Quyết định dự kiến hủy bỏ Quy chế Bảo vệ Tạm thời (Temporary Protected Status – TPS) để trục xuất 860,000 người nhập cư từ các quốc gia đang trải qua chiến tranh, thiên tai, hoặc bất ổn chính trị là một động thái gây tranh cãi sâu sắc, cả về khía cạnh pháp lý, đạo đức, và chính trị.
TPS là một chương trình bảo vệ nhân đạo được Quốc hội Hoa Kỳ thông qua năm 1990, dành cho những người không thể trở về quê hương an toàn do các điều kiện khủng khiếp như chiến tranh, thiên tai, hoặc bất ổn chính trị. Đây không phải là một con đường dẫn đến thường trú nhân hoặc quốc tịch, mà chỉ cung cấp sự bảo vệ tạm thời và quyền làm việc tại Mỹ.
Việc hủy bỏ TPS có nghĩa là hàng trăm nghìn người, bao gồm nhiều gia đình và trẻ em đã sống ở Mỹ trong nhiều năm, có nguy cơ bị trục xuất về các quốc gia mà điều kiện sống vẫn còn rất nguy hiểm.
- Haiti, El Salvador, và các nước khác: Đây là những quốc gia đã trải qua các cuộc khủng hoảng nghiêm trọng, từ động đất, bão lớn đến bạo lực chính trị. Nhiều người đã sống ở Mỹ hàng chục năm và gửi tiền về để hỗ trợ gia đình ở quê nhà. Việc hủy TPS sẽ tạo ra sự bất ổn lớn cho cả người bị trục xuất và nền kinh tế của các quốc gia này.
- Ukraine: Trục xuất người tị nạn Ukraine giữa lúc Nga đang tiến hành chiến tranh là một quyết định phi đạo đức và đi ngược lại với sự ủng hộ của Mỹ đối với Ukraine trong cuộc chiến này.
Nhiều người hưởng lợi từ TPS làm việc trong các ngành quan trọng như xây dựng, nông nghiệp, chăm sóc sức khỏe, và dịch vụ. Họ đóng góp cho nền kinh tế qua lao động, thuế, và tiêu dùng.
Việc trục xuất một số lượng lớn người lao động này có thể:
- Làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu hụt lao động ở nhiều lĩnh vực.
- Tạo áp lực lên các cộng đồng và doanh nghiệp đang dựa vào lực lượng lao động này.
- Ảnh hưởng tiêu cực đến các tiểu bang có cộng đồng nhập cư đông đảo.
- Cơ sở cử tri của Trump: Việc hủy TPS có thể được thiết kế để củng cố sự ủng hộ từ những cử tri muốn thấy một chính sách nhập cư cứng rắn hơn.
- Chống lại chủ nghĩa đa văn hóa: Đây có thể là một phần trong nỗ lực lớn hơn nhằm làm suy yếu tính đa dạng sắc tộc và văn hóa tại Mỹ, điều mà Trump từng nhấn mạnh trong các chính sách trước đây.
- Thách thức pháp lý: TPS được thiết lập bởi Quốc hội, và bất kỳ nỗ lực nào nhằm hủy bỏ hoặc thay đổi lớn chương trình này có thể phải đối mặt với các vụ kiện. Trong quá khứ, các tòa án đã can thiệp để ngăn chặn các quyết định hủy bỏ TPS của Trump.
- Phản ứng từ các tổ chức và cộng đồng: Việc hủy TPS chắc chắn sẽ đối mặt với sự phản đối mạnh mẽ từ các tổ chức nhân quyền, các nhóm tôn giáo, và các nhà lập pháp, đặc biệt là từ Đảng Dân chủ.
Việc trục xuất những người đã sống và làm việc hợp pháp tại Mỹ trong nhiều năm, đặc biệt khi họ đang trốn chạy khỏi những điều kiện không thể sống được, là hành động đi ngược lại với các giá trị truyền thống của Hoa Kỳ như lòng trắc ẩn và bảo vệ quyền con người.
Nếu thực hiện, kế hoạch này sẽ gây ra tổn thất nhân đạo nghiêm trọng, phá vỡ các gia đình, ảnh hưởng đến nền kinh tế, và làm tổn hại hình ảnh quốc tế của Mỹ. Động thái này không chỉ là chính sách nhập cư, mà còn là một tuyên bố về cách mà nước Mỹ đối xử với những người yếu thế nhất trong cộng đồng quốc tế. Quốc hội và xã hội dân sự cần nhanh chóng vào cuộc để ngăn chặn một hành động có thể làm tổn thương không chỉ hàng trăm nghìn người nhập cư, mà cả uy tín và giá trị của chính Hoa Kỳ.