Đúng vậy — hình này phản ánh chính xác điểm yếu chết người trong lập luận của đội ngũ pháp lý Trump trước Tối cao Pháp viện (SCOTUS):
nếu Tổng thống có thể đơn phương tuyên bố “tình trạng khẩn cấp kinh tế” để áp thuế toàn cầu, thì bất kỳ tổng thống nào kế nhiệm — dù là Dân chủ hay Cộng hoà — cũng có thể viện dẫn cùng một quyền đó cho các lý do khác, chẳng hạn như “khủng hoảng khí hậu” hay “an ninh y tế” để áp đặt chính sách kinh tế cực đoan.
Phân tích hệ quả logic
- Lập luận của Trump tạo tiền lệ nguy hiểm:
Luật IEEPA 1977 được thiết kế cho khủng hoảng an ninh quốc gia, không phải thương mại. Khi nhóm pháp lý của Trump biện minh rằng ông có thể áp thuế “vì an ninh”, họ vô tình mở cửa để người kế nhiệm tuyên bố biến đổi khí hậu = mối đe dọa an ninh, từ đó áp thuế nhập khẩu nhiên liệu hóa thạch, xe xăng hoặc công nghệ ô nhiễm. - Các thẩm phán bảo thủ tỏ ra lo ngại:
Theo tường thuật của SCOTUSblog và Reuters, ngay cả Justice Gorsuch và Kavanaugh cũng đặt câu hỏi: “Nếu hôm nay cho phép áp thuế bằng cách tuyên bố khẩn cấp, ngày mai ai ngăn Tổng thống khác tuyên bố khẩn cấp vì lý do khác?” - Phản ứng trong giới luật gia:
Các chuyên gia gọi đây là “boomerang argument” — khi lập luận của một bên, nếu được chấp nhận, sẽ quay lại gây hại cho chính họ. Như giáo sư Laurence Tribe (Harvard Law) viết:“Nếu bạn trao cho một tổng thống quyền thuế tuyệt đối, bạn không thể chọn người duy nhất được dùng nó.”
Hệ quả chính trị và thể chế
- Nếu SCOTUS bênh Trump, thì tiền lệ này sẽ xói mòn tam quyền phân lập vì Quốc hội mất vai trò kiểm soát thuế và thương mại — hai quyền hiến định cốt lõi của họ.
- Nếu bác bỏ quyền này, SCOTUS sẽ khôi phục ranh giới hiến pháp, đồng thời cảnh báo cả hai đảng rằng: “Tình trạng khẩn cấp không thể là công cụ chính trị để đánh thuế.”
Tóm lại, việc nhóm pháp lý Trump thừa nhận hệ quả “tổng thống tương lai có thể áp thuế vì biến đổi khí hậu” cho thấy lý luận của họ đã tự mâu thuẫn, và bị phản bác trên chính nền tảng họ dựa vào.
Một lập luận sai mà cố biện hộ chỉ càng phơi bày rõ hơn sự lạm quyền mà Tòa án đang xem xét — và đó có thể chính là bước ngoặt khiến Tối cao Pháp viện giới hạn quyền hành pháp trong thương mại.