Trong “Trại súc vật” của George Orwell, nhân vật Napoléon là một nghiên cứu phức tạp về động lực và thao túng quyền lực. Mặc dù bị lừa bởi tiền giả của Frederick và đối mặt với thất bại trong Trận chiến chuồng bò, phản ứng của Napoléon đặc biệt là thụ động với kẻ thù bên ngoài nhưng lại khắc nghiệt và độc đoán đối với những con vật trong trang trại.
Việc Napoléon không trả đũa trực tiếp Frederick có thể được coi là một động thái đầy thủ đoạn đê hèn. Thay vì tham gia vào các cuộc xung đột công khai, hắn ta tập trung vào việc củng cố quyền lực khắc nghiệt hơn trong trang trại. Cách tiếp cận này phù hợp với thủ đoạn kiểm soát và thao túng rộng hơn của hắn và băng đảng. Bằng cách không trả thù Frederick ngay lập tức, Napoléon tránh được thêm xung đột bên ngoài có thể làm suy yếu vị thế của hắn.
Tuy nhiên, trong nội bộ, Napoléon rất tàn nhẫn. Hắn ta vẫn kiên trì sử dụng sự khủng bố sợ hãi, tuyên truyền và kiểm soát chặt chẽ để duy trì quyền lực của mình. Sự khắc nghiệt này đối với các loài động vật khác được thể hiện rõ theo nhiều cách:
1. Tuyên truyền bịp bợm và viết lại lịch sử: Napoléon thuê Squealer, con lợn với bản chất lưu manh sẵn có, để thao túng thông tin, đảm bảo các loài động vật được giữ trong tình trạng thiếu hiểu biết và nhầm lẫn. Việc kiểm soát thông tin này cho phép hắn ta viết lại lịch sử, bao gồm cả các sự kiện của Trận chiến chuồng bò, để có lợi cho mình và băng đảng.
2. Thanh trừng và Đe dọa: Napoléon vẫn không ngừng tiến hành các cuộc thanh trừng, bắt bớ, xử tử những con vật mà ông cáo buộc là âm mưu với Snowball hoặc không trung thành. Những cuộc thanh trừng này vừa nhằm mục đích loại bỏ các mối đe dọa tiềm ẩn, vừa gieo rắc nỗi khủng bố sợ hãi cho những động vật còn lại, đảm bảo họ im re tuân thủ.
3. Sùng bái cá nhân: Napoléon xây dựng sự sùng bái cá nhân xung quanh mình, tự nâng địa vị của mình lên gần như thần thánh. Bằng cách đó, hắn ta củng cố quyền lực của mình và ngăn cản những người bất đồng chính kiến.
4. Bóc lột và lao động: Hắn ta bóc lột các loài động vật khác dã man hơn, đặc biệt là tầng lớp lao động mà đại diện là ngựa Boxer. Họ lao động trong những điều kiện ngày càng nhiều áp bức với thức ăn ít hơn, trong khi Napoléon và lũ lợn tham lam bần tiện hả hê tận hưởng thành quả lao động của họ.
Cách tiếp cận kép của Napoléon – thụ động với kẻ thù bên ngoài nhưng khắc nghiệt trong nội bộ – bộc lộ rõ mối quan tâm hàng đầu của hắn: duy trì và củng cố quyền lực độc tài độc đảng của chính mình. Bằng cách tập trung vào kiểm soát nội bộ thay vì trả thù bên ngoài, hắn ta đảm bảo củng cố quyền cai trị của mình và băng đảng đối với trang trại. Điều này phản ánh sự phê phán của Orwell đối với các chế độ toàn trị, nơi mà việc đàn áp và tuyên truyền trong nội bộ thường quan trọng hơn việc duy trì quyền lực so với các xung đột bên ngoài, thường xuyên xảy ra ở các nước XHCN lạc hậu.
Khi viết truyện “Trại súc vật”, tác giả đã nêu bật những hành động của Napoléon và lũ lợn ác ôn, nhấn mạnh chủ đề trọng tâm của cuốn sách, chỉ rõ sự tham nhũng của quyền lực và sự phản bội lý tưởng cách mạng.
Sự hèn nhát của Napoléon đối với những kẻ thù bên ngoài như Frederick, cộng với sự hà khắc của hắn đối với những con vật trong trang trại, là sự phản bội trắng trợn cái gọi là “tinh thần cách mạng” ban đầu dẫn đến việc lật đổ ông Jones. Hành vi này hoàn toàn trái ngược với lý tưởng của Chủ nghĩa Động vật, vốn hứa hẹn sự bình đẳng, công bằng và cuộc sống tốt đẹp hơn cho mọi loài động vật.
Việc Napoléon không đối đầu với Frederick sau khi bị lừa bằng tiền giả không chỉ thể hiện sự thiếu dũng khí mà còn thể hiện sự sợ hãi về mặt chiến lược đối với các mối đe dọa từ bên ngoài. Sự hèn nhát này gây nguy hiểm cho sự an toàn và hạnh phúc của toàn bộ trang trại, vì nó khiến họ dễ bị lừa dối và tấn công trong tương lai. Đó là một hành động ích kỷ, ưu tiên vị trí quyền lực của mình hơn là an ninh tập thể của trang trại.
Đáng trách hơn nữa là cách đối xử của hắn ta với những động vật mà hắn ta cai trị. Sự khắc nghiệt, bóc lột và thao túng mà họ phải chịu đựng dưới chế độ của hắn ta thể hiện những khía cạnh đen tối nhất của chế độ toàn trị. Những loài động vật từng mơ ước về tự do và bình đẳng lại thấy mình bị mắc kẹt trong vòng xoáy của sự áp bức, thậm chí còn tồi tệ hơn cả khi còn dưới sự thống trị của con người. Những cuộc thanh trừng, bắt bớ tùy tiện, tuyên truyền bịp bợm và lao động không ngừng nghỉ mà họ phải chịu không chỉ tàn ác mà còn là sự xuyên tạc trắng trợn những nguyên tắc mà họ đã đấu tranh để bảo vệ.
Hành động của Napoléon thể hiện sự từ bỏ hoàn toàn các nguyên tắc của Chủ nghĩa Thú vật. Thay vì một xã hội công bằng và minh bạch, hắn ta thiết lập một chế độ độc tài nơi quyền lực tập trung vào tay một số ít, cụ thể là hắn ta và băng đảng lợn tộc. Sự phản bội hoàn tất khi lũ lợn hôi hám bẩn thỉu bắt đầu bắt chước con người, chính những sinh vật mà chúng tìm cách lật đổ, trong hành vi và hệ tư tưởng.
Khi lên án Napoléon và lũ lợn, tác giả nhấn mạnh thông điệp chính của “Trại súc vật”: ảnh hưởng hư hỏng của quyền lực độc tài độc đảng và sự dễ dàng mà những lý tưởng cao đẹp bị hư hỏng bởi những kẻ tìm kiếm lợi ích cá nhân và băng đảng. Hành động của họ là lời cảnh báo chống lại sự nguy hiểm của quyền lực không được kiểm soát và là lời nhắc nhở về tầm quan trọng của sự cảnh giác trong bất kỳ xã hội nào, nhất là ở các nước XHCN lạc hậu, đang nỗ lực vì sự công bằng và bình đẳng.
Nguồn Sống Để Yêu Thương
