Trong hệ thống tư pháp hình sự của Mỹ, việc chọn bồi thẩm đoàn (jury) là một quy trình quan trọng và phức tạp nhằm đảm bảo tính công bằng và trung thực của phiên tòa. Dưới đây là các bước cơ bản của quy trình chọn bồi thẩm đoàn trong một vụ án hình sự:
1. Tạo danh sách tiềm năng (Venire)
Danh sách các ứng viên tiềm năng cho bồi thẩm đoàn thường được lấy từ các hồ sơ công cộng như danh sách cử tri đăng ký bầu cử, giấy phép lái xe, hoặc hồ sơ thuế. Những người này được gọi để thực hiện nghĩa vụ bồi thẩm đoàn.
2. Triệu tập (Summoning)
Các ứng viên tiềm năng nhận được lệnh triệu tập đến tòa án vào một ngày cụ thể để tham gia quy trình chọn lựa.
3. Voir Dire
“Voir Dire” là quy trình thẩm vấn các ứng viên tiềm năng nhằm đánh giá xem họ có đủ tiêu chuẩn để phục vụ trong bồi thẩm đoàn hay không. Quá trình này bao gồm các bước sau:
- Giới thiệu chung: Tòa án giới thiệu quy trình và các yêu cầu cơ bản về bồi thẩm đoàn cho các ứng viên.
- Thẩm vấn của Thẩm phán: Thẩm phán có thể đặt câu hỏi chung để loại bỏ những ứng viên rõ ràng không đủ tiêu chuẩn, chẳng hạn như những người có mối quan hệ cá nhân với các bên liên quan trong vụ án, hoặc những người không thể phục vụ vì lý do sức khỏe hoặc lý do cá nhân khác.
- Thẩm vấn của Luật sư: Các luật sư của cả bên công tố và bên bào chữa đều có quyền đặt câu hỏi chi tiết hơn để xác định xem ứng viên có thiên vị hoặc có thể ảnh hưởng tiêu cực đến công bằng của phiên tòa hay không.
4. Loại bỏ ứng viên (Challenges)
Có hai loại loại bỏ ứng viên:
- Peremptory Challenges (Loại bỏ không cần lý do): Mỗi bên được phép loại bỏ một số lượng ứng viên nhất định mà không cần nêu lý do. Số lượng này tùy thuộc vào quy định của từng bang và loại vụ án.
- Challenges for Cause (Loại bỏ có lý do): Các bên có thể yêu cầu loại bỏ ứng viên với lý do cụ thể, chẳng hạn như thiên vị rõ ràng hoặc không đủ khả năng phục vụ. Thẩm phán quyết định liệu lý do này có hợp lý hay không.
5. Chọn bồi thẩm đoàn
Sau khi quy trình voir dire hoàn tất và các ứng viên không đạt yêu cầu đã bị loại bỏ, một nhóm bồi thẩm đoàn chính thức sẽ được chọn. Số lượng thành viên của bồi thẩm đoàn thường là 12, nhưng cũng có thể ít hơn trong một số trường hợp nhất định.
6. Bồi thẩm viên thay thế
Ngoài bồi thẩm đoàn chính thức, tòa án cũng có thể chọn thêm một vài bồi thẩm viên thay thế. Những người này sẽ thay thế bất kỳ thành viên nào của bồi thẩm đoàn chính thức nếu họ không thể tiếp tục phục vụ trong quá trình xét xử.
Tóm tắt
Quy trình chọn bồi thẩm đoàn nhằm đảm bảo rằng các thành viên bồi thẩm đoàn đều công bằng và không thiên vị. Nó bao gồm việc triệu tập ứng viên, quy trình voir dire để thẩm vấn và loại bỏ những ứng viên không đủ tiêu chuẩn, và cuối cùng là chọn ra bồi thẩm đoàn chính thức và các bồi thẩm viên thay thế.
Luật sư bào chữa cho bị cáo có tham gia trong quá trình lựa chọn bồi thẩm đoàn ?
Đúng, luật sư bào chữa cho bị cáo có tham gia tích cực trong quá trình lựa chọn bồi thẩm đoàn. Quy trình này được gọi là “voir dire,” và cả luật sư bào chữa lẫn công tố viên đều có quyền tham gia. Dưới đây là cách mà luật sư bào chữa tham gia trong quá trình này:
1. Thẩm vấn ứng viên tiềm năng
Trong quá trình voir dire, luật sư bào chữa có cơ hội đặt câu hỏi cho các ứng viên tiềm năng của bồi thẩm đoàn. Mục tiêu của luật sư bào chữa là xác định xem liệu các ứng viên này có thể thiên vị hoặc có bất kỳ định kiến nào có thể ảnh hưởng đến tính công bằng của họ trong việc đưa ra phán quyết.
2. Loại bỏ ứng viên
Luật sư bào chữa có thể yêu cầu loại bỏ các ứng viên bồi thẩm đoàn theo hai cách:
- Challenges for Cause (Loại bỏ có lý do): Luật sư bào chữa có thể yêu cầu thẩm phán loại bỏ một ứng viên cụ thể nếu họ tin rằng ứng viên đó không thể công bằng hoặc vô tư. Những lý do này có thể bao gồm việc ứng viên có mối quan hệ cá nhân với các bên liên quan trong vụ án, hoặc có những thành kiến rõ ràng đối với bị cáo hoặc bản chất của vụ án. Thẩm phán sẽ quyết định liệu lý do này có hợp lý hay không.
- Peremptory Challenges (Loại bỏ không cần lý do): Luật sư bào chữa có một số lượng nhất định các lần loại bỏ ứng viên mà không cần đưa ra lý do. Số lượng các loại bỏ này có thể khác nhau tùy theo quy định của tòa án và loại vụ án. Tuy nhiên, peremptory challenges không thể được sử dụng để loại bỏ ứng viên dựa trên chủng tộc, giới tính hoặc các yếu tố phân biệt đối xử khác.
3. Đánh giá và lựa chọn
Trong quá trình voir dire, luật sư bào chữa sẽ đánh giá các ứng viên bồi thẩm đoàn dựa trên câu trả lời của họ và các quan sát cá nhân. Họ sẽ cố gắng chọn những ứng viên mà họ tin rằng có thể đồng cảm với lập luận của họ hoặc ít nhất là có thể xem xét các bằng chứng một cách công bằng và vô tư.
4. Làm việc với công tố viên và thẩm phán
Trong quá trình lựa chọn bồi thẩm đoàn, luật sư bào chữa sẽ tương tác với công tố viên và thẩm phán. Thẩm phán có vai trò điều phối và đưa ra các quyết định cuối cùng về việc loại bỏ các ứng viên khi có tranh chấp hoặc yêu cầu loại bỏ vì lý do.
Kết luận
Luật sư bào chữa đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo rằng bồi thẩm đoàn được chọn lựa một cách công bằng và vô tư. Bằng cách tham gia tích cực trong quá trình voir dire, đặt câu hỏi và yêu cầu loại bỏ các ứng viên tiềm năng không phù hợp, luật sư bào chữa có thể giúp bảo vệ quyền lợi của bị cáo và đảm bảo rằng phiên tòa diễn ra công bằng.
Bồi thẩm đoàn và các bồi thẩm viên làm việc như thế nào trong một vụ án hình sự ?
Trong một vụ án hình sự ở Mỹ, bồi thẩm đoàn và các bồi thẩm viên đóng vai trò quan trọng trong việc đưa ra phán quyết cuối cùng. Dưới đây là cách mà bồi thẩm đoàn và các bồi thẩm viên làm việc trong quá trình này:
1. Tham gia vào phiên tòa
Bồi thẩm đoàn sẽ ngồi trong suốt quá trình xét xử để lắng nghe các lời khai, bằng chứng và các luận điểm từ cả bên công tố và bên bào chữa. Họ không tham gia vào việc hỏi cung hay đưa ra ý kiến cá nhân trong quá trình xét xử.
2. Lắng nghe lời khai và bằng chứng
Bồi thẩm đoàn phải chú ý lắng nghe tất cả các lời khai từ nhân chứng và các bằng chứng được trình bày. Họ có thể ghi chép hoặc sử dụng các ghi chú cá nhân để giúp họ nhớ các chi tiết quan trọng.
3. Tuân theo chỉ dẫn của thẩm phán
Thẩm phán sẽ cung cấp cho bồi thẩm đoàn các hướng dẫn về luật pháp liên quan đến vụ án và cách họ nên áp dụng luật này khi xem xét các bằng chứng. Bồi thẩm đoàn phải tuân theo các chỉ dẫn này khi đưa ra phán quyết.
4. Không thảo luận bên ngoài
Bồi thẩm đoàn không được thảo luận về vụ án với bất kỳ ai ngoài các bồi thẩm viên khác cho đến khi họ vào phòng nghị án để đưa ra phán quyết. Điều này nhằm đảm bảo rằng phán quyết được đưa ra dựa trên những gì đã được trình bày trong tòa án chứ không phải do ảnh hưởng bên ngoài.
5. Nghị án (Deliberation)
Sau khi tất cả các bằng chứng và lời khai đã được trình bày và các bên đã đưa ra kết luận, bồi thẩm đoàn sẽ được thẩm phán chỉ định vào một phòng riêng để thảo luận và đưa ra phán quyết. Quá trình này bao gồm:
- Bầu cử chủ tịch bồi thẩm đoàn: Bồi thẩm đoàn sẽ chọn một người làm chủ tịch (foreperson) để điều hành các cuộc thảo luận.
- Thảo luận các bằng chứng: Các bồi thẩm viên sẽ thảo luận về các bằng chứng và lời khai đã nghe trong suốt phiên tòa.
- Bỏ phiếu: Bồi thẩm đoàn sẽ bỏ phiếu để quyết định liệu bị cáo có tội hay vô tội. Trong các vụ án hình sự, yêu cầu đồng thuận (unanimous) nghĩa là tất cả các bồi thẩm viên phải đồng ý về phán quyết. Nếu không đạt được đồng thuận, vụ án có thể dẫn đến một bồi thẩm đoàn bế tắc (hung jury) và có thể phải xét xử lại.
6. Trình phán quyết
Khi bồi thẩm đoàn đã đạt được phán quyết, họ sẽ trở lại tòa án để trình bày phán quyết của mình trước thẩm phán và các bên liên quan. Phán quyết này sẽ được ghi vào biên bản tòa án.
7. Bồi thẩm viên thay thế
Nếu bất kỳ bồi thẩm viên nào không thể tiếp tục phục vụ trong suốt quá trình xét xử, bồi thẩm viên thay thế sẽ được đưa vào để đảm bảo rằng bồi thẩm đoàn vẫn đủ số lượng cần thiết để đưa ra phán quyết.
Kết luận
Bồi thẩm đoàn và các bồi thẩm viên đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo rằng các vụ án hình sự được xét xử công bằng và đúng luật. Họ lắng nghe tất cả các bằng chứng và lời khai, tuân theo chỉ dẫn của thẩm phán, thảo luận cẩn thận và đưa ra phán quyết dựa trên sự đồng thuận của toàn bộ bồi thẩm đoàn.
————
Sau khi bồi thẩm đoàn đưa ra kết luận “có tội” trong một vụ án hình sự, quy trình tiếp theo là gì ?
Sau khi bồi thẩm đoàn đưa ra kết luận “có tội” trong một vụ án hình sự, quy trình tiếp theo bao gồm một số bước chính sau đây:
1. Kết luận của bồi thẩm đoàn được công bố
Bồi thẩm đoàn trở lại tòa án và công bố phán quyết của mình. Chủ tịch bồi thẩm đoàn (foreperson) sẽ đọc phán quyết “có tội” trước thẩm phán, bị cáo và tất cả những người có mặt trong phòng xử án. Phán quyết này sẽ được ghi vào biên bản tòa án.
2. Quy trình sau phán quyết
Sau khi phán quyết được công bố, thẩm phán sẽ tiến hành các bước tiếp theo, bao gồm:
- Tạm giam hoặc bảo lãnh: Thẩm phán sẽ quyết định xem bị cáo sẽ bị tạm giam ngay lập tức hay có thể được tại ngoại cho đến khi tuyên án. Quyết định này thường dựa trên tính chất của tội phạm và nguy cơ bị cáo có thể bỏ trốn.
3. Giai đoạn tuyên án
Quy trình tuyên án (sentencing) sẽ được thực hiện vào một ngày sau khi phán quyết “có tội” được công bố. Các bước chính trong giai đoạn này bao gồm:
- Báo cáo trước khi tuyên án (Pre-Sentencing Report): Trong thời gian giữa phán quyết và tuyên án, một báo cáo trước khi tuyên án có thể được chuẩn bị bởi cơ quan quản chế hoặc một nhân viên xã hội. Báo cáo này sẽ cung cấp thông tin về bị cáo, bao gồm lịch sử cá nhân, lịch sử tội phạm, hoàn cảnh gia đình, và bất kỳ yếu tố nào khác có thể ảnh hưởng đến quyết định tuyên án.
- Phiên tòa tuyên án: Trong phiên tòa tuyên án, cả bên công tố và bên bào chữa sẽ có cơ hội đưa ra các khuyến nghị về mức án phù hợp. Bị cáo cũng có quyền phát biểu trước tòa. Thẩm phán sẽ xem xét tất cả các thông tin này trước khi đưa ra quyết định cuối cùng về mức án.
- Quyết định tuyên án: Thẩm phán sẽ đưa ra quyết định tuyên án, bao gồm việc xác định loại hình phạt và thời gian thi hành án. Các hình phạt có thể bao gồm tù giam, quản chế, phạt tiền, lao động công ích, hoặc kết hợp nhiều hình thức phạt khác nhau.
4. Kháng cáo
Sau khi bị cáo bị tuyên án, họ có quyền kháng cáo quyết định của tòa án. Quy trình kháng cáo bao gồm:
- Nộp đơn kháng cáo: Bị cáo hoặc luật sư của họ phải nộp đơn kháng cáo lên tòa án cấp cao hơn trong một thời hạn nhất định (thường là 30 ngày kể từ ngày tuyên án).
- Xem xét kháng cáo: Tòa án phúc thẩm sẽ xem xét đơn kháng cáo, bao gồm việc xem xét các bản ghi chép và tài liệu liên quan đến vụ án để xác định xem có bất kỳ sai sót pháp lý nào đã xảy ra trong quá trình xét xử.
- Quyết định của tòa án phúc thẩm: Tòa án phúc thẩm có thể quyết định duy trì bản án, hủy bỏ bản án hoặc gửi vụ án trở lại tòa án sơ thẩm để xét xử lại.
5. Thực hiện án phạt
Nếu không có kháng cáo hoặc nếu kháng cáo không thành công, bị cáo sẽ phải thực hiện án phạt theo quyết định của thẩm phán. Cơ quan quản lý thi hành án sẽ giám sát việc thực hiện án phạt.
Kết luận
Quy trình sau khi bồi thẩm đoàn đưa ra phán quyết “có tội” bao gồm công bố phán quyết, các bước sau phán quyết, giai đoạn tuyên án, khả năng kháng cáo và thực hiện án phạt. Mục tiêu của quy trình này là đảm bảo rằng bị cáo được xử lý một cách công bằng và đúng luật, đồng thời bảo vệ quyền lợi của tất cả các bên liên quan trong vụ án.
Hoàng Việt tổng hợp.