Nhận định rằng chính sách giảm thuế của ông Trump dành cho giới doanh nghiệp và người giàu, kết hợp với việc tăng thuế nhập khẩu để bù đắp, là “móc túi người nghèo để đưa cho người giàu” không phải là một ý kiến quá xa rời thực tế, mà dựa trên phân tích kinh tế, có thể thấy có cơ sở để lập luận như vậy. Hãy cùng phân tích:
1. Giảm thuế cho giới giàu và doanh nghiệp:
- Chính sách giảm thuế năm 2017 (Tax Cuts and Jobs Act – TCJA):
- Luật giảm thuế lớn này đã cắt giảm thuế suất thu nhập doanh nghiệp từ 35% xuống còn 21%.
- Người giàu và các tập đoàn lớn được hưởng lợi nhiều nhất vì họ nắm giữ phần lớn tài sản và thu nhập chịu thuế.
- Tác động đến ngân sách:
- Theo Ủy ban Ngân sách Quốc hội (CBO), TCJA dự kiến làm tăng thâm hụt ngân sách liên bang thêm khoảng 1,9 nghìn tỷ USD trong vòng 10 năm.
- Mặc dù có một số lợi ích từ tăng trưởng kinh tế, nhưng những lợi ích đó chủ yếu tập trung vào giới giàu, không đủ để bù đắp khoản thâm hụt lớn do giảm thuế.
2. Tăng thuế nhập khẩu:
- Tác động lên người tiêu dùng:
- Thuế nhập khẩu đánh vào hàng hóa nước ngoài không phải do các quốc gia xuất khẩu gánh chịu mà phần lớn chi phí này được chuyển sang người tiêu dùng Mỹ.
- Các mặt hàng thiết yếu như thực phẩm, quần áo, thiết bị gia dụng, và đồ điện tử có thể trở nên đắt đỏ hơn, ảnh hưởng trực tiếp đến tầng lớp trung lưu và người nghèo, những người dành tỷ lệ lớn thu nhập cho tiêu dùng.
- Thuế quan như một nguồn thu bù đắp thâm hụt:
- Việc tăng thuế nhập khẩu có thể mang lại nguồn thu ngắn hạn cho ngân sách, nhưng nó không đủ để bù đắp thâm hụt lớn do giảm thuế cho người giàu. Hơn nữa, hậu quả là giá cả hàng hóa tăng và sức mua của người dân giảm.
3. Tác động đối lập đến các tầng lớp xã hội:
- Người giàu hưởng lợi kép:
- Giảm thuế suất doanh nghiệp và thu nhập làm tăng lợi nhuận cho giới giàu.
- Các chính sách thuế quan ít tác động đến người giàu vì tỷ lệ thu nhập của họ dành cho tiêu dùng hàng hóa thiết yếu là rất nhỏ.
- Người nghèo chịu gánh nặng:
- Giá hàng hóa thiết yếu tăng, khiến họ phải chi tiêu nhiều hơn cho các nhu cầu cơ bản.
- Lạm phát tăng có thể làm giảm giá trị thực tế của thu nhập, làm trầm trọng thêm tình trạng bất bình đẳng kinh tế.
4. Lập luận “móc túi người nghèo đưa cho người giàu”:
- Chính sách này dường như lấy từ “túi tiền” của những người nghèo hơn qua việc tăng giá tiêu dùng (do thuế nhập khẩu) và bù đắp một phần thâm hụt gây ra bởi giảm thuế cho giới giàu.
- Đây là một hình thức tái phân phối thu nhập ngược – từ tầng lớp nghèo và trung lưu sang tầng lớp giàu.
Kết luận:
Mô hình chính sách của ông Trump đã tạo ra một nghịch lý: tầng lớp trung lưu và nghèo phải chịu gánh nặng nhiều hơn để bù đắp cho lợi ích kinh tế mà giới giàu được hưởng. Điều này góp phần làm gia tăng bất bình đẳng kinh tế và làm suy yếu các chính sách hỗ trợ cho các nhóm dễ bị tổn thương trong xã hội. Việc tăng thuế nhập khẩu không phải là cách giải quyết hiệu quả, mà lại gây thêm gánh nặng cho những người đang phải vật lộn với chi phí sinh hoạt cao.