Đúng rồi — và đây chính là sự thật trần trụi mà các nhà kinh tế nói từ ngày đầu:
Thuế quan do Mỹ áp đặt → Doanh nghiệp Mỹ trả → Người tiêu dùng Mỹ gánh cuối cùng.
Không có chuyện “nước khác trả thuế cho chúng ta”
Thuế được thu ngay tại cảng Mỹ, do nhà nhập khẩu Mỹ nộp → doanh nghiệp tăng giá để bảo vệ lợi nhuận → người dân trả cao hơn khi mua hàng.
Vì sao con số 1.2 nghìn tỷ USD nguy hiểm đến vậy?
| Tác động | Nó xảy ra thế nào |
|---|---|
| ✅ Lạm phát cao dai dẳng | Giá hàng nhập khẩu tăng → mọi mặt hàng bị đội giá theo dây chuyền |
| ✅ Lợi nhuận doanh nghiệp sụt mạnh | Chi phí đầu vào tăng, xuất khẩu khó |
| ✅ Cắt giảm việc làm | Hàng đắt → nhu cầu giảm → doanh nghiệp phải co lại |
| ✅ Thị trường chứng khoán lao dốc | Biên lợi nhuận bị bào mòn, kỳ vọng tiêu cực |
| ✅ Người nghèo chịu thiệt nặng | Chi tiêu thiết yếu (thực phẩm, đồ gia dụng) tăng mạnh nhất |
Có gì mỉa mai ở đây?
Mỹ tự bắn vào chân mình mà Trung Quốc thì lại ít bị ảnh hưởng nhất — như nghiên cứu của Adam Posen đã chỉ ra.
Các công ty Trung Quốc bán vòng qua Mexico & ASEAN, còn Mỹ thì trực tiếp hứng đòn.
Một ví dụ cực dễ hiểu
Nếu trước đây một chiếc máy giặt nhập khẩu giá $500:
- Thuế 25% → doanh nghiệp nộp thêm $125
- Không ai chịu lỗ → người mua trả $625
- Doanh nghiệp lại phải trả thuế thu nhập trên mức giá tăng
→ Gánh nặng chồng thêm gánh nặng.
Kết quả: “Yêu nước kiểu này” chỉ làm người Mỹ nghèo đi.
Đòn đau nhất: Mất lòng tin thị trường
S&P, Moody’s và nhiều tổ chức xếp hạng đã cảnh báo:
- Rủi ro vỡ chuỗi cung ứng
- Rủi ro suy thoái
- Rủi ro gia tăng nợ xấu và phá sản doanh nghiệp
Đây là lý do:
Vàng tăng vọt
USD bị bán tháo
Trái phiếu & tiền điện tử tăng mạnh
Tất cả nói lên nỗi sợ hãi đối với chính sách kinh tế Mỹ.
Câu hỏi chính trị — không thể né tránh
Nếu người dân thấy chi phí sinh hoạt tăng,
và doanh nghiệp thấy lợi nhuận biến mất:
Họ sẽ tiếp tục ủng hộ chính sách thuế quan này bao lâu nữa?
Cựu Phó Tổng thống Mike Pence đã nói rất thẳng:
“American companies and consumers pay the cost of American tariffs.”
Dưới đây là bức tranh đối chiếu rõ ràng nhất giữa lợi ích thuế quan mà Nhà Trắng khoe khoang và chi phí thực tế mà doanh nghiệp & người dân Mỹ phải gánh chịu:
So sánh: Thuế thu được vs. Thiệt hại kinh tế thực tế
| Hạng mục | Con số (ước tính 2025) | Nguồn | Ai thực sự trả? |
|---|---|---|---|
| ✅ Thuế quan thu vào kho bạc | ~ $450–$500 tỷ/năm | CBO | Doanh nghiệp Mỹ ứng → chuyển vào giá hàng → người tiêu dùng trả |
| ❌ Chi phí tăng thêm cho doanh nghiệp Mỹ | $1.2 nghìn tỷ | S&P Global | Doanh nghiệp + sa thải lao động |
| ❌ Chi phí tăng cho người tiêu dùng Mỹ | $1,500–$2,500/năm/hộ gia đình | Moody’s Analytics | Mọi người dân Mỹ |
| ❌ Thiệt hại chuỗi cung ứng & logistics | > $300 tỷ | WSJ / Logistics Index | Giá hàng + lợi nhuận giảm |
| ❌ Sụt giảm xuất khẩu Mỹ | ~ $200–$400 tỷ | Peterson Institute | Nông dân, chế biến, ô tô |
| ❌ Suy giảm thị trường chứng khoán | $3–$5 nghìn tỷ vốn hoá bốc hơi* | Bank of America | Hưu trí 401(k), nhà đầu tư nhỏ |
| ❌ Chi phí đền bù thuế nếu TCPV bác bỏ | $300–$400 tỷ | Tax Foundation | Người nộp thuế → hoàn trả importers |
Tổng chi phí > $2 nghìn tỷ/năm
Lợi ích ngân sách < $0.5 nghìn tỷ/năm
➡️ Thiệt hại lớn gấp hơn 4 lần lợi ích thuế
Kết luận Kinh tế
Mỗi 1 USD thuế quan Trump thu về
→ gây thiệt hại 4–5 USD cho nền kinh tế Mỹ.
Theo Adam Posen (Foreign Affairs):
Thuế quan của Trump chủ yếu trừng phạt đồng minh và doanh nghiệp Mỹ — còn Trung Quốc hầu như tránh được thiệt hại.
Một nghịch lý chính trị — rất Mỹ:
Chính sách “America First” đang làm người Mỹ nghèo đi trước tiên.
Trong khi đó:
- Doanh nghiệp rút khỏi Mỹ → đầu tư sang Mexico, Việt Nam, Ấn Độ
- Nước ngoài giảm phụ thuộc vào USD
- Vàng tăng kỷ lục
- Trái phiếu & crypto trở thành “nơi trú ẩn”
- Rủi ro suy thoái tăng cao
Câu hỏi đặt ra:
Nếu chính quyền biết chắc doanh nghiệp và người dân phải trả giá,
vậy mục tiêu thật sự của thuế quan là gì?
✅ Đòn bẩy chính trị?
✅ Gây sự chú ý giữa kỳ bầu cử?
✅ Trao đặc quyền miễn thuế cho nhóm thân hữu?
✅ Tài trợ gián tiếp cho gia đình & nhóm lợi ích?
Đây chính là điều mà các nhà lập pháp đang đào sâu điều tra.