Vụ sụp đổ của Silicon Valley Bank (SVB) vào đầu năm 2023 đã được xem như một minh chứng rõ ràng về rủi ro gia tăng từ việc nới lỏng các quy định giám sát ngân hàng dưới thời Trump, đặc biệt là việc gỡ bỏ giới hạn kiểm soát rủi ro từ mức tài sản $50 tỷ lên $250 tỷ. Đây là các khía cạnh liên quan:
Bối cảnh: Quy định Dodd-Frank và thay đổi dưới thời Trump
- Luật Dodd-Frank (2010):
- Sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008, Đạo luật Dodd-Frank được ban hành để tăng cường giám sát và giảm rủi ro hệ thống.
- Các ngân hàng có tài sản từ $50 tỷ trở lên phải tuân thủ các yêu cầu khắt khe hơn về:
- Kiểm tra khả năng thanh khoản.
- Dự trữ vốn tối thiểu.
- Kiểm tra căng thẳng định kỳ (stress test).
- Nới lỏng quy định dưới thời Trump (2018):
- Tổng thống Trump đã ký luật vào năm 2018 nâng ngưỡng kiểm soát từ $50 tỷ lên $250 tỷ.
- Hậu quả:
- Các ngân hàng trong khoảng tài sản $50-$250 tỷ, như SVB, không còn phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định như kiểm tra căng thẳng định kỳ hoặc yêu cầu thanh khoản.
- Giảm giám sát trực tiếp từ Cục Dự trữ Liên bang (Fed) và các cơ quan quản lý tài chính.
Nguyên nhân dẫn đến sụp đổ của Silicon Valley Bank
- Thiếu giám sát nghiêm ngặt:
- Với tài sản trong khoảng $200 tỷ, SVB đã không phải tuân thủ các yêu cầu kiểm tra căng thẳng kể từ khi luật Dodd-Frank bị nới lỏng.
- Điều này dẫn đến việc SVB:
- Không dự trữ đủ thanh khoản để đối phó với tình trạng khách hàng rút tiền ồ ạt.
- Không quản lý rủi ro lãi suất hiệu quả khi Fed tăng lãi suất mạnh mẽ, khiến danh mục trái phiếu bị lỗ nặng.
- Chiến lược kinh doanh rủi ro:
- SVB tập trung vào các công ty khởi nghiệp công nghệ cao có dòng tiền bất ổn, đặc biệt nhạy cảm với thay đổi trong điều kiện kinh tế.
- Khi lãi suất tăng, các công ty này gặp khó khăn trong việc huy động vốn và rút tiền gửi nhanh chóng, dẫn đến tình trạng “bank run”.
- Hệ quả từ việc nới lỏng quy định:
- Nếu các quy định ban đầu của Dodd-Frank vẫn áp dụng, SVB sẽ phải dự trữ vốn lớn hơn, kiểm tra rủi ro lãi suất và minh bạch hơn về khả năng thanh khoản.
Hậu quả từ sự sụp đổ của SVB
- Mất niềm tin vào hệ thống ngân hàng trung bình:
- Các ngân hàng tương tự SVB với tài sản dưới $250 tỷ phải đối mặt với nguy cơ mất niềm tin từ khách hàng.
- Lo ngại lan rộng về khả năng kiểm soát rủi ro trong các ngân hàng “trung bình” này.
- Ảnh hưởng dây chuyền:
- Sự sụp đổ của SVB gây áp lực lớn lên các ngân hàng khu vực khác, khiến họ cũng phải đối mặt với rủi ro thanh khoản.
- Chi phí cho hệ thống:
- FDIC đã phải can thiệp và bảo đảm tiền gửi, gây áp lực lên quỹ bảo hiểm tiền gửi.
- Các ngân hàng lớn hơn có thể phải gánh thêm chi phí để bổ sung quỹ này.
Kết luận: Trách nhiệm từ việc nới lỏng quy định
Việc Trump nới lỏng các quy định giám sát dưới Đạo luật Dodd-Frank có thể không phải là nguyên nhân duy nhất dẫn đến sự sụp đổ của SVB, nhưng rõ ràng đã tạo ra lỗ hổng lớn trong hệ thống giám sát rủi ro. SVB và các ngân hàng tương tự được “miễn giám sát” đã không còn phải đối mặt với các quy định nghiêm ngặt giúp bảo vệ sự ổn định tài chính.
Việc này cho thấy, việc nới lỏng các biện pháp kiểm soát rủi ro không chỉ đặt ngân hàng vào tình trạng nguy hiểm mà còn làm tổn hại đến hệ thống tài chính toàn quốc.