Giá xăng sẽ tăng lên sau khi Mỹ ngưng nhập cảng dầu khí của Nga. Khắp thế giới giá dầu sẽ tăng theo khi Mỹ phải mua dầu thô từ nước khác.
Mỹ ngưng mua dầu, khí của Nga khiến giá dầu trên thế giới lên cao. Dầu nhập cảng vào Mỹ chỉ có 8% mua từ nước Nga. Một nửa số dầu do Nga xuất cảng, chiếm 7% cả thế giới, chuyển qua Âu châu nên các nước này không thể làm theo Mỹ. Âu châu chỉ quyết định sẽ giảm bớt số 2 phần 3 số khí đốt mua của Nga, trong năm nay và sẽ xây dựng thêm các bến nhập cảng khí đốt đã hóa lỏng (LNG) để nhận các tàu cung cấp từ Mỹ và vùng Trung Đông.
Vì Nga xâm lăng Ukraine kinh tế thế giới sẽ đi xuống. Hầu hết mọi người sắp thấy cuộc sống của mình bị xáo trộn vì các nhu cầu tiêu thụ không được thỏa mãn dễ dàng như trước. Thực phẩm cũng sẽ lên giá, vì Nga và Ukraine là những nước xuất cảng lúa mì và phân bón nhiều hạng nhất. Ukraine chiếm 30% số bắp xuất cảng trên thế giới; Nga và Ukraine cung cấp 30% số lúa mì. Giá bánh mì, rau, trái cây sẽ đắt hơn vì chi phí vận tải cao.
Nhưng nhiều người sẵn sàng chấp nhận. Nước Nga bớt bán được dầu, khí thì tiền thâu nuôi bộ máy chiến tranh cũng xuống. Bớt lái xe, bớt ăn uống một chút không đến nỗi khốn khổ lắm, so với nỗi thống khổ dân Ukraine đang chịu đựng.
Các thành phố Ukraine đã bị quân Nga vây hãm và pháo kích suốt hai tuần. Lương thực cạn dần, điện, nước bị cắt, dân xuống sống dưới hầm. Quân đội Ukraine đề nghị ngưng bắn để mở những hành lang cho thường dân di tản. Nga chấp nhận cho dân Ukraine thoát chết nếu họ chạy qua nước Nga hay nước chư hầu Belarus. Không khác gì yêu cầu dân Lạng Sơn, Cao Bằng, Lào Cai, chạy sang Trung Quốc nếu có chiến tranh Trung-Việt! Hơn 400,000 dân bên trong Mariupol bị quân Nga vây hãm trên đất liền, bên ngoài biển, đã bị mất điện, thiếu nước hơn một tuần lễ; ông thị trưởng Vadim Boychenko cho biết nhiều trẻ em đã chết vì thiếu nước. Bên ngoài thành phố hải cảng Mariupol, con đường dân đang chạy do Liên Hiệp Quốc làm trung gian thiết lập, quân Nga bất ngờ nã đại pháo sau 45 phút hưu chiến. Hai ngày sau, quân Nga pháo kích trúng một bệnh viện sản khoa trong thành phố.
Cả thế giới phải hy sinh cùng với dân Ukraine vì tấm gương anh dũng của họ đáng ngưỡng mộ. Hai triệu người đã chạy ra nước ngoài trong 14 ngày, nhiều trẻ em qua Ba Lan rồi vẫn còn khóc khi nghe nói đến chiến tranh. Những người đủ sức chiến đấu, đàn ông cũng như đàn bà, nhất quyết ở lại bảo vệ tổ quốc. Người Ukraine đang sống ở ngoại quốc trở về nước cầm súng. Hàng chục ngàn người ngoại quốc xin gia nhập quân đội Ukraine.
Ngày Thứ Ba 8 tháng 3, Tổng thống Volodymir Zelensky nói chuyện trực tiếp với quốc hội Anh qua truyền hình, khẳng định quyết tâm “Chúng tôi sẽ chiến đấu trong rừng, trên cánh đồng, trên bờ biển, trong đường phố.” Ông đã lập lại những lời Thủ tướng Winston Churchill nói với dân chúng năm 1940 khi nước Anh bị Hitler đe dọa.
Hơn 44 triệu người Ukraine đang bị Vladimir Putin bắt làm con tin vì tham vọng tái lập một đế quốc Đại Nga, như thời Liên bang Xô viết cũ. Nhưng dân Nga sẽ phải chứng kiến cuộc sống của chính họ đi xuống. Nga đang bị cấm vận nặng hơn cả Bắc Hàn và Iran. Cả thế giới ủng hộ dân Ukraine, những quốc gia nhỏ bé và luôn trung lập cũng nhập cuộc. Chỉ còn Trung Cộng vẫn tiếp hơi cho kinh tế Nga nhưng sẽ đến lúc Bắc Kinh thấy bất lợi khi phải lo bị cắt đứt liên hệ với các nền kinh tế Âu, Mỹ, Nhật Bản và Nam Hàn vì lệnh cấm vận vòng ngoài áp dụng trên các công ty và ngân hàng Trung Quốc.
Kinh tế Nga đã bắt đầu suy sụp, Tổng Sản Lượng Nội Địa sẽ giảm 5% trong năm nay. Đồng rúp mất giá 30% đến 40%, phải cấm dân không được mua đô la Mỹ nhưng dân Nga lo sợ kéo nhau đến các ngân hàng rút tiền. Ngân Hàng Trung Ương Nga tăng lãi suất từ 9% lên 20% cũng không kết quả. Thị trường chứng khoán Nga đóng cửa, không biết bao giờ mới mở lại. Lạm phát lên tới 15% một năm.
Việc thâu tiền dầu và khí đốt xuất cảng gặp khó khăn vì các ngân hàng Nga bị đẩy ra ngoài hệ thống thanh lý quốc tế Swift. Các công ty, ngân hàng và chính phủ Nga sẽ “vỡ nợ” vì không thể trả các món nợ cũ. Ngân Hàng Trung Ương Nga có $630 tỷ đô la ngoại tệ dự trữ nhưng 65% số tiền đó nằm ở các ngân hàng nước ngoài, bị cấm vận nên sẽ không rút ra được đồng nào cả. Chỉ còn 35% gồm có vàng và đồng nguyên của Trung Cộng, nhưng muốn đổi thành mỹ kim cũng khó; 60% các giao dịch ngoại thương của Trung Quốc và Nga với các nước khác vẫn phải trả bằng đô la Mỹ.
Những công ty lớn nhất đã ngưng bán hàng và ngưng hoạt động ở Nga. Các công ty dầu lửa lớn, Exxon Mobil, BP, Shell, đã bỏ nước Nga. Những công ty khác ngưng đầu tư và không muốn mua dầu thô của Nga nữa vì sợ vi phạm lệnh cấm vận. Người dân Nga đã thấy những hậu quả trước mắt. Dân đi mua vé xe điện ngầm không thể dùng các máy tự động vì Pay Pal, Apple Pay và Google Pay đã bỏ nước Nga. Họ sẽ thấy các cửa hàng McDonald, Starbucks đóng cửa, nước ngọt Coca Cola, Pepsi Cola không còn nữa, nhiều công nhân mất việc làm. Công nghiệp tin học và điện tử ngưng trệ vì không thể mua các con chíp và khí cụ. Công ty xe hơi lớn nhất nước Nga sản xuất xe Lada phải tạm đóng cửa, vì nhà cung cấp AvtoVAZ không thể mua các bộ phận từ công ty Renault bên Pháp.
Vladimir Putin sẽ phải áp dụng lại những chính sách kiểm soát và đàn áp thời cộng sản, bắt dân Nga chịu đựng như dân Bắc Hàn; nhưng bây giờ cả Đảng Cộng sản Nga cũng đóng vai đối lập. Putin muốn Mỹ tách khỏi Âu châu để làm yếu khối NATO, nhưng bây giờ kết quả ngược lại. Đại tướng Mark A. Milley, tham mưu trưởng quân đội Mỹ đang được tiếp đón nồng hậu ở các nước Đông Âu Ba Lan và Romania cũng như các xứ vùng Baltic, Latvia, Estonia, Lithuania.
Mỹ đã trở lại đóng vai đầu tàu cho “thế giới tự do,” gửi thêm 200 quân tới Hungary, 350 quân tới Bulgaria và 2,500 quân đến ba nước Baltic; 10,000 quân ở Ba Lan, với 38,500 ở Đức. Số quân Mỹ đã tăng từ 65,000 lên 100,000 người trong 17 quốc gia; và thêm 11,000 trong các chiến hạm trong các vùng biển. Theo Washington Post.
Tổng thống Joe Biden đã đưa ra những lệnh cấm vận đánh vào các ngân hàng Nga nhưng vẫn ngần ngại không dám cấm mua dầu, khí vì sợ lạm phát sẽ lên cao, tai hại cho đảng Dân chủ trong cuộc bầu cử quốc hội cuối năm nay. Chính các đại biểu quốc hội, thuộc cả hai đảng đã thúc đẩy khiến ông Biden phải quyết định. Nhưng 79% dân Mỹ ủng hộ hành động này. Người Mỹ chấp nhận bớt đổ xăng để dân Ukraine bớt đổ máu.
Ngô Nhân Dụng là bút hiệu của Đỗ Quý Toàn khi phụ trách mục Bình Luận trên Nhật báo Người Việt, từ năm 1995 khi ông về định cư tại Quận Orange, California, cho tới Tháng Hai năm 2020. Trước đó ông dạy môn Tài chánh học (Finance) ở các Đại học McGill và UQAM tại Montréal, Canada là nơi gia đình ông tới tị nạn từ năm 1975. Năm 1989, trước khi bức Tường Berlin sụp đổ, ông xuất bản cuốn Đổi Mới Kinh Tế dưới bút hiệu Vương Hữu Bột, kể kinh nghiệm thay đổi cơ cấu nền kinh tế cộng sản ở các nước từ Hungary, Trung Quốc, tới Nga và các nước Đông Âu. Cuốn sách xuất bản gần đây nhất, ký tên Ngô Nhân Dụng, là Đứng Vững Ngàn Năm – Nhờ đâu nước Việt vẫn còn sau ngàn năm Bắc thuộc?
Cuốn sách đầu tiên ký tên Đỗ Quý Toàn xuất bản ở California là Yêu Con Dạy Con Nên Người Việt, do nhà Văn Nghệ ấn hành, năm 1979. Ông cũng đã in nhiều tập thơ từ năm 1965 và tập tiểu luận Tìm Thơ Trong Tiếng Nói do Thanh Văn xuất bản năm 1992.
Trong blog này Ngô Nhân Dụng sẽ viết tiếp những bài Bình Luận về các vấn đề thời sự thuộc các lãnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, dưới mắt nhìn của một người Việt sống xa quê hương.
Đây là một blog cá nhân được đăng tải trên Đài VOA nhưng không nhất thiết tương đồng với quan điểm của đài và của chính phủ Hoa Kỳ.
