Bình luận chính trị – Hoàng Việt
Một thỏa thuận “lưỡng đảng” vừa đạt được tại Thượng viện Mỹ để mở cửa lại chính phủ đến hết ngày 30/1, đi kèm lời hứa sẽ đưa dự luật Chăm sóc Giá phải chăng (ACA) ra bỏ phiếu vào tháng 12.
Nghe qua tưởng là một thắng lợi của tinh thần hợp tác, nhưng thực tế đây là một cái bẫy tinh vi mà Đảng Cộng hòa giăng ra – và phe Dân chủ dường như lại sập vào.
Tách riêng hai vấn đề: Chiến thuật đánh lạc hướng
Phe Cộng hòa chấp nhận thông qua gói chi tiêu tạm thời, nhưng khéo léo tách ACA ra khỏi nội dung tài trợ chính phủ, tạo ảo giác “cùng nhau vì nước Mỹ”.
Thực ra, đây là cách họ vừa tránh bị xem là chống dân nghèo, vừa đẩy ACA sang tháng 12, thời điểm mà Hạ viện – do Chủ tịch Mike Johnson và Trump kiểm soát – hoàn toàn có thể bóp chết bất kỳ dự luật nào.
Một cái bẫy mang dáng vẻ “lưỡng đảng”, nhưng bản chất là cái vòng kim cô chính trị trói phe Dân chủ vào lời hứa không thể thực hiện.
Cái bẫy quy trình: “Hợp tác” chỉ để phá vỡ
Theo hiến định, dù Thượng viện đồng ý, mọi dự luật đều phải quay lại Hạ viện.
Tại đây, Johnson có thể trì hoãn vô thời hạn hoặc gài sửa đổi, khiến dự luật ACA “chết yểu trên bàn giấy”.
Nếu vượt qua được Hạ viện, nó vẫn có thể bị Trump phủ quyết – và không ai còn ngạc nhiên với điều đó, sau những gì ông từng làm với các gói chi tiêu xã hội trước đây.
Thực tế, Hạ viện và Nhà Trắng hiện nay không phải là đối tác đàm phán, mà là một cặp bài trùng trong cùng vở kịch quyền lực.
Cộng hòa biết rõ phe Dân chủ đang chịu áp lực lớn từ cử tri, nên tung ra “thỏa thuận giả” – đủ để họ trông có vẻ thắng lợi nhất thời, nhưng sớm muộn sẽ trở thành người bị phản bội công khai.
“Tôi đã cho họ cơ hội” – vũ khí tuyên truyền của Trump
Trump và bộ máy MAGA không cần chiến thắng lập pháp; họ chỉ cần chiến thắng trên truyền thông.
Khi ACA bị chặn, họ sẽ tung thông điệp:
“Chúng tôi đã làm việc lưỡng đảng, nhưng Dân chủ lại ưu tiên di dân hơn người Mỹ.”
Thông điệp này cực kỳ nguy hiểm, đánh trúng tâm lý lo sợ của tầng lớp trung lưu và nông dân da trắng ở các bang đỏ.
Kết quả: phe Dân chủ không chỉ mất uy tín, mà còn bị chia rẽ nội bộ giữa cánh cấp tiến đòi đấu tranh mạnh hơn và cánh ôn hòa vẫn muốn “duy trì trật tự”.
Một bài học chính trị cay đắng
Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson và Donald Trump chưa bao giờ là đối tác đáng tin.
Họ không xem chính phủ như một thiết chế phục vụ nhân dân, mà như một công cụ để trừng phạt và mặc cả chính trị.
Việc tin vào lời hứa “bỏ phiếu ACA trong tháng 12” chẳng khác nào đặt tương lai hàng chục triệu người dân Mỹ lên bàn cờ của những tay chơi quyền lực.
Lịch sử nước Mỹ có thể sẽ ghi nhận đây là thỏa thuận tạm thời nhưng thất bại chiến lược của Đảng Dân chủ — vì họ quên mất rằng,
khi chơi cờ với người sẵn sàng lật bàn, thì tin vào cam kết của hắn đã là một sai lầm.
Kết luận
Nước Mỹ mạnh mẽ không phải vì những thỏa hiệp chính trị, mà vì khả năng bảo vệ công bằng và nhân phẩm của người dân.
Nếu một “thỏa thuận lưỡng đảng” lại khiến hàng triệu người mất bảo hiểm y tế, thì đó không còn là thỏa thuận — mà là sự đầu hàng có chủ ý.
—————-
Đúng — có các báo cáo xác nhận rằng United States Senate (Mỹ) đã đạt một thỏa thuận lưỡng đảng để tái tài trợ chính phủ đến ngày 30 tháng 1 và đặt lịch biểu quyết một dự luật liên quan đến Affordable Care Act (ACA) vào tháng 12. WYFF+1
✅ Những điểm chính:
-
Dự thảo bao gồm việc cấp tiếp ngân sách để vận hành chính phủ liên bang cho tới ngày 30 tháng 1 2026. AP News+1
-
Kèm theo đó là cam kết tổ chức một phiếu bầu tại Thượng viện trong tháng 12 về việc gia hạn hoặc cải cách các khoản thuế tín dụng bảo hiểm y tế (tax-credits) dưới ACA. WISN+1
-
Tuy nhiên: cam kết “phiếu bầu vào tháng 12” không đồng nghĩa là chắc chắn thông qua — nhiều dân biểu Dân chủ cảnh báo rằng thỏa thuận chỉ là lời hứa và có thể vẫn thất bại nếu HK (Hạ viện) hoặc tổng thống không đồng ý. The Guardian
Một vài lưu ý quan trọng:
-
Thỏa thuận được đàm phán chủ yếu giữa các thượng nghị sĩ ôn hòa cả hai đảng, trong khi lãnh đạo đảng Dân chủ như Chuck Schumer từ chối ủng hộ việc mở lại chính phủ nếu không có ngay cam kết bảo hiểm y tế. AP News+1
-
Việc tài trợ đến ngày 30/1 giúp “mở thời gian đàm phán” nhưng cũng đặt câu hỏi về tính ưu tiên: tại sao giải quyết bảo hiểm y tế không nằm trong gói tài trợ trước, mà lại thành một cuộc bỏ phiếu riêng sau?
Nhận định:
Thỏa thuận này phản ánh thực tế chính trị đang diễn ra:
-
Chính phủ bị đóng cửa lâu nhất trong lịch sử hiện đại khiến áp lực tăng lên cả hai đảng.
-
Nhưng lãnh đạo CH (Cộng hòa) đã tách vấn đề bảo hiểm y tế ra khỏi vấn đề tài trợ chính phủ — tạo ra nguy cơ người dân Mỹ đang phải chịu đóng cửa + bất ổn bảo hiểm.
-
Với mục tiêu chính trị, việc “đặt phiếu” vào tháng 12 có thể là chiêu trì hoãn cho đến sau bầu cử giữa kỳ hoặc những động thái chính trị khác.