng trở lại, mà nhiều hơn, là sự níu kéo vào một trật tự cũ, một xã hội cũ, những niềm tin và giá trị cũ.
Một thứ Cộng hòa Weimar sau khi nước Đức sụp đổ và trước khi Hitler lên nắm quyền (và Trump có thể là sự tiên phong cho những thứ đó?). Thật sự sẽ không ai có thể nói trước được.
