VietnamWeek:
Hạ viện Hoa Kỳ vừa thông qua Đạo luật Quốc phòng (NDAA) với tỷ lệ áp đảo 312–112 – một thông điệp chính trị cực kỳ rõ ràng: Quốc hội đang giành lại quyền kiểm soát an ninh quốc gia từ Nhà Trắng.
Những điểm then chốt của NDAA lần này:
• ❌ Trump không được tùy tiện giảm quân số tại châu Âu và Nam Hàn
• ✅ Bắt buộc duy trì viện trợ cho Ukraine
• ❌ Cấm điều động quân đội sang Trung Đông một cách đơn phương
• 💵 Tăng lương quân đội 3,8% – giữ vững tinh thần và ổn định nội bộ
• ⚖️ Củng cố vai trò giám sát của Quốc hội đối với các quyết định quân sự
Tuần tới, Thượng viện sẽ bỏ phiếu cho dự luật dài gần 3.000 trang này. Với tỷ lệ ở Hạ viện, khả năng thông qua tại Thượng viện là rất cao.
📌 Quan trọng nhất:
Theo NDAA 2024, Tổng thống KHÔNG có quyền đơn phương rút Mỹ khỏi NATO. Muốn làm việc đó phải có 2/3 Thượng viện chấp thuận – một ngưỡng gần như bất khả thi trong bối cảnh hiện nay.
Điều này đóng sập mọi “cửa sau” mà Trump có thể dùng để:
-
đi đêm với Putin,
-
đổi an ninh châu Âu lấy “deal chính trị”,
-
hay dùng NATO làm con tin mặc cả.
NDAA lần này không chỉ là ngân sách quốc phòng. Nó là tuyên ngôn của thể chế:
🔒 Quân đội thuộc về Hiến pháp, không thuộc về một cá nhân.
🏛️ Quyền lực thuộc về Quốc hội, không phải “deal hậu trường”.
Trong bối cảnh Kế hoạch 28 đã bị khóa chặt bởi EU (tài sản Nga) và nay bị Quốc hội Mỹ khóa tay về quân sự – NATO – Ukraine, bức tranh đã rất rõ:
👉 Trump không còn công cụ để ép Ukraine.
👉 Putin mất đòn bẩy chiến lược.
👉 Liên minh Mỹ–EU–NATO được gia cố bằng luật, không phải lời hứa.
Nước Mỹ không có vua.
Và khi Quốc hội hành động, mọi “vở kịch ngoại giao phòng kín” đều đến hồi kết.
Việc Quốc hội thông qua NDAA cho thấy Trump hiện đang bị nhìn bằng con mắt “mối đe dọa nội bộ” (internal threat), chứ không còn là một tổng thống được tin cậy về an ninh quốc gia.
1️⃣ NDAA không nhắm “chung chung” – mà nhắm
trực diện vào Trump
NDAA lần này không phải luật quốc phòng thông thường. Nó được thiết kế để khóa tay hành pháp, với những điều khoản rất cụ thể:
-
Cấm tự ý giảm quân ở châu Âu và Hàn Quốc → khóa kịch bản Trump “nhượng bộ Putin/Kim Jong-un”.
-
Bắt buộc tiếp tục viện trợ Ukraine → chặn đường ép Kyiv.
-
Hạn chế điều quân sang Trung Đông → ngăn Trump gây chiến đơn phương.
-
Cấm rút Mỹ khỏi NATO nếu không có 2/3 Thượng viện → khóa cửa “đi đêm”.
Những điều khoản này không nhằm vào tổng thống nói chung, mà nhằm vào hành vi đã từng xảy ra dưới thời Trump và có nguy cơ lặp lại.
2️⃣ Quốc hội coi Trump là “rủi ro an ninh”, không chỉ là đối thủ chính trị
Thông thường, Quốc hội:
-
tranh chấp chính sách,
-
mặc cả ngân sách,
-
đấu đảng phái.
Nhưng NDAA lần này thể hiện một cấp độ khác:
-
tiền giả định rằng tổng thống có thể làm điều nguy hiểm cho an ninh quốc gia,
-
và luật phải đi trước để ngăn chặn.
Đây là logic chỉ dùng với kẻ thù hoặc nguy cơ nội bộ, không phải với người được tin tưởng.
3️⃣ Đây là phản ứng trực tiếp với “ngoại giao phòng kín” Trump–Putin
Sau:
-
Kế hoạch 28,
-
các kênh đàm phán ngoài luồng,
-
ý đồ dùng NATO – Ukraine – quân đội làm con bài mặc cả,
Quốc hội đã đi đến kết luận ngầm:
Không thể để Trump toàn quyền kiểm soát công cụ quân sự và liên minh.
NDAA là cách nói bằng luật:
“Chúng tôi không tin ông.”
4️⃣ So sánh lịch sử: mức độ bất tín nhiệm rất hiếm
Trong lịch sử hiện đại:
-
rất ít tổng thống bị Quốc hội trói tay trước về:
-
NATO,
-
quân đội ở nước ngoài,
-
viện trợ chiến tranh,
-
điều quân.
Việc này cho thấy Trump không còn được xem là người bảo vệ trật tự, mà là nguồn gây bất ổn.
-
KẾT LUẬN
NDAA cho thấy Quốc hội Mỹ đang nhìn Trump bằng con mắt từng dành cho kẻ thù nội bộ: một nhân vật có thể gây tổn hại trực tiếp tới an ninh quốc gia nếu không bị kiềm chế bằng luật.
Đây không còn là tranh chấp đảng phái – mà là cơ chế tự vệ của nền dân chủ.
Khi Quốc hội coi tổng thống là rủi ro an ninh
Việc Hạ viện Mỹ thông qua Đạo luật Ủy quyền Quốc phòng (NDAA) với tỷ lệ áp đảo 312–112 không đơn thuần là quyết định ngân sách. Trong thực tiễn lập pháp Hoa Kỳ, đây là dấu hiệu Quốc hội đang kích hoạt cơ chế phòng vệ thể chế trước nguy cơ đến từ chính hành pháp.
Các điều khoản then chốt của NDAA tập trung khóa tay tổng thống ở những lĩnh vực nhạy cảm nhất: cấm tự ý giảm quân tại châu Âu và Hàn Quốc; bắt buộc duy trì viện trợ cho Ukraine; hạn chế điều động quân đội đơn phương; và ngăn rút Mỹ khỏi NATO nếu không có 2/3 Thượng viện chấp thuận.
Những hàng rào pháp lý này không nhằm vào chức danh tổng thống nói chung, mà nhằm vô hiệu hóa các kịch bản cụ thể có thể làm suy yếu an ninh quốc gia và liên minh.
Thông điệp thể chế rất rõ: an ninh Hoa Kỳ không thể phụ thuộc vào ý chí cá nhân. Khi niềm tin suy giảm, Quốc hội sử dụng luật để bảo vệ NATO, giữ trục viện trợ Ukraine, và tái khẳng định vai trò giám sát dân sự đối với quân đội.