Donald Trump cấm làm ăn với quân đội Cuba

Một trong những sáng kiến ngoại giao tiêu biểu của cựu tổng thống Barack Obama đang bị người kế nhiệm đánh phá : lật qua trang sử 60 năm căng thẳng với La Habana. Tuy không lật ngược chính sách ngoại giao thân thiện tiến hành từ năm 2014, nhưng Donald Trump thông báo một số biện pháp đánh vào kinh tế Cuba và liên kết quyết định bỏ hẳn cấm vận với tự do chính trị.

Tú Anh Sửa đổi ngày 16-06-2017 15:33

Theo một viên chức Mỹ, trong ngày thứ Sáu 16/06/2017, từ Miami, tổng thống Mỹ Donald Trump loan báo biện pháp hạn chế du lịch và cấm giao dịch với các lãnh vực kinh tế do quân đội Cuba kiểm soát.

Tổng thống Donald Trump cũng đặt điều kiện buộc Cuba cải thiện nhân quyền và tự do chính trị trước khi được bỏ hẳn cấm vận.

Donald Trump đã nhiều lần cam kết với cử tri Cộng Hoà là một khi đắc cử, ông sẽ hủy bỏ các chính sách của tổng thống Obama từ đối nội như an sinh xã hội cho đến đối ngoại như tái lập bang giao với Cuba. Tuy nhiên, đối với quốc đảo cựu thù, chủ nhân Nhà Trắng không đụng đến quan hệ ngoại giao đã được tái lập, mà ông chỉ đặt ra một số cản lực trong lãnh vực kinh tế, tài chính và du lịch.

Cụ thể là cấm giao dịch với các công ty do quân đội Cuba kiểm soát và áp dụng chặt chẽ các quy định về hạn chế du hành sang quốc đảo cộng sản. Hạn chế nhưng không cấm triệt vì các chuyến bay thương mại và du thuyền không bị ảnh hưởng.

Theo AFP, rất khó có thể đo lường trong ngắn hạn nền công nghiệp du lịch của Cuba, đang phát triển mạnh, sẽ bị tác hại đến mức độ nào ? Chỉ trong năm tháng đầu năm 2017, gần 300.000 người Mỹ sang thăm Cuba, tăng 145% trong vòng một năm sau khi đã nhảy vọt lên 74% trong năm 2016 so với một năm trước.

Trong lãnh vực kinh tế, biện pháp mới cấm mọi dịch vụ chuyển ngân với tập đoàn quản trị công nghiệp quốc gia Cuba GAESA, cơ quan kinh tài của quân đội và các chi nhánh, kiểm sóat hầu như toàn bộ ngành du lịch. Chế độ La Habana xem du lịch là lãnh vực « nhạy cảm » do có tiếp xúc với người nước ngoài và là nguồn ngoại tệ trực tiếp. Do vậy, quân đội Cuba, qua hai tổ hợp Gaviota và Cabanacan, quản lý từ ngành hàng không dân dụng, khách sạn, nhà hàng, khu nghỉ dưỡng, công ty cho thuê xe và các siêu thị.

Chủ tịch GAESA, tập đoàn mẹ của Gaviota và Cabanacan, không ai khác hơn là đại tá Luis Alberto Rodriguez, con rể của chủ tịch Raul Castro. Theo giới phân tích, GAESA nằm trong tay gia đình lãnh đạo tối cao.

Không phải ngẫu nhiên mà tổng thống doanh nhân Donald Trump chọn Miami, nằm sát cạnh Cuba để thông báo những biện pháp đi ngược lại xu hướng tự do thương mại và tự do đi lại. Bang Florida là nơi tập trung đông đảo cộng đồng tị nạn Cuba . Tổng thống Mỹ muốn tỏ cử chỉ cám ơn cử tri gốc Cuba đã ủng hộ ông trong kỳ bầu cử và lý giải là muốn thúc đẩy nhân quyền tại Cuba.

Tuy nhiên, quyết định này gặp chống đối từ giới doanh nghiệp cho đến nhân quyền. Không chờ tổng thống Mỹ chính thức loan báo, hệ thống khách sạn Starwood kêu gọi ông Donald Trump « hãy sử dụng du lịch như là công cụ chiến lược để cải tiến quan hệ với Cuba hơn là để quay lại đường lối cũ ».

Các tổ chức nhân quyền chỉ trích thái độ xoay chiều 180° của tổng thống Mỹ đối với La Habana. Người dân Cuba phải trả giá đắt nếu quốc đảo bị cô lập như thời chiến tranh lạnh, theo khuyến cáo của Amnesty International (Ân Xá Quốc Tế).