Belarus: Cửa sau phá vòng vây trừng phạt Nga – Trump dùng lại chiêu cũ (lần thứ hai)

By
Hoang
-
0
46

VietnamWeek

Việc Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko bất ngờ ân xá cho 123 tù nhân chính trị, trong đó có những nhân vật mang tính biểu tượng toàn cầu như Ales Bialiatski (Nobel Hòa bình 2022), ngay lập tức được một bộ phận truyền thông phương Tây mô tả như “tín hiệu tích cực về nhân quyền”. Tuy nhiên, nếu nhìn xuyên qua lớp vỏ nhân đạo đó, đây không phải là một sự kiện đơn lẻ – mà là một mắt xích mới trong một chuỗi hành động có chủ ý, đã từng xảy ra trước đây.

Điểm quan trọng nhất: đây là lần thứ hai Belarus được sử dụng như một “cửa sau” để phá vỡ vòng vây trừng phạt Nga – và Donald Trump đứng ở trung tâm của mô thức này.

Lần thứ nhất: 47 tù nhân và cánh cửa hàng không được mở

Năm 2020–2021, sau cuộc đàn áp phong trào phản kháng tại Belarus, chính quyền Lukashenko chịu trừng phạt nặng nề từ phương Tây. Trong bối cảnh đó, Trump bất ngờ đi theo hướng ngược lại với châu Âu.

Sau khi Belarus thả 47 tù nhân chính trị, chính quyền Trump:

  • nới lỏng và gỡ bỏ một phần cấm vận đối với thiết bị và linh kiện hàng không cho Belarus

  • mở lại các kênh tiếp xúc ngoại giao

  • thúc đẩy “bình thường hóa có điều kiện” với Minsk

Điều này được bán ra như một “đòn bẩy nhân quyền”. Nhưng trên thực tế, ngành hàng không là lĩnh vực lưỡng dụng (dual-use), có giá trị chiến lược cao, đặc biệt đối với:

  • vận tải

  • logistics

  • và chuỗi cung ứng quân sự khu vực Nga – Belarus

Việc gỡ cấm vận này không làm Belarus dân chủ hơn, nhưng lại giúp Nga và Belarus duy trì năng lực hậu cần trong bối cảnh bị cô lập.

Đó là tiền lệ đầu tiên.

Lần thứ hai: 123 tù nhân và van kinh tế kali

Động thái hiện nay của Lukashenko – thả 123 tù nhân – lặp lại cùng một mô thức, nhưng ở quy mô lớn hơn và nguy hiểm hơn.

Lần này, trọng tâm không phải hàng không, mà là kali – huyết mạch kinh tế của Belarus và là nguồn sống chiến lược của Nga trong chiến tranh kéo dài.

Việc ân xá diễn ra đúng lúc:

  • châu Âu quyết định đóng băng lâu dài tài sản Nga

  • EU thảo luận sử dụng lợi tức từ tài sản Nga để hỗ trợ Ukraine

  • mặt trận trừng phạt tài chính với Moscow được siết chặt hơn bao giờ hết

Trong bối cảnh đó, mở lại cánh cửa Belarus đồng nghĩa với mở một lối thở kinh tế cho Nga.

Không có cải cách luật.

Không có tự do chính trị trong nước.

Toàn bộ tù nhân được thả đều phải rời khỏi Belarus.

👉 Đây không phải cải thiện nhân quyền.

👉 Đây là đồng tiền mặc cả để nới trừng phạt.

Kali – Palm Beach – dòng tiền Nga

Chuỗi hành động này càng rõ nét khi nhìn vào xung đột lợi ích xoay quanh kali.

Tay trùm kali của Nga – nhân vật then chốt trong ngành phân bón chiến lược toàn cầu – chính là người mua căn nhà Palm Beach của Donald Trump trong một thương vụ từng gây nhiều tranh cãi về giá trị thực.

Cùng thời gian đó, Trump:

  • ưu đãi thuế cho phân bón Nga

  • đánh thuế cao các đối thủ cạnh tranh của kali Nga

  • làm lệch cán cân thị trường theo hướng có lợi cho Moscow

Khi các đối thủ bị loại khỏi thị trường, phân bón Nga không chỉ sống sót, mà còn mở rộng ảnh hưởng, bất chấp trừng phạt.

Belarus, với vai trò trung chuyển và hợp thức hóa dòng hàng – dòng tiền, trở thành bộ phận không thể thiếu trong cấu trúc này.

Hai lần không phải ngẫu nhiên – mà là mô thức

Nếu chỉ một lần, có thể gọi là sai lầm chính sách.

Nhưng hai lần, với cùng kịch bản:

  1. Belarus thả tù nhân

  2. Trump nới trừng phạt lĩnh vực chiến lược

  3. Nga được giảm áp gián tiếp

… thì đó không còn là trùng hợp.

Đó là một mô thức hành động lặp lại, cho thấy:

  • Belarus được dùng như “van điều áp”

  • nhân quyền trở thành công cụ mặc cả

  • và trừng phạt phương Tây bị khoét rỗng từ bên trong

Khi châu Âu khóa chặt, Mỹ hé cửa

Sự đối lập chiến lược ngày càng rõ ràng:

  • Châu Âu: đóng băng dài hạn tài sản Nga, chuẩn bị chuyển lợi tức cho Ukraine

  • Mỹ dưới Trump: mở lại các mặt trận phụ, mềm hóa các điểm yếu, tạo không gian sinh tồn cho Nga

Hệ quả là Moscow không cần chiến thắng nhanh. Chỉ cần kéo dài, thở được, và chờ phương Tây tự chia rẽ.

Kết luận: Belarus không phải nhân đạo – Belarus là cửa sau

Việc thả tù nhân Belarus là tin vui cho từng cá nhân. Nhưng ở cấp độ chiến lược, nó là một bước lùi nghiêm trọng đối với trật tự quốc tế.

Belarus không phải câu chuyện nhân quyền.

Belarus là cửa sau phá trừng phạt Nga.

Và Donald Trump – không phải lần đầu, mà là lần thứ hai – đã sử dụng đúng cánh cửa đó.

Post Views: 57