Những chuyên gia nói rằng những hồ sơ thuế này có thể cung cấp cho những nhà điều tra ở New York một cái nhìn tiết lộ về những giao dịch kinh doanh của cựu tổng thống.
Hình: Tổng thống Donald Trump đang nói chuyện với những thành viên của giới truyền thông trước khi lên chiếc Marine One đậu ở Bãi Cỏ phía Nam của Toà Bạch Ốc vào ngày 27/7.
Tom Winter and Rich Schapiro*
Feb. 25, 2021
Lien Nguyen dịch, Feb 28, 2021
Cuộc điều tra hình sự về những giao dịch tài chính của Donald Trump đang bước vào một giai đoạn mới và tiềm tàng sự nguy hiểm cho cựu tổng thống.
Trump đã nỗ lực chiến đấu trong hơn một năm để giữ toàn bộ hồ sơ thuế của mình không bị lọt vào tay của Cyrus Vance, biện lý quận Manhattan District. Nhưng sau khi một phán quyết của Tòa Án Tối Cao trong đầu tuần này (Feb 22) dọn đường cho việc phải giao nộp tài liệu, hàng triệu trang hồ sơ khai thuế của Trump đã được giao cho những nhà điều tra của Vance.
Bây giờ đến phần rất khó khăn, theo những cựu công tố viên.
Vance đã tuyển chọn những chuyên gia ở bên ngoài, bao gồm cả một công ty tư vấn pháp lý về tội phạm, để giúp nghiên cứu bộ sưu tập hồ sơ khổng lồ để truy lùng dấu vết của bất cứ chỗ nào nghi ngờ.
Hình: Cyrus Vance, biện lý quận Manhattan District, tại một cuộc họp báo ở New York vào ngày 12 tháng 9 năm 2018.
Anthony Siano, người đã làm việc là một công tố viên liên bang trên những vụ án gian lận tài chính trong 14 năm ở Manhattan và Brooklyn, nói, “Đây là một nhiệm vụ đào sâu, đào rất sâu, rất chi tiết trong những lĩnh vực mà đối với hầu hết chúng ta, rất phức tạp và bí ẩn.
Siano, người hiện giờ là một luật sư biện hộ, nói thêm, “Không có hứng thú chút nào đối với chuyện này. Đó là một công việc vô cùng tẻ nhạt.”
NHỮNG NHÀ ĐIỀU TRA SẼ TÌM KIẾM ĐIỀU GÌ?
Những tài liệu mà Trump đã nỗ lực chiến đấu để giữ sự bí mật cho riêng mình thì đi xa hơn những hồ sơ khai thuế của ông ta. Theo tài liệu của tòa án, Mazars USA, công ty kế toán lâu năm của Trump, đã được mong đợi sẽ giao nộp “bất cứ và tất cả những bản phúc trình liên quan đến Trump về tình trạng tài chính, báo cáo hàng năm, báo cáo tài chính định kỳ, và báo cáo của những kiểm toán viên độc lập.”
Vài triệu trang tài liệu đã được giao tận tay cho văn phòng của Vance khi trát tòa hiệu lực vào thứ Hai (Feb 22), một người quen thuộc với vấn đề này đã nói với NBC News.
Andrew Weissmann, một cựu công tố viên liên bang, nói những trang tài liệu này có khả năng sẽ cung cấp cho những công tố viên một kho tài liệu có giá trị.
Weissmann, một nhà phân tích pháp lý của NBC News, người trước đây đã dẫn đầu vụ truy tố Paul Manafort, cựu giám đốc chiến dịch tranh cử của Trump, nói, “Giá trị của những tài liệu mà Mazars vừa giao, không phải ở trên việc tiết lộ của những hồ sơ khai thuế: mà là sự có sẵn tài liệu để xem xét, từ những sở thuế vụ cho đến cơ quan thực thi pháp luật.”
“Những tài liệu kế toán cho phép một công tố viên xem xét cách những số tiền thuế được báo cáo đã được tính toán như thế nào. Dữ liệu nằm trong đó là chìa khóa để chứng minh ý định tội phạm, giống y như trong cuộc điều tra Manafort.”
Video: Biện lý quận Manhattan District nhận được những hồ sơ khai thuế của Trump. Ngày 25 tháng 2 năm 2021.
Manafort đã bị kết án hơn bảy năm tù vì một loạt tội danh, bao gồm gian lận ngân hàng và gian lận thuế; Trump đã ân xá cho ông ta vào tháng 12, 2020.
Ngay khi Vance nhận được kho tài liệu, những chuyên gia cho biết những kế toán viên pháp lý về tội phạm mà văn phòng của Vance đã thuê cho việc này, tên là FTI Consulting, có khả năng sẽ bắt đầu thiết lập một lịch trình quy mô bằng cách dùng hồ sơ thuế, tài liệu ngân hàng của Trump và thiết lập sự liên lạc, tiếp xúc giữa những ngân hàng và những người khai thuế cho Trump.
Theo những cựu công tố viên, họ sẽ tập trung sự chú ý trên bất cứ sự khác biệt nào giữa thông tin được cung cấp cho ngân hàng và thông tin được cung cấp cho sở thuế vụ. Trump đã bị cựu luật sư Michael Cohen và những người khác cáo buộc là đã thổi phồng tài sản của ông ta lên [cho ngân hàng] khi tìm kiếm một khoản vay và đã giảm giá tài sản xuống [cho sở thuế vụ] trong những bản tường trình với chính phủ để tránh thuế.
Chuck Rosenberg, một cựu công tố viên liên bang và hiện là nhà phân tích pháp lý của NBC News, nói, “Những hồ sơ khai thuế cũng có thể giúp làm sáng tỏ về việc liệu những tài liệu tài chính khác có khai sai sự thật hay không.”
“Nếu giá trị của một bất động sản cụ thể nào mà thấp trong một hồ sơ khai thuế (để tránh thuế) nhưng lại cao trong một đơn xin vay tiền (để chứng minh mức độ tín nhiệm), điều này chắc chắn sẽ gây ra những câu hỏi.”
Hồ sơ tòa án cho thấy rằng Vance đang theo đuổi một cuộc điều tra rộng lớn, bao gồm khả năng Trump đã giả mạo những hồ sơ kinh doanh cũng như gian lận bảo hiểm và thuế.
Trong số những tài sản của Trump được biết là đang bị giám sát cẩn thận, là bất động sản Seven Springs, một mảnh đất rộng lớn ở quận hạt Westchester County, New York; Vance đã gởi trát toà yêu cầu nộp tài liệu đến ba thị trấn có bất động sản Seven Springs chạy qua sau khi Letitia James, bộ trưởng tư pháp tiểu bang New York, mở một cuộc điều tra dân sự về việc liệu Trump Organization có hay không; thổi phồng giá trị của mảnh đất rộng 213 mẫu Anh và ba bất động sản khác, để nhận được những số tiền vay; cũng như những lợi lộc về thuế từ việc biếu tặng một khu bảo tồn.
CUỘC ĐIỀU TRA SẼ CHỈ TẬP TRUNG TRÊN TÀI LIỆU BẰNG GIẤY TỜ?
Không. Các nhân chứng sẽ rất quan trọng đối với cuộc điều tra — gồm bất cứ ai đã góp một bàn tay trong việc chuẩn bị tài liệu hoặc bất cứ ai có bất cứ sự hiểu biết nào về một sự tiềm tàng xuyên tạc hay bóp méo sự thật.
Rosenberg nói, “Vấn đề dành cho những công tố viên là rất có thể đã có nhiều nhóm người (layers) liên quan trong vụ này, giữa Trump và hồ sơ khai thuế của ông ta — là những kế toán viên, những người làm sổ sách, và những luật sư; là những người đã có một số vai trò nào đó trong việc biên soạn ra những hồ sơ khai thuế và định giá tài sản.”
“Nhiều nhóm người này đòi hỏi rất nhiều công việc và rất nhiều cuộc phỏng vấn để cho những đặc vụ và những công tố viên suy luận ra những hồ sơ khai thuế đã được sắp xếp như thế nào và liệu chúng có được giả mạo một cách có thể chứng minh được và cố ý hay không. Đây không phải là Trump với một máy tính xách tay dùng TurboTax, và vì vậy sẽ phải tốn một thời gian khá lâu.”
Những công tố viên của Vance gần như chắc chắn sẽ tìm kiếm để có thể khiến được những người làm chứng nhất định nào đó (certain witnesses) — là những người có thể đã phạm tội — chịu làm chứng [để được nhận một mức án nhẹ hơn], những cựu công tố viên nói. Weissmann nói rằng có được một người trong cuộc chịu nhận tội và đồng ý hợp tác trong cuộc điều tra có thể là yếu tố then chốt.
Weissmann nói thêm, “Chỉ riêng tài liệu trên giấy tờ thôi, thì hiếm khi đủ để chứng minh được [một cách thuyết phục] một vụ án hình sự. Tài liệu trên giấy tờ có thể là một sự chứng thực mạnh mẽ, nhưng với sự hợp tác của một người trong cuộc hoặc với những tài liệu ghi âm thì cần thiết để đạt được tiêu chuẩn [thuyết phục] của bằng chứng.”
TIẾN TRÌNH NÀY CÓ THỂ TỐN BAO LÂU?
Ít nhất là vài tháng.
Những hồ sơ thuế của Trump, một số trong đó đã được tờ The New York Times thu thập được trước đây, được biết là cực kỳ phức tạp. Ngay cả với một đội ngũ nhiều điều tra viên làm việc suốt ngày đêm, vẫn có khả năng họ sẽ phải tốn rất nhiều thời gian để có thể có một sự hiểu biết toàn diện về hồ sơ tài chính của Trump, những cựu công tố viên nói.
Những yếu tố phức tạp tiềm tàng có thể bao gồm những đề mục chủ quan (“subjective line items” trong hồ sơ khai thuế) nom có vẻ bất thường nhưng có thể không phải là những dấu hiệu rõ ràng của hành vi sai trái.
Chẳng hạn như, những chuyên gia nói Trump hoặc tập đoàn của ông ta có thể đã định giá một trong những bất động sản của ông ta ở một giá tiền và những công tố viên có thể sẽ đưa ra một giá tiền khác, nhưng điều này có thể không đủ để chứng minh gian lận.
Thay vì cố gắng chứng minh một trường hợp trốn thuế phức tạp, Rosenberg và Weissmann nói những công tố viên có nhiều khả năng sẽ tập trung vào những trường hợp có chứng cứ rõ ràng, chẳng hạn như những trường hợp cố tình khai sai sự thật.
Rosenberg nói, “Chẳng hạn như, một chuyện gì đó giống như việc bỏ sót một tài khoản ngân hàng nước ngoài một cách có chủ đích. Một trường hợp trốn thuế hình sự hầu như không bao giờ xảy ra nhiều hơn trên những điều khoản về thuế bí mật như lịch trình trừ hao mòn của tài sản (depreciation schedules) hàng năm hoặc quy luật chuyển tổng số tiền lỗ lã do điều hành doanh nghiệp (net operating loss carryforward) sang những năm sau.
CÒN VỤ STORMY DANIELS THÌ SAO?
Cuộc điều tra của Vance được bắt đầu sau khi có thông tin rằng Cohen, luật sư cũ của Trump, đã trả cho Stormy Daniels 130 ngàn Mỹ kim để Stormy Daniels giữ im lặng về lời tuyên bố của cô rằng cô đã có một dịch vụ tình ái với Trump, một lời cáo buộc mà Trump đã phủ nhận.
Nhưng hồ sơ của tòa án chỉ ra rằng dịch vụ này còn vượt xa hơn những khoản tiền đã trả cho Daniels.
Những chuyên gia cho biết, vì những khoản tiền trả cho Daniels có dính líu đến một cuộc bầu cử liên bang — cuộc tranh cử tổng thống năm 2016 — nên không có khả năng Trump sẽ phải đối mặt với bất cứ trách nhiệm (exposure) tài chính chiến dịch tranh cử nào trong hồ sơ Vance.* Nhưng tùy thuộc vào cách thức trả tiền như thế nào do Trump hoặc Trump Organization đã ghi lại, những nhà điều tra có khả năng sẽ xem xét cẩn thận khoản trả tiền này để xem có tiềm tàng những vi phạm khi khai thuế hay không, theo những cựu công tố viên.
[* Nghe vô lý quá, như vậy chẳng lẽ bất cứ ứng viên tranh cử liên bang nào cũng có thể rút rỉa tiền trong quỹ tranh cử — do cử tri đóng góp — và trả cho những dịch vụ tình ái riêng tư?]
============
Vài dòng về tác giả bài báo:
* Tom Winter là một ký giả ở New York, chuyên đưa tin về tội phạm, tòa án, khủng bố, và gian lận tài chính ở bờ biển phía Đông của nước Mỹ cho Đơn Vị Điều Tra của NBC News.
* Rich Schapiro là một ký giả của Đơn Vị Điều Tra của NBC News.
============