(AFP) – Tổng thống Donald Trump vào tối thứ Ba tại buổi vận động tranh cử ở North Carolina hứa với người ủng hộ sẽ đưa vào Tối cao Pháp viện phần lớn thẩm phán bảo thủ cho thế hệ tới, nếu ông đánh bại Joe Biden vào tháng 11.
Với cán cân toà tối cao hiện nay 5-4 nghiêng về cánh hữu, ông Trump tuyên bố có thể thay thế hai thẩm phán cấp tiến cao tuổi trong nhiệm kỳ thứ hai, và 1 hoặc có thể 2 thẩm phán bảo thủ sắp hồi hưu.
Không có điều nào chắc chắn, và chúng phụ thuộc vào Thượng viện Hoa Kỳ có còn nằm trong tay Cộng hoà hay không, nhưng hoàn toàn có thể xảy ra.
Hai thẩm phán cao tuổi nhất trong hội đồng 9 thẩm phán là biểu tượng cấp tiến Ruth Bader Ginsburg hiện 87 tuổi và thường xuyên có vấn đề về sức khoẻ, còn thẩm phán ôn hoà Stephen Breyer năm nay 82 tuổi.
Sau hai vị này là thẩm phán bảo thủ Clarence Thomas 72 tuổi, thẩm phán mà nhiều người tin rằng sẽ hồi hưu trong nháy mắt nếu Trump yêu cầu.
Với hy vọng thúc đẩy căn cứ chính trị của mình, ông Trump dự tính tuần này sẽ công bố danh sách ứng đề cử tiềm năng, có khả năng sẽ toàn những ứng cử viên chống phá thai và ủng hộ thương mại.
Giữ lời hứa
Vào năm 2016, ông trùm địa ốc và là người mới tập tễnh bước vào thế giới chính trị đã thuyết phục được cử tri bảo thủ về hiến pháp và tôn giáo ủng hộ khi công bố một danh sách những ứng cử viên vào Tối cao Pháp viện, những người có tiếng bảo thủ sắc bén.
Trump giữ lời hứa. Ông đề cử Neil Gorsuch vào tháng 4 năm 2017 và Brett Kavanaugh vào tháng 10 năm 2018. Cả hai vị này đều đáp ứng tất cả những nguyên tắc bảo thủ, và điểm nữa, họ đều trẻ. Gorsuch 53 và Kavanaugh 55 tuổi sẽ phục vụ Tối cao Pháp viện hàng thập niên.
Tuy nhiên, ông Trump và các nhà Cộng hoà khác tỏ ra không mấy hài lòng vì ngay cả với hai thẩm phán bảo thủ mới vẫn không chắc chắn được đa số bảo thủ. Chẳng hạn, một số thẩm phán cánh hữu mới đây đã tham gia cùng thẩm phán cấp tiến vào những quyết định gây tranh cãi như quyền người đồng tính LGBT, và phản đối hạn chế phá thai mới.
Quyền phá thai bị đe doạ
Bổ sung thêm hai thẩm phán bảo thủ vào Tối cao Pháp viện có thể giúp phía thiên tả bất khả chiến bại. Trong trường hợp này, toà có thể đạt được những gì giới bảo thủ mong muốn hàng thập niên qua: đảo ngược phán quyết mang tính bước ngoặt của vụ Roe v Wade năm 1973, trong đó bảo đảm quyền phá thai của phụ nữ.
Hội đồng Tối cao Pháp viện hiện nay tỏ ra thận trọng trong việc phá vỡ những tiền lệ đã được thiết lập như vụ Roe v Wade. Nhưng toà với 7 vị bảo thủ thì hoàn toàn có thể làm việc này.
Nhiều người tin rằng, bà Ginsburg, người vốn ra vào bệnh viện trong suốt 2 năm qua, cố bám lấy chiếc áo choàng đen thẩm phán để ngăn cản ông Trump thay thế. Nếu ông Trump tái đắc cử, cả bà và Breyer có thể tìm cách tiếp tục ở lại Tối cao Pháp viện như trường hợp cựu Chánh thẩm John Paul Stevens, người hồi hưu vào năm 2010 ở tuổi 90. Cũng như Thomas sẽ không hồi hưu nếu Joe Biden đắc cử.
Giới quan sát Tối cao Pháp viện trong khi đó lại tập trung vào hơn 4 tháng tới trước và sau bầu cử, khi, nếu một trong các vị thẩm phán qua đời thì ông Trump có thể thúc đẩy thay thế họ mà không cần phải chờ kết quả bầu cử. Nếu ông ta thua, thì sẽ đề cử ai đó trước khi Biden vào Toà Bạch Ốc vào giữa tháng 1. Điều này không phải là không có tiền lệ, nhưng có thể làm nổ ra một cuộc chiến chính trị dữ dội.
Hương Giang (Theo AFP)
Nguồn : https://www.baocalitoday.com/hoa-ky/trump-hua-dua-tham-phan-bao-thu-tran-ngap-toi-cao-phap-vien.html