Bình luận về tuyên bố của Zelensky: “Việc loại Ukraine khỏi tiến trình đàm phán giữa Mỹ và Nga là nguy hiểm cho tất cả mọi người.”
Tuyên bố của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky về việc loại Ukraine khỏi tiến trình đàm phán Mỹ-Nga là một cảnh báo nghiêm trọng, phản ánh lo ngại rằng nếu các cường quốc quyết định số phận của Ukraine mà không có sự tham gia của Kyiv, điều đó không chỉ ảnh hưởng đến Ukraine mà còn tạo ra một tiền lệ nguy hiểm cho toàn bộ hệ thống quốc tế.
Những điểm quan trọng trong lập trường của Zelensky:
✔️ Nga không muốn đàm phán nếu họ có lợi thế quân sự.
✔️ Trump có thể buộc các bên vào bàn đàm phán bằng trừng phạt kinh tế hoặc tiếp tục hỗ trợ quân sự cho Ukraine.
✔️ Ukraine đã liên lạc với chính quyền Trump, nhưng các cuộc thảo luận chưa đi vào chi tiết.
✔️ Một thỏa thuận tiềm năng cần có sự tham gia của Mỹ, Ukraine, Nga và EU.
✔️ Ukraine cần được bảo đảm an ninh và có đủ vũ khí để bảo vệ chủ quyền.
1. Tại sao loại Ukraine khỏi đàm phán là nguy hiểm?
Lịch sử cho thấy rằng bất kỳ thỏa thuận nào được quyết định mà không có sự tham gia của bên bị ảnh hưởng chính yếu đều dễ dẫn đến thất bại và hậu quả nghiêm trọng.
1️⃣ Nga không muốn đàm phán trong thế yếu
- Moscow chỉ chấp nhận đàm phán khi họ có lợi thế trên chiến trường.
- Nếu Mỹ và Nga đàm phán mà không có Ukraine, Kyiv sẽ bị đặt vào thế phải chấp nhận điều kiện từ Nga, có thể bao gồm nhượng bộ lãnh thổ hoặc từ bỏ tư cách ứng viên NATO.
- Điều này không khác gì chấp nhận một chiến thắng ngầm cho Nga, mở đường cho các hành động tương tự trong tương lai.
2️⃣ Bài học từ Afghanistan: Khi một bên bị gạt ra ngoài, kết cục có thể là thảm họa
- Trump từng đàm phán trực tiếp với Taliban mà không có chính phủ Afghanistan.
- Kết quả: Chính phủ Kabul sụp đổ nhanh chóng, Taliban chiếm quyền chỉ sau vài ngày Mỹ rút quân.
- Nếu Trump làm điều tương tự với Ukraine, Nga có thể giành lợi thế tương tự Taliban, buộc Kyiv phải đầu hàng dưới áp lực chính trị và quân sự.
3️⃣ Mỹ và phương Tây có nguy cơ mất uy tín toàn cầu
- Nếu Mỹ bỏ qua Ukraine và tự đàm phán với Nga, các đồng minh khác sẽ mất niềm tin vào Mỹ, đặc biệt là những nước đang dựa vào sự bảo vệ của Washington như Đài Loan, Nhật Bản, Hàn Quốc.
- Điều này có thể khuyến khích Trung Quốc, Iran hoặc các cường quốc khác thực hiện các hành động xâm lược, vì họ thấy rằng Mỹ không còn kiên định trong việc bảo vệ đồng minh.
Việc loại bỏ Ukraine khỏi bàn đàm phán không chỉ là vấn đề của Ukraine, mà còn ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thống an ninh toàn cầu.
2. Trump có thể buộc các bên đàm phán bằng cách nào?
Theo phân tích, Trump có thể tạo áp lực buộc Ukraine và Nga ngồi vào bàn đàm phán bằng cách:
1. Đe dọa trừng phạt Nga mạnh mẽ hơn
- Trump có thể áp đặt các biện pháp trừng phạt nặng nề hơn đối với ngành năng lượng và ngân hàng Nga, khiến nền kinh tế Nga gặp nhiều khó khăn hơn.
2. Sử dụng viện trợ quân sự như một đòn bẩy
- Trump có thể đe dọa cắt viện trợ quân sự cho Ukraine nếu Kyiv không đồng ý đàm phán.
- Ngược lại, nếu Nga không chịu nhượng bộ, ông có thể cam kết tăng cường hỗ trợ vũ khí cho Ukraine.
3. Áp lực lên châu Âu để tham gia đàm phán
- Một thỏa thuận có sự tham gia của Mỹ, Ukraine, Nga và EU có thể khả thi hơn so với việc chỉ có Mỹ và Nga.
Vấn đề là liệu Trump có thực sự muốn giúp Ukraine đạt một thỏa thuận công bằng hay không, hay ông sẽ ưu tiên lợi ích chiến lược của mình với Nga?
3. Ukraine cần gì để đảm bảo an ninh trong bất kỳ thỏa thuận nào?
Theo Zelensky, bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào cũng cần có các đảm bảo sau:
✔️ Không có nhượng bộ lãnh thổ ép buộc – Ukraine phải có quyền tự quyết về lãnh thổ của mình.
✔️ NATO hoặc một liên minh phòng thủ mạnh mẽ hơn – Nếu không thể gia nhập NATO ngay lập tức, Ukraine cần các cam kết an ninh tương tự.
✔️ Hỗ trợ vũ khí liên tục – Châu Âu và Mỹ phải đảm bảo rằng Ukraine vẫn có đủ năng lực quốc phòng.
✔️ Xây dựng nền công nghiệp quốc phòng nội địa – Ukraine không thể mãi phụ thuộc vào viện trợ, mà cần tự sản xuất vũ khí.
Nếu những yếu tố này không được đảm bảo, bất kỳ thỏa thuận nào cũng chỉ là một sự tạm ngừng chiến, không phải hòa bình thực sự.
4. Kết luận: Mỹ có thể học gì từ bài học Afghanistan?
✔️ Ukraine không thể bị loại khỏi đàm phán – Nếu Mỹ và Nga tự thương lượng mà không có Kyiv, điều đó chỉ tạo lợi thế cho Putin và làm suy yếu Ukraine.
✔️ Trump không thể lặp lại sai lầm ở Afghanistan – Nếu ông tìm cách đạt thỏa thuận mà không tính đến lợi ích của Ukraine, kết quả có thể là sự sụp đổ của Kyiv giống như Kabul năm 2021.
✔️ Mỹ và EU cần đảm bảo rằng Ukraine có đủ năng lực quốc phòng để giữ vững độc lập của mình – Một thỏa thuận hòa bình không thể chỉ dựa vào lời hứa, mà phải có hành động cụ thể về viện trợ vũ khí và cam kết an ninh lâu dài.
⏳ Cuộc gặp giữa Trump và Putin có thể là bước đầu tiên cho một sự thay đổi lớn trong cuộc chiến Ukraine-Nga. Nhưng nếu Ukraine bị loại khỏi bàn đàm phán, hậu quả có thể nghiêm trọng hơn những gì thế giới đã chứng kiến ở Afghanistan.