Bản cáo trạng của Comey là lời cảnh báo cho các thẩm phán Tòa Tối cao.

Bài viết sau đây là của Ian Millhiser trên báo VOX ngày Thứ Sáu 26/9/2025 nhan đề “Comey’s indictment is a warning to the Supreme Court justices” (Bản cáo trạng của Comey là lời cảnh báo cho các thẩm phán Tòa án Tối cao). Ian Millhiser là Tiến sĩ Luật, từng là Thư ký cho Thẩm phán Eric L. Clay của Tòa kháng án khu vực 6, trước khi viết sách, xuất bản 2 tác phẩm về luật và trở thành biên tập viên chuyên về Hiến pháp cho VOX.

Khoảng hai thập niên trước, Thẩm phán Tối cao Antonin Scalia đã đi săn vịt với Phó Tổng thống khi đó là Dick Cheney. Chuyến đi này trở thành vấn đề vì Tòa án Tối cao đang xem xét một vụ kiện thách thức một số hành động chính thức của Cheney trong chính quyền Bush, và một bên trong vụ kiện đó đã yêu cầu Scalia từ chối tham gia vì mối quan hệ cá nhân của ông với phó tổng thống.

Theo ý kiến của ông khi từ chối yêu cầu này, Thẩm phán Tối cao Scalia lập luận rằng việc yêu cầu các thẩm phán “rời khỏi các vụ án liên quan đến hành động chính thức của bạn bè họ sẽ hoàn toàn vô hiệu hóa.” Nhiều thẩm phán, Scalia giải thích, “đến Tòa án này chính xác vì họ là bạn của Tổng thống đương nhiệm hoặc các quan chức cấp cao khác”, và ý kiến của ông đã mô tả một số ví dụ trong quá khứ về mối quan hệ thân thiết giữa các thẩm phán và tổng thống hoặc các thành viên cấp cao khác của nhánh hành pháp.

Bỏ qua câu hỏi liệu lập luận của Scalia chống lại việc từ chối tham gia có thuyết phục hay không, ý kiến của ông là một mô tả chính xác về văn hóa Washington tinh hoa. Số người được bổ nhiệm vào các vị trí cấp cao của tổng thống khá ít, và số đảng viên Cộng hòa đảm nhiệm những vai trò đó còn ít hơn nữa. Làm việc trong chính phủ đồng nghĩa với những cuộc họp bất tận, khi các cơ quan cạnh tranh giải quyết sự khác biệt và các phe phái chính trị cạnh tranh để giành vị trí. Đến khi một người vươn lên nắm giữ những chức vụ cao nhất — một thẩm phán hoặc người đứng đầu một cơ quan — họ có khả năng đã quen thuộc với các đồng nghiệp và bạn bè của mình, với nhiều người trong số họ.

Điều này đưa chúng ta đến quyết định gần đây của Trump trong việc truy tố hình sự cựu Giám đốc FBI James Comey – những cáo buộc yếu đến mức Tổng thống Donald Trump đã phải sa thải một công tố viên Hoa Kỳ và cài đặt một người trung thành để đảm bảo có một bản cáo trạng.

Mặc dù Tổng thống Dân chủ Barack Obama đã bổ nhiệm Comey làm Giám đốc FBI, chủ yếu vì Obama muốn tránh một cuộc chiến xác nhận khó khăn với các Thượng nghị sĩ Cộng hòa, nhưng Comey là người Cộng hòa trong phần lớn sự nghiệp của mình (mặc dù ông đã tuyên bố rời đảng trong nhiệm kỳ đầu tiên của Trump). Ông từng giữ chức Thứ trưởng Tư Pháp, vị trí số 2 tại Bộ Tư pháp, dưới thời Tổng thống Cộng hòa George W. Bush – và điều đó xảy ra sau khi Bush bổ nhiệm ông vào một vị trí danh giá là công tố viên liên bang hàng đầu tại Manhattan.

Trong nhiều công việc chính trị của mình, Comey rất có thể đã làm việc trực tiếp với ít nhất hai thẩm phán đương nhiệm. Nhiệm kỳ của ông với tư cách là Thứ trưởng Tư Pháp trùng lặp với nhiệm kỳ của Thẩm phán Tối cao Neil Gorsuch trong một vai trò cấp cao tại Bộ Tư pháp. Và Comey đã làm việc trong một cuộc điều tra của Thượng viện về vụ bê bối Whitewater những năm 1990s, đồng thời Thẩm phán Tối cao Brett Kavanaugh cũng làm việc trong cuộc điều tra của công tố viên độc lập Ken Starr về cùng vấn đề này.

Trong khi đó, vì những lý do mà Thẩm phán Tối cao Scalia đã trình bày trong ý kiến từ chối tham gia của mình, hầu hết các Thẩm phán Tối cao chắc chắn đều biết Comey. Ông là quan chức cấp cao trong hai chính quyền tổng thống và là một trong những luật sư hàng đầu của Đảng Cộng hòa ở Washington, DC. Comey được sinh ra từ cùng một khuôn mẫu với từng thẩm phán Cộng hòa.

Vì vậy, tôi hy vọng những điểm tương đồng này sẽ được các Thẩm phán Tối cao cân nhắc khi họ xem xét liệu có nên hạn chế những nỗ lực ngày càng tăng của Trump trong việc vũ khí hóa Bộ Tư pháp để chống lại các đối thủ chính trị của ông hay không. Trump không chỉ nhắm vào đảng Dân chủ, và ông cũng không chỉ nhắm vào những người có hoàn cảnh rất khác so với các Thẩm phán Tối cao. Trump hiện đang nhắm mục tiêu vào những người giống hệt các thẩm phán Cộng hòa. Và nếu họ không ngừng hành xử như những kẻ nịnh bợ chính quyền này và thực hiện các bước để kiềm chế Trump ngay bây giờ, thì chính các Thẩm phán Tối cao có thể là người [bị Trump hại] tiếp theo.

Trump gần như chắc chắn nợ nhiệm kỳ tổng thống của mình cho James Comey. Một trong những điều trớ trêu nhất trong việc Trump truy tố Comey là, nếu không có Comey, rất có khả năng Trump đã không trở thành tổng thống ngay từ đầu.

Khi Hillary Clinton trở thành ngoại trưởng vào năm 2009, việc nhà ngoại giao hàng đầu của quốc gia sử dụng tài khoản email cá nhân để giải quyết công việc chính phủ là điều phổ biến; cả hai người tiền nhiệm Cộng hòa của bà Clinton đều làm như vậy, và bà Clinton cũng theo thông lệ tương tự. Một quan chức cấp cao trong Bộ Ngoại giao của Clinton sau đó giải thích rằng bộ trưởng ngoại giao thường cần liên lạc nhanh chóng với các nhà ngoại giao cấp cao khác, và điều này là không thể nếu bà tuân thủ các quy tắc an ninh nghiêm ngặt điều chỉnh các thông tin liên lạc mật giữa các nhân viên chính phủ cấp dưới.

Tuy nhiên, quyết định của bà Clinton sử dụng tài khoản email cá nhân để giải quyết công việc kinh doanh lại trở thành câu chuyện lớn nhất trong chu kỳ bầu cử năm 2016, và mặc dù truyền thông cũng phải chịu trách nhiệm, nhưng James Comey là một trong những nguyên nhân chính.

Sau khi FBI kết luận rằng bà Clinton không nên bị truy tố vì sử dụng tài khoản email cá nhân, Comey, khi đó là giám đốc FBI, vẫn tổ chức một cuộc họp báo để gọi hành động của bà là “cực kỳ bất cẩn”. Sau đó, chỉ vài ngày trước cuộc bầu cử năm 2016, ông lại biến email thành câu chuyện lớn nhất trong cả nước bằng cách gửi một bức thư bí ẩn đến Quốc hội, thông báo rằng FBI đang mở lại cuộc điều tra về bà Clinton. (Cuộc điều tra thứ hai đã nhanh chóng kết thúc.)

Những hành động này đã vi phạm các quy trình lâu đời của Bộ Tư pháp. Như cựu Thứ trưởng Tư pháp Jamie Gorelick và Larry Thompson đã viết vào thời điểm đó, Bộ Tư pháp “hoạt động theo các truyền thống lâu đời và được thiết lập vững chắc, hạn chế việc tiết lộ các cuộc điều tra đang diễn ra cho công chúng và thậm chí cả Quốc hội, đặc biệt là theo cách có thể bị coi là ảnh hưởng đến cuộc bầu cử”. Comey đã vi phạm các quy tắc chống lại việc “tạo ra những ám chỉ không công bằng mà bên bị cáo không thể phản hồi một cách thích đáng”.

Thật vậy, những chuẩn mực này không chỉ là một ý tưởng hay; chúng còn bắt nguồn từ Hiến pháp. Nếu Clinton bị buộc tội, bà đã được xét xử và được hưởng một quy trình chính thức để tìm kiếm sự minh oan. Nhưng khi Comey dùng uy tín của văn phòng mình để bôi nhọ bà, ông đã tước đi quyền được xét xử công bằng của bà. Bà không có cách nào để chính thức bác bỏ những cáo buộc của Comey chống lại bà.

Kết quả cuối cùng là, trong khi bà Clinton giành được gần 3 triệu phiếu bầu trên toàn quốc nhiều hơn Trump, bà lại thua sát nút ở các tiểu bang chủ chốt như Wisconsin, Michigan và Pennsylvania. Cuộc đua quá sít sao đến mức sự can thiệp của Comey chống lại Clinton có khả năng đã làm nghiêng cán cân. Nếu Comey tuân thủ các biện pháp bảo vệ của Bộ Tư pháp chống lại việc bôi nhọ những người chưa bị truy tố và can thiệp vào bầu cử, thì rất có thể Donald Trump ngày nay đã là một nhà phát triển bất động sản hết thời.

Bài học rõ ràng ở đây dành cho các Thẩm phán Tối cao Cộng hòa – và cho bất kỳ ai nghĩ rằng Trump có thể được xoa dịu.

Người ta có thể nghĩ rằng Trump sẽ mãi mãi biết ơn Comey vì đã trao cho ông chức tổng thống, dù ít nhiều. Thay vào đó, Trump mất niềm tin vào Comey sau khi FBI điều tra các mối liên hệ có thể có giữa chiến dịch tranh cử năm 2016 của Trump và chính phủ Nga vào năm 2017, và cuối cùng Trump đã sa thải Comey khỏi vị trí đứng đầu FBI.

Comey đã nằm trong danh sách kẻ thù của Trump kể từ đó. Chỉ mới tuần trước, Trump dường như đã vô tình đăng một chỉ thị cho Bộ trưởng Tư pháp Pam Bondi trên Truth Social, trang mạng xã hội của Trump. Lệnh này hướng dẫn Bondi nhắm mục tiêu vào Comey, Thượng nghị sĩ Adam Schiff (D-CA) và Bộ trưởng Tư pháp tiểu bang New York Letitia James.

Quyết định nhắm vào Comey của Trump cho thấy rõ hơn bao giờ hết rằng ông sẽ quay lưng với những người từng có lợi cho ông ngay khi ông nghĩ rằng họ đã giơ tay chống lại ông. Và ông Trump sẵn sàng sử dụng toàn bộ quyền lực của chính phủ Hoa Kỳ để chống lại những người đã làm ông ấy phật ý.

Tất cả những điều này chỉ là một cách dài dòng để nói rằng có lẽ các Thẩm phán Tối cao đảng Cộng hòa nên suy nghĩ kỹ trước khi tuyên bố vào tháng 7 năm 2024, trong phán quyết về quyền miễn trừ cho Trump của Tòa án, rằng Trump được miễn truy tố ngay cả khi ông ra lệnh cho Bộ Tư pháp nhắm mục tiêu vào ai đó “vì mục đích không đúng đắn”. Các Thẩm phán Tối cao đảng Cộng hòa có thể phải chịu trách nhiệm không kém gì Trump trong việc cáo buộc Comey, giống như Comey phải chịu trách nhiệm cho toàn bộ nhiệm kỳ tổng thống của Trump.

Ít nhất là vào lúc này, Tòa án Tối cao vẫn chưa quá muộn để thay đổi hướng đi. Tòa án hiện đang thụ lý một số vụ án trong đó Trump tìm cách có quyền lực rộng lớn đối với chính sách tài khóa và tiền tệ của Hoa Kỳ. Các Thẩm phán Tối cao đảng Cộng hòa không cần phải trao nó cho ông ta. Họ cũng không cần phải hợp tác khi các vụ truy tố đối thủ chính trị của Trump lên Tòa án Tối cao.

Nhưng, nếu họ chịu hợp tác, họ sẽ không có lý do gì nếu Trump sau này đến tìm họ. Việc truy tố James Comey là một lời cảnh báo. Ngay cả những đảng viên Cộng hòa đã làm những điều phi thường để mang lại lợi ích cho Donald Trump cũng không miễn nhiễm với bản tính đầy thù hận của ông Trump.

XIN XEM: https://vietbao.com/a323389/ban