Hoàng Việt
Những nhận xét về chuyến thăm của Tổng Bí thư – Chủ tịch nước Việt Nam Tô Lâm đến Hoa Kỳ và các phát biểu của ông đã gây ra nhiều tranh luận, với các luồng ý kiến khác nhau về ý nghĩa và tác động của sự kiện này đối với tương lai chính trị, kinh tế và ngoại giao của Việt Nam. Để phân tích hướng đi của Việt Nam trong bối cảnh thế giới hiện tại, cần xem xét mối quan hệ giữa Việt Nam với các đối tác lớn như Mỹ, Trung Quốc, Nga và tác động của cuộc chiến Ukraine đến sự cân nhắc chiến lược của Việt Nam.
Việt Nam giữa Mỹ và Trung Quốc
Quan hệ Việt Nam – Mỹ đã có những bước tiến đáng kể trong thập kỷ qua, đặc biệt sau khi hai nước nâng cấp quan hệ lên mức Đối tác chiến lược toàn diện trong chuyến thăm của Tổng thống Joe Biden đến Việt Nam vào tháng 9/2023. Mỹ hiện là đối tác quan trọng của Việt Nam trong nhiều lĩnh vực, từ kinh tế, thương mại đến an ninh khu vực. Với việc Mỹ tái khẳng định cam kết tại khu vực Ấn Độ – Thái Bình Dương thông qua các chiến lược nhằm đối phó với ảnh hưởng của Trung Quốc, Việt Nam có cơ hội mở rộng hợp tác với Mỹ trong lĩnh vực quốc phòng, năng lượng và công nghệ.
Tuy nhiên, mối quan hệ Việt Nam – Trung Quốc vẫn mang tính chất phức tạp. Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam, nhưng cùng lúc đó, các vấn đề tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông và sự gia tăng sức mạnh của Trung Quốc trong khu vực đã làm gia tăng sự cảnh giác của Việt Nam. Trong bối cảnh cuộc chiến Ukraine và tác động của cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu, Trung Quốc đang gặp khó khăn về kinh tế, điều này có thể ảnh hưởng đến mối quan hệ kinh tế phụ thuộc mà Việt Nam từng có với Trung Quốc.
Ảnh hưởng của Chiến tranh Ukraine và vai trò của Nga
Cuộc chiến tại Ukraine đã thay đổi cục diện địa chính trị toàn cầu. Nga, đồng minh lâu đời của Việt Nam, hiện đang phải đối mặt với sự cô lập quốc tế và áp lực kinh tế nặng nề. Điều này làm suy yếu vị thế của Nga trên trường quốc tế và giảm khả năng hỗ trợ Việt Nam trong các lĩnh vực chiến lược, nhất là quân sự. Mặc dù Việt Nam vẫn duy trì quan hệ tốt với Nga, nhưng nước này đang tìm cách đa dạng hóa quan hệ quốc tế của mình để giảm phụ thuộc vào bất kỳ một quốc gia nào, đặc biệt trong bối cảnh sự suy giảm của Nga có thể ảnh hưởng đến lợi ích dài hạn của Việt Nam.
Hướng đi của Việt Nam: Hội nhập sâu rộng và đổi mới sáng tạo
Từ những phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Đại học Columbia, có thể thấy rằng Việt Nam vẫn đang duy trì chính sách hội nhập quốc tế sâu rộng và cởi mở với thế giới. Ông nhấn mạnh việc tiếp tục cải cách và đổi mới sáng tạo, điều này cho thấy sự thừa nhận rằng Việt Nam cần phải vượt qua bẫy thu nhập trung bình và tìm kiếm những động lực phát triển mới. Sự phát triển công nghệ, năng lượng sạch và giáo dục là những lĩnh vực mà Việt Nam đang hướng tới hợp tác với Mỹ và các đối tác phương Tây để đảm bảo sự ổn định và phát triển bền vững trong tương lai.
Tuy nhiên, một số nhà phân tích cho rằng Việt Nam vẫn đang đối mặt với những thách thức nội tại về cải cách thể chế, sự bảo thủ trong hệ thống chính trị và rủi ro của việc phụ thuộc quá nhiều vào các mô hình phát triển kinh tế truyền thống dựa vào xuất khẩu và đầu tư nước ngoài.
Khả năng chuyển hướng trong chính sách
Những người chỉ trích cho rằng, với quá khứ và thâm niên của ông Tô Lâm trong ngành an ninh, sẽ khó có một sự “chuyển hướng” mạnh mẽ trong chính sách của Việt Nam. Tuy nhiên, có thể lập luận rằng chính sự hiểu biết sâu sắc về tình hình an ninh khu vực và thế giới của ông giúp ông nắm bắt được tình hình mới và nguy cơ từ Trung Quốc. Điều này có thể dẫn đến một số điều chỉnh chính sách, đặc biệt trong việc củng cố mối quan hệ với các cường quốc phương Tây nhằm đảm bảo sự độc lập chiến lược của Việt Nam trước các nước lớn.
Quy luật tất yếu trong quan hệ quốc tế
Như nhiều người đã nhận xét, các quốc gia không thể đi ngược lại các quy luật của sự phát triển toàn cầu. Toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế là xu thế tất yếu, và Việt Nam sẽ phải tiếp tục linh hoạt và kiên trì trong việc tận dụng các cơ hội từ các đối tác quốc tế, đặc biệt là trong bối cảnh cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc ngày càng gay gắt. Nếu Việt Nam có thể tiếp tục giữ vị thế trung lập một cách khôn khéo, đồng thời tăng cường quan hệ với các cường quốc mà không quá phụ thuộc vào bất kỳ bên nào, thì tương lai phát triển của Việt Nam sẽ có nhiều triển vọng tích cực.
Tóm lại, tương lai của Việt Nam sẽ phụ thuộc vào khả năng cân bằng mối quan hệ với các cường quốc và tiếp tục cải cách, đổi mới sáng tạo để nâng cao vị thế quốc gia trong bối cảnh quốc tế phức tạp. Mặc dù có thể không có sự thay đổi căn bản ngay lập tức, nhưng những dấu hiệu về việc thúc đẩy hội nhập quốc tế và cải cách trong phát biểu của ông Tô Lâm cho thấy Việt Nam đang dần nhận ra những thách thức mới và điều chỉnh hướng đi để đối phó với những thách thức đó.
