BỐ BẢO, CON PHẢI NGHE ….
Mặc dù đã hết nửa năm, thấy GDP 2 quý đầu năm 2017 đạt thấp kỷ lục (5,1%), Phó TT Chính phủ Trình Đình Dũng bèn ra lệnh cho Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) phải khai thác thêm 1 triệu tấn dầu và 1 tỉ m3 khí so với kế hoạch năm 2017. Tập đoàn Than & Khoáng sản cũng phải có kế hoạch khai thác than nội địa, đủ nguồn cung ứng cho các nhà máy nhiệt điện.
Nhiều người am hiểu về dầu khí cho rằng: Hình như Chính phủ làm việc không có kế hoạch và giải pháp gì cả. Cứ thiếu tiền “túi thủng” là bắt anh Dầu khí và anh Than khai thác thêm mà không nghĩ đến vấn đề bảo vệ tài nguyên đất nước, bảo vệ các giếng dầu và tính toán lỗ lãi. Tại thời điểm này, Chính phủ giao cho PVN khai thác thêm 1 triệu tấn dầu và 1tỉ m3 khí để góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, đưa mức tăng trưởng GDP lên 6,7% là rất khó cho PVN.
Vấn đề lớn và vĩ mô như vậy, lẽ ra Chính phủ phải họp bàn và có kế hoạch ngay từ đầu năm, PVN sẽ có những kịch bản và tính toán kỹ lưỡng, phù hợp trong công tác khai thác dầu, khí. Tìm kiếm, thăm dò, Khai thác dầu là lĩnh vực cực kỳ khó khăn, phức tạp, mang lại lợi nhuận lớn, song rủi ro rất cao. Thường khoan 10 mũi thì may ra mới có một mũi có dầu mà chi phí cho một mũi khoan cả chục triệu đô la. Các giếng dầu không phải thích hút lên bao nhiêu thì hút mà phải có một sự tính toán thật khoa học và chuẩn xác. Nếu tính toán sai, hoặc sơ sẩy là một giếng dầu trị giá hàng trăm triệu USD có thể ngập nước và biến mất.
Thời gian quá gấp, trong khi từ tháng 6 trở đi miền Nam đã vào mùa biển động có gió mùa đông bắc nên việc đẩy nhanh tiến độ xây dựng trên các công trình biển rất khó và việc sớm đưa các mỏ mới vào khai thác cũng không dễ.
Những mỏ lớn như mỏ Bạch Hổ, cụm mỏ Sư Tử, cụm mỏ Tê Giác đã qua giai đoạn đỉnh sản lượng và đang suy giảm, do đó để tăng sản lượng thì phải cân nhắc rất kỹ các giải pháp về kinh tế, kỹ thuật… Còn các mỏ nhỏ cận biên thì sản lượng không đáng kể. Mặc khác, trong khi giá dầu thấp, các công ty liên doanh không tha thiết gia tăng sản lượng, bởi càng gia tăng sản lượng thì càng lỗ. Với việc khai thác như hiện nay, trung bình một năm, PVN sẽ giảm khoảng hơn 2 triệu tấn dầu.
Ngoài vấn đề giá dầu xuống thấp, còn một yếu tố khác đó là chi phí khai thác. Nếu khai thác lỗ thì cần xem xét kế hoạch khai thác chứ không thể nỗ lực khai thác để tăng trưởng được. Câu chuyện khai thác than cũng thế, ngoài chuyện giá than thì việc khai thác than đang ngày càng khó khăn hơn, đòi hỏi đầu tư cao hơn với chi phí lớn hơn, không hiệu quả…
Hiện trên thế giới, từ năm 2015 đến nay đã có nhiều công ty dầu khí lâm vào khủng hoảng, có nguy cơ phá sản. Hầu hết các công ty dầu khí trên thế giới đều phải cắt giảm đầu tư 15-30% so với những năm trước. Với Việt Nam, việc thu hút đầu tư chưa đáp ứng được nhu cầu do ảnh hưởng của suy thoái kinh tế toàn cầu, công tác tìm kiếm thăm dò vùng nước sâu xa bờ gặp nhiều khó khăn, đòi hỏi chi phí cao hơn so với trước, nguồn vốn và kinh nghiệm tìm kiếm thăm dò tại vùng nước sâu còn hạn chế, những diễn biến phức tạp trên Biển Đông đã ảnh hưởng tới tiến độ các dự án.
Uớc tính, với giá dầu 50 USD/thùng thì 1 triệu tấn dầu ở thời điểm hiện tại trị giá 350 triệu USD, đóng góp đến 0,3% GDP đất nước, cộng thêm 1 tỉ m3 khí đóng góp khoảng 0,2% GDP. Như vậy, nếu đạt được yêu cầu khai thác thêm dầu và khí của Chính phủ thì trong 6 tháng cuối năm 2017 PVN sẽ góp 0,5% GDP. Dầu khí tăng trưởng cũng kéo theo sự tăng trưởng của nhiều ngành nghề khác. Điều đó chứng tỏ ngành Dầu khí vẫn là trụ cột của nền kinh tế đất nước và Tập đoàn kinh tế nhà nước vẫn là công cụ quan trọng để điều tiết kinh tế vĩ mô.
Tuy nhiên, khai thác thêm 1 triệu tấn dầu phải xác định là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị chứ không riêng gì PVN.
Năm 2016, PVN đã nỗ lực khai thác thêm 1 triệu tấn dầu. Tuy nhiên, 1 triệu tấn dầu nữa trong năm nay, với vai trò là đầu tàu kinh tế, PVN không dám cãi lại Chính phủ, song thực sự là thách thức và rất khó khăn cho họ….
Tài nguyên thiên nhiên đất nước có hạn, nếu khai thác cạn kiệt, không tính toán khoa học và cẩn trọng, cứ lệnh hành chính, ngẫu hứng theo kiểu “bố bảo, con phải nghe”, ngày mai sẽ không còn gì cho con cháu chúng ta ….
