WASHINGTON, DC, 7 tháng 7, (AP): Elon Musk nên tập trung vào việc vận hành các công ty của mình và tránh xa chính trị, Bộ trưởng Tài chính của Donald Trump kêu gọi vào Chủ Nhật, một ngày sau khi người giàu nhất thế giới – và là cựu cố vấn Tòa Bạch Ốc – tuyên bố thành lập một đảng chính trị mới.
“Các nguyên tắc của Doge rất được ưa chuộng – Tôi nghĩ nếu bạn xem xét các cuộc thăm dò thì Elon không phải là người như vậy”, Scott Bessent nói trên chương trình State of the Union của CNN, ám chỉ đến cái gọi là “bộ phận hiệu quả của chính phủ” mà Musk tạm thời đứng đầu sau khi nhiệm kỳ tổng thống thứ hai của Trump bắt đầu hồi tháng 1.
Các cuộc thăm dò ý kiến cho thấy công việc của Doge và Musk trong sự thực hiện các cắt giảm chi tiêu và việc làm một cách tàn bạo trong chính phủ liên bang là vô cùng thất nhân tâm. Và Bessent ám chỉ đến cách mà các nhà đầu tư vào các công ty của Musk – kể cả nhà sản xuất xe điện Tesla, tức công ty có doanh số bán hàng giảm trong thời gian Musk còn tại vị – đã công khai cầu xin ông giảm bớt thời gian làm việc với chính quyền Trump.
“Vì vậy, tôi tin rằng ban giám đốc tại các công ty khác nhau của ông muốn ông quay lại và vận hành các công ty đó”, Bessent nhận xét. “Tôi hình dung rằng ban giám đốc đó không thích thông báo này ngày hôm qua và sẽ khuyến khích ông tập trung vào các hoạt động kinh doanh của mình, chứ không phải các sinh hoạt chính trị”.
Phản ứng của ông Bessent xuất hiện sau khi Musk thực hiện lời hứa thành lập và tài trợ cho một đảng chính trị mới của Hoa Kỳ, và cáo buộc đồng minh một thời của mình là Trump đã “làm phá sản” đất nước bằng cách ký dự luật thuế và chi tiêu khổng lồ của ông thành luật.
Tỷ phú kỹ thuật cao đã thông báo về việc thành lập đảng Hoa Kỳ trong một loạt bài đăng vào cuối ngày thứ Bảy và sáng sớm Chủ Nhật trên X, nền tảng truyền thông xã hội mà ông sở hữu.
“Khi nói đến việc làm phá sản đất nước chúng ta bằng sự lãng phí và tham nhũng, chúng ta đang sống trong một hệ thống độc đảng, không phải là một nền dân chủ”, Musk viết.
“Hôm nay, Đảng Hoa Kỳ được thành lập để trả lại tự do cho quý vị”.
Musk, người được bổ nhiệm vào vai trò cắt giảm chi tiêu liên bang thông qua Doge không chính thức từ tháng 1 đến tháng 5, đã lên tiếng chỉ trích “dự luật lớn, đẹp” của Trump mà Văn phòng Ngân sách Quốc hội phi đảng phái cho biết sẽ làm tăng thâm hụt quốc gia thêm 3,3 ngàn tỷ đô la cho đến năm 2034.
Dự luật này cung cấp các khoản cắt giảm thuế đáng kể cho những người siêu giàu trong khi cắt giảm các chương trình phúc lợi an toàn của liên bang, với tới 10,6 triệu người mất bảo hiểm y tế.
Bộ đôi này đã bất hòa về chi phí và tác động của dự luật kể từ khi Musk rời khỏi chính phủ vào tháng 5 và vào thứ Sáu, khi Trump ký dự luật thành luật trong buổi dã ngoại mừng Ngày 4 tháng 7 tại Tòa Bạch Ốc, Giám đốc Tesla và SpaceX đã mở một cuộc thăm dò ý kiến trên X: “Thời điểm hoàn hảo để hỏi liệu quý vị có muốn độc lập khỏi hệ thống hai đảng (một số người sẽ nói là đơn đảng) hay không”.
Musk thông báo vào cuối ngày thứ Bảy rằng những người tham dự cuộc thăm dò đã biểu quyết hai phiếu thuận và một phiếu chống. Ông đã đưa ra một vài chi tiết về cấu trúc của dự án mới của mình hoặc mốc thời gian để thành lập dự án. Nhưng các bài đăng trước đó của Musk cho thấy nó sẽ tập trung vào hai hoặc ba ghế Thượng viện và tám đến 10 ghế Hạ viện.
Cả hai viện của Quốc hội đều do Đảng Cộng hòa kiểm soát chặt chẽ.
“Với biên độ lập pháp rất mong manh, điều đó sẽ đủ để đóng vai trò là lá phiếu quyết định đối với các luật gây tranh cãi, bảo đảm rằng chúng phục vụ cho nguyện vọng thực sự của người dân”, Musk nói.
Bessent là một đồng minh của Trump nhanh chóng chỉ trích hành động của Musk.
Chuỗi bài đăng của Musk trên X, kéo dài đến tận sáng sớm Chủ Nhật, dường như cũng chỉ ra rằng mối quan hệ lúc hợp lúc tan của ông với Trump đã quay trở lại trạng thái tiêu cực.
Khi bộ đôi này bất hòa vào đầu mùa hè, Musk đã chỉ trích trong một cuộc khẩu chiến trên mạng xã hội đáng kinh ngạc, trong đó ông tuyên bố tên của Trump có trong hồ sơ liên quan đến những người cộng sự của tên ấu dâm và buôn bán tình dục quá cố Jeffrey Epstein.
Sau đó, Musk đã xóa bài đăng và xin lỗi tổng thống khi họ bắt đầu một cuộc đình chiến khó khăn. Tuy nhiên, vào Chủ Nhật, Musk đã quay lại chủ đề này, đăng lại một bức ảnh của Ghislaine Maxwell, người hỗ trợ Epstein đang bị giam giữ, đặt câu hỏi tại sao cô lại là người duy nhất ở trong tù trong khi những người đàn ông quan hệ tình dục với trẻ vị thành niên – một tội danh được gọi một cách thông tục ở Hoa Kỳ là hiếp dâm theo luật định – thì không.
Trong các bài đăng khác, ông cho biết sẽ “không khó” để phá vỡ thế độc tôn của hai đảng trong nền chính trị Hoa Kỳ mà đảng Dân chủ và Cộng hòa đang nắm giữ. Và ông đặt câu hỏi “khi nào và ở đâu chúng ta nên tổ chức đại hội Đảng Hoa Kỳ đầu tiên? Sẽ rất vui!”
Tòa Bạch Ốc chưa đưa ra bình luận ngay lập tức về thông báo của Musk, nhưng Trump đã bày tỏ rõ ràng cảm xúc của mình về người bạn cũ trong những ngày gần đây sau khi chỉ trích dự luật chi tiêu và cắt giảm Medicaid.
Đáp lại các bài đăng của Musk gọi dự luật là “điên rồ”, Trump cho biết ông có thể “xem xét” trục xuất tỷ phú nhập tịch Hoa Kỳ gốc Nam Phi này. Tổng thống cũng suy nghĩ về việc cắt giảm trợ cấp cho các công ty của Musk, đặc biệt là SpaceX, công ty nắm giữ hàng tỷ đô la trong các hợp đồng của chính phủ.
“Doge là quái vật có thể sẽ quay lại ăn thịt Elon. Điều đó không tệ sao?” Trump hỏi các phóng viên vào thứ Ba.
Không có yêu cầu nào đối với các đảng phái chính trị mới ở Hoa Kỳ phải đăng ký với Ủy ban Bầu cử Liên bang (FEC) ban đầu, nhưng các quy định về báo cáo sẽ có hiệu lực khi chi tiêu vượt quá những gì FEC gọi là “ngưỡng nhất định”.
Người ta ước tính Musk đã chi hơn 275 triệu đô la tài sản cá nhân của mình để giúp Trump đắc cử nhiệm kỳ thứ hai tại Tòa Bạch Ốc trong cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11 năm ngoái.
Một ngày sau khi Musk leo thang mối bất hòa với Trump và tuyên bố thành lập một đảng chính trị mới của Mỹ, vị tổng thống đảng Cộng hòa đã được hỏi về điều này trước khi lên Chuyên cơ Không lực Một ở Morristown, New Jersey, khi ông trở về Washington sau khi đến thăm câu lạc bộ chơi gôn gần đó.
Tổng thống Donald Trump gọi kế hoạch thành lập đảng chính trị mới của Elon Musk là “nực cười”, nói rằng Musk có thể vui vẻ với dự án mới của mình nhưng Hoa Kỳ hoạt động tốt nhất dưới hệ thống hai đảng.
“Tôi nghĩ thật nực cười khi thành lập một đảng thứ ba. Chúng ta đã thành công to lớn với Đảng Cộng hòa. Đảng Dân chủ đã lạc lối, nhưng hệ thống [chính trị của Mỹ] luôn là hệ thống hai đảng, và tôi nghĩ việc thành lập một đảng thứ ba chỉ làm tăng thêm sự nhầm lẫn”, Trump nói với các phóng viên. “Có vẻ như nó thực sự được phát triển cho hai đảng. Các đảng thứ ba chưa bao giờ hiệu quả, vì vậy ông ấy có thể vui vẻ với nó, nhưng tôi nghĩ điều đó thật nực cười”.
* Tường trình theo AP và Reuters.