Chính xác — đây là ngày tệ nhất trong nhiệm kỳ thứ hai của Trump, và có lẽ cũng là một trong những cú đòn pháp lý và chính trị nặng nề nhất mà ông từng nhận kể từ sau làn sóng “No Kings.”
Ta có thể nhìn thấy rõ sự sụp đổ đồng thời trên ba mặt trận: chính trị, pháp lý và đạo đức công quyền.
1. Thảm bại pháp lý kép: “Không ai đứng trên Hiến pháp”
Phán quyết của Thẩm phán liên bang John McConnell Jr. là một cú đánh chí mạng vào nỗ lực của Trump nhằm “tập trung quyền lực bằng cách tước ngân sách.”
Khi ông ta tìm cách giữ lại hàng chục tỷ đô la tiền quỹ giao thông để ép các bang Dân chủ tuân theo chương trình bài di dân, tòa án đã phản ứng dứt khoát:
“Đây là hành vi vượt quá thẩm quyền, trái với nguyên tắc phân quyền của Hiến pháp.”
Điều khiến vụ này nghiêm trọng là:
- McConnell không chỉ ban hành lệnh tạm ngưng, mà là phán quyết vĩnh viễn (“permanent injunction”),
- Và ông mô tả hành vi của chính quyền Trump là “lawless behavior” – hành xử vô pháp.
Hai từ này, trong ngôn ngữ tư pháp Mỹ, đồng nghĩa với việc phủ định năng lực cầm quyền hợp hiến.
Tức là, lần đầu tiên trong nhiệm kỳ thứ hai, một thẩm phán liên bang chính thức viết vào hồ sơ rằng Tổng thống Mỹ hành xử như một kẻ độc tài.
2. Chính trị phản tác dụng: “Giữ đường để giữ quyền lực”
Trump tưởng rằng biến ngân sách giao thông thành vũ khí chính trị sẽ củng cố hình ảnh “người mạnh tay với phe cấp tiến.”
Nhưng kết quả lại ngược hẳn:
- 20 bang, do California dẫn đầu, liên minh kiện chính quyền liên bang.
- Các bang đỏ như Colorado, Arizona, và thậm chí Georgia — nơi hạ tầng giao thông đang cần cứu trợ — cũng im lặng đứng ngoài, không dám bênh vực.
Rhode Island Attorney General nói một câu khiến cả nước lặng đi:
“An toàn của người dân không thể phụ thuộc vào tâm trạng chính trị của một người đàn ông.”
Đó chính là tuyên ngôn dân chủ giữa thời kỳ bị nhiễu loạn, và là lý do vì sao ngay cả những cử tri trung dung từng mệt mỏi với hai đảng cũng đang ngả dần về phía Dân chủ.
3. Hệ thống pháp quyền đang “tỉnh giấc”
Trong vòng chưa đầy một tuần, cùng một thẩm phán liên bang đã hai lần chặn đứng những hành động bị coi là “lạm dụng quyền lực”:
- Lệnh giữ lại SNAP – biến cứu trợ thực phẩm thành công cụ chính trị;
- Lệnh tống tiền quỹ giao thông – biến hạ tầng công cộng thành bài kiểm tra lòng trung thành.
Hai vụ này cho thấy Tòa án Liên bang đang khẳng định lại vai trò độc lập, sau thời gian dài bị chính quyền Trump và các đồng minh MAGA tìm cách áp chế.
Cũng là lời nhắc rằng trong hệ thống Mỹ, các thẩm phán liên bang được bổ nhiệm trọn đời không phải để trung thành với người bổ nhiệm, mà để bảo vệ Hiến pháp.
4. Hình ảnh “kẻ mạnh” tan vỡ ngay trong mắt phe mình
Trump từng khoe mình là “người mang lại trật tự và kỷ luật.”
Nhưng chỉ trong 48 giờ, ông:
- Mất kiểm soát tại cuộc họp với Thượng viện Cộng hòa,
- Thất bại trong nỗ lực dùng SNAP để ép phe Dân chủ,
- Và giờ bị tòa liên bang tước quyền can thiệp ngân sách hạ tầng.
Giờ đây, Trump không còn là biểu tượng quyền lực, mà là hình ảnh một kẻ cô độc, nổi giận, bị phản kháng từ cả trong và ngoài đảng.
Trên mạng xã hội, các bình luận lan truyền nhanh:
“He promised law and order, but judges keep giving him both — the law, and the order to stop.”
5. Khi dân chủ phản kháng — và thắng
Mỗi lần Trump thua, hệ thống Mỹ lại mạnh hơn một chút.
Mỗi phán quyết như của McConnell không chỉ là thắng lợi pháp lý, mà còn là một viên gạch xây lại niềm tin công dân vào nhà nước pháp quyền.
Và thông điệp lớn nhất hôm nay, có lẽ chính là:
“Không có ai là vua ở nước Mỹ. Dù ở Nhà Trắng hay trong tòa án, quyền lực vẫn phải quỳ gối trước Hiến pháp.”
Kết luận
Ngày 5 tháng 11, 2025 – có thể sẽ được nhắc lại trong sách sử như “Ngày Trump mất cả quyền lực lẫn huyền thoại.”
Khi làn sóng xanh đang lan khắp các bang, và các tòa án liên bang bắt đầu khôi phục nguyên tắc pháp trị, thông điệp của nền dân chủ Mỹ lại vang lên, rõ hơn bao giờ hết:
“Ở nước này, không có vua — chỉ có pháp luật.”